‘TK Public Online Library’ ห้องสมุดออนไลน์ครั้งแรกในไทย

ในยุคปัจจุบันทุกสิ่งทุกอย่างกำลังเปลี่ยนผ่านเข้าสู่โลกยุคดิจิตอลทั้งหมด ไม่เว้นแม้แต่ห้องสมุดที่ได้นำเทคโนโลยีเข้ามาช่วยพัฒนาให้เป็น “ห้องสมุดดิจิตอล” ที่สามารถออนไลน์เข้าไปใช้งานได้ทุกที่ทุกเวลาไม่ว่าจะอยู่ที่ไหนในโลกแค่มีอินเทอร์เน็ตในการเชื่อมต่อระบบ

เมื่อแนวโน้มการให้บริการของห้องสมุดเปลี่ยนไป ทางสำนักงานอุทยานการเรียนรู้ หรือทีเค ปาร์ค (TK Park) จึงได้เปิดตัว โครงการ ทีเค พับลิค ออนไลน์ ไลบรารี (TK Public Online Library) ขึ้นครั้งแรกในประเทศไทย ซึ่งเป็นโครงการพัฒนาระบบบริหารจัดการสื่อและสิ่งพิมพ์อิเล็กทรอนิกส์ หรือเรียกง่าย ๆ ว่า เป็นการพัฒนาระบบบริการในรูปแบบห้องสมุดออนไลน์ เพื่อขยายโอกาสและเพิ่มช่องทางในการเข้าถึงหนังสือและแหล่งความรู้ให้กับคนไทยทั่วประเทศ

ดร.สิริกร มณีรินทร์ คณะกรรมการอำนวย การปฏิรูปการศึกษา และอดีตประธานคณะอนุกรรมการสำนักงานอุทยานการเรียนรู้ กล่าวว่า หลังจากได้มีโอกาสเข้ามารับตำแหน่งประธานอนุกรรมการเมื่อ 3 ปีก่อน เห็นแนวโน้มว่าร้าน ขายหนังสือมีจำนวนลดน้อยลงเรื่อย ๆ จึงมีแนวความคิดจะทำห้องสมุดดิจิตอล เพื่อให้บริการแก่ประชาชนรวมถึงผู้ที่อยู่ห่างไกลให้สามารถเข้าถึงแหล่งเรียนรู้ได้ จึงได้ร่วมกับอุ๊คบี (OoKbee) และ 5 สำนักพิมพ์ คือ อมรินทร์ เนชั่นบุ๊คส์ มติชน นานมี และแปลนฟอร์คิดส์ ในการพัฒนาสร้างแพลตฟอร์มขึ้นมาโดยใช้เวลากว่า 3 ปี เพื่อให้สามารถใช้งานอีบุ๊กอ่านหนังสือออนไลน์ได้ทั้งใน คอมพิวเตอร์ สมาร์ทโฟน และแท็บเล็ต ได้ในทุกที่ทุกเวลา ถือเป็นก้าวสำคัญของวงการอ่านและการเรียนรู้ของไทย

ขณะที่ นายอารยะ มาอินทร์ รองผู้อำนวยการสำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ และรักษาการผู้อำนวยการสำนักงานอุทยานการเรียนรู้ กล่าวว่า ห้องสมุดดิจิตอล ถือเป็นเทรนของโลก หลังจากที่ห้องสมุดแบบปกติ มีคนเข้าไปใช้งานน้อยลงเรื่อย ๆ ห้องสมุดต่าง ๆ จึงต้องปรับตัวเองไม่เช่นนั้นจะไม่มีผู้ใช้บริการจนต้องปิดตัวเองลง อย่างเช่นที่เคยเกิดขึ้นกับห้องสมุดหลาย ๆ แห่งในยุโรป อาทิ ห้องสมุดในเมืองแมนเชสเตอร์ ประเทศอังกฤษ ที่ต้องปิดตัวลงถึง 4 ปี เพื่อปรับปรุงให้เป็นห้องสมุดดิจิตอล โดยใช้งบประมาณมากถึง 48 ล้านปอนด์ ก่อนที่จะกลับมาให้บริการอีกครั้ง

