ในช่วงที่สถานการณ์การแพร่ระบาดของ “โรคฝีดาษลิง” ที่ยังต้องจับตากันนั้น โดยหนึ่งในอาการที่มักจะพบเห็น “ตุ่มน้ำ” ขึ้นมาที่ผิวหนัง แต่แท้ที่จริงแล้วอาจจะทำให้หลายๆคนสงสัยว่าเกิดเพราะโรคอะไรกันแน่ แล้วแท้ที่จริงใช่อาการของฝีดาษลิงหรือไม่?

ซึ่งในเรื่องนี้ ล่าสุดเมื่อวันที่ 26 ก.ค. โลกออนไลน์ได้เกิกกระแสแชร์ข้อมูลจาก “ภาควิชาตจวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล” ที่ได้ออกมาให้ข้อมูลในเรื่องดังกล่าว ระบุว่า “ผื่นตุ่มน้ำ : อันไหนลิง อันไหนไก่?” ผื่นฝีดาษลิงที่พบช่วงการระบาดล่าสุดนี้ มีอาการที่คล้ายกับหลายโรค โดยเฉพาะโรคสุกใส (chicken pox) วันนี้แอดมีความรู้มาฝากเช่นเคย

ผื่นฝีดาษลิง ที่บริเวณมือ เป็นสะเก็ดกลม หรือตุ่มน้ำ ตุ่มหนองได้

monkey pox (ฝีดาษลิง)
ก่อนอื่นต้องทราบลักษณะฝีดาษลิงที่ระบาดล่าสุดนี้ก่อน ซึ่งลักษณะผื่นอาจมีความแตกต่างจากผื่นที่มีรายงานก่อนหน้านี้หลายประการ จากงานวิจัยจากนิตยสาร NEJM ล่าสุดเมื่อไม่กี่วันก่อน โดย J.P. Thornhill และคณะ รวบรวมผู้ป่วยฝีดาษลิงที่ระบาดรอบล่าสุด 528 คน จาก 16 ประเทศ (เมษายน ถึง มิถุนายน 2565) พบว่า
-หลังรับเชื้อฝีดาษลิง >> 3-20 วัน (เฉลี่ย 7 วัน) >> มีอาการ
-พบว่าผู้ป่วย 98% เป็นผู้ช่วยชายที่มีความหลากหลายทางเพศ

ผื่นฝีดาษลิง มาได้หลายลักษณะ หลายขนาด มีสะเก็ดตรงกลางได้

ติดต่อกันได้อย่างไรบ้าง?
-ส่วนใหญ่ 95% ผ่านการสัมผัสขณะมีกิจกรรมทางเพศ
-ข้อมูลจาก CDC ฝีดาษลิงสามารถติดต่อผ่านทาง ละอองเสมหะ เมื่อมีการพูดคุยกันเป็นเวลานาน ผ่านสิ่งของปนเปื้อน ผ่านสัตว์ที่ติดเชื้อ ผ่านจากแม่สู่ลูก

ผื่นฝีดาษลิง มาด้วยผื่นที่เป็นตุ่มหนองเล็กๆ อาจมีรอยบุ๋มตรงกลางได้ (umbilicated papule)

ผื่นมาแบบไหนได้บ้าง?
-ส่วนใหญ่มาพบแพทย์ด้วยตุ่มน้ำและตุ่มหนอง (vesiculopustular 58%)
-พบที่บริเวณอวัยวะเพศ มากที่สุด 73%
-รองลงมาคือที่ตัว แขน ขา หน้า
-มีผื่นที่ ฝ่ามือ ฝ่าเท้าได้ * (ผู้ใหญ่ต้องแยกกับซิฟิลิส ส่วนในเด็กต้องแยกจากมือเท้าปาก) -ส่วนใหญ่พบหลายบริเวณพร้อมกัน และผื่นพบหลายระยะพร้อมกันได้ ตั้งแต่ผื่นแดงนูน ตุ่มน้ำ ตุ่มหนอง สะเก็ด* (ต้องแยกโรคกับสุกใส)
-มีคนที่มาด้วยแผลที่อวัยวะเพศอย่างเดียว โดยไม่มีผื่นที่อื่น 10%*** (ต้องแยกโรคกับซิฟิลิส เริม เป็นต้น)
-มักมีอาการเจ็บที่ผื่น

ผื่น ฝีดาษลิง บริเวณใบหน้า รอบปาก ในปาก สามารถมาด้วยตุ่มน้ำ อาจมี รอยบุ๋มตรงกลาง ในปากพบเป็นแผลได้

น่ากลัวมากมั้ย เสียชีวิตมั้ย?
-ไม่มีคนเสียชีวิต ส่วนใหญ่ 95% รักษาหายด้วยการประคับประคองอาการ ไม่ได้ให้ยาต้านไวรัส
-หายภายใน 2-4 สัปดาห์

ผื่นฝีดาษลิงบริเวณทวาร เป็นผื่นตุ่มน้ำ อาจมีรอยบุ๋มตรงกลางได้ ที่สำคัญคือเจ็บมาก

ทั้งนี้ ก่อนมีกิจกรรมที่เสี่ยง เช่นกิจกรรมที่ต้องมีการสัมผัสใกล้ชิดกัน ต้องระวังตัวเองไว้ก่อนเสมอ “สำหรับประชาชนทั่วไปและบุคคลากรทางการแพทย์ สามารถป้องกันโรคฝีดาษลิงได้โดย สวมหน้ากาก ล้างมือบ่อยๆ เช่นเดิม เพื่อป้องกันทั้งโควิดและฝีดาษลิง นะคะ”..

ผื่นฝีดาษลิง ตาม timeline มาด้วยตุ่มนูน แดง เป็นตุ่มน้ำ ตุ่มหนอง ตุ่มสะเก็ด หรือเป็นแผล (b2,b3)ได้

ขอบคุณภาพและข้อมูลจาก @SirirajDerm