พลเอก ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรี ในฐานะผู้อำนวยการกองอำนวยการน้ำแห่งชาติ (กอนช.) และประธานคณะกรรมการอำนวยการบูรณาการ เพื่อแก้ไขปัญหาผักตบชวา กล่าวว่า ผักตบชวาและวัชพืชในแม่น้ำ ลำคลอง แหล่งน้ำสาธารณะต่างๆ เป็นปัญหาที่รัฐบาลให้ความสำคัญและเน้นย้ำให้ทุกภาคส่วนร่วมมือกันแก้ไขปัญหาให้เป