สำหรับประเทศไทย ทีเค ปาร์ค ได้ดำเนินโครงการ ทีเค พับลิค ออนไลน์ ไลบรารี เพื่อให้เป็นโครงการนำร่อง จากนั้นจะติดตาม และประเมินผล ก่อนที่จะขยายไปยังห้องสมุดเครือข่ายใน 20 จังหวัดทั่วประเทศ โดยปัจจุบัน ทีเค พับลิค ออนไลน์ ไลบรารี จะให้บริการ ทั้งอีบุ๊ก (Ebook) หรือ หนังสืออิเล็กทรอ นิกส์ และ ออดิโอ บุ๊ก (Audiobook) หรือ หนังสือเสียง ให้กับผู้ที่สนใจทั่วไปผ่าน www.tkpark.or.th กับการใช้งานผ่านคอมพิวเตอร์ ทั้งระบบวินโดว์ส และแมคอินทอช และการใช้งานด้วยสามาร์ทโฟนและแท็บเล็ต ผ่านแอพพลิเคชั่น TK Public Online Library ที่รองรับทั้งระบบปฏิบัติการแอนดรอยด์ และไอโอเอส

ทั้งนี้มีหนังสือให้อ่านและยืม-คืนกว่า 7,000 เล่ม และตั้งเป้าหมายเพิ่มเป็น 10,000 เล่มภายในสิ้นปี 58 นี้ โดยจะเพิ่มหนังสือเกี่ยวกับทักษะวิชาชีพต่าง ๆ เพื่อให้ผู้อ่านสามารถนำไปใช้ประกอบหรือพัฒนาอาชีพให้ดียิ่งขึ้น โดยเฉพาะผู้ที่อยู่ในชนบทพื้นที่ห่างไกล หลังจากที่สาธารณูปโภคด้านโครงสร้างพื้นฐานของไทยพัฒนาขึ้นมากกว่าในอดีต

โดยมีกลุ่มเป้าหมายเริ่มแรกคือ สมาชิกของทีเค ปาร์ค ที่มีกว่า 5 หมื่นคนในปัจจุบันจะเข้ามาใช้งานไม่ต่ำกว่า 10,000 คน โดยในช่วงแรกจะเป็นการให้บริการแบบไม่มีค่าใช้จ่าย หลังจากนั้น จะมีการประเมินผลกันอีกครั้งหนึ่ง ซึ่งผู้ที่เป็นสมาชิกของทีเคปาร์คอยู่แล้ว สามารถใช้ชื่อผู้ใช้ และรหัสผ่าน ล็อกอินเข้าใช้งานได้เลย สำหรับผู้ ที่ไม่ได้เป็นสมาชิก ก็สามารถสมัครใช้งานโดยกด ที่แถบเมนู TK Public Online Library แล้ว เลือกสมัครสมาชิก แล้วนำ Username และ Password ที่ได้เข้าใช้งาน TK Public Online Libraryได้เลย

ซึ่งจะมี 4 ฐานข้อมูลในการใช้งาน แบ่ง เป็น 1. ทีเค พับลิค ออนไลน์ ไลบรารี (TK Public Online Library) ห้องสมุดออนไลน์ ที่รวบรวมหนังสือ นิตยสารอิเล็กทรอนิกส์และหนังสือเสียงภาษาไทย จากสำนักพิมพ์ชั้นนำ 2.ทูอี บุ๊ก (2ebook) แหล่งรวบรวมหนังสือสารคดี วรรณ กรรมและคู่มือการเรียนรู้ หลากหลายแขนงกว่า 1,000 รายการ เพื่อสร้างเสริมการเรียนรู้ของนักอ่านทุกช่วงวัย

3.โอเวอร์ไดร์ฟ (OverDrive) คลังหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ และ สื่อดิจิตอลภาษาอังกฤษที่นิยมใช้ ทั่วโลก ถือเป็นแหล่งรวมหนังสืออิเล็กทรอนิกส์และสื่อดิจิตอลยอดนิยม รวมถึงหนังสือเสียงและวิดีโอ สตรีมมิ่ง ภาษาอังกฤษ จำนวน 1,685 รายการที่เหมาะสำหรับผู้อ่านทุกเพศทุกวัย

และ 4. เพรส รีดเดอร์ (PressReader) ที่เป็นฐานข้อมูลที่รวบรวมหนังสือพิมพ์และนิตย สารจากทั่วทุกมุมโลกกว่า 4,000 รายการจาก 30 ภาษาทั่วโลก มาไว้ที่นี่ที่เดียว เพื่อให้บริการการอ่านและการเรียนรู้ที่กว้างขวางและครอบคลุมยิ่งขึ้นกับคนไทย

ถือเป็นการสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ที่เปิดโอกาสให้คนในสังคมไทยได้เข้ามาศึกษาเพิ่มเติมความรู้ในทุกแขนงวิชา เพื่อนำความรู้ที่ได้ไปยกระดับคุณภาพชีวิตตนเองได้ในอนาคต

ใครที่สนใจสามารถเข้าไปใช้บริการกันได้เลย.

จิราวัฒน์ จารุพันธ์
JirawatJ@dailynews.co.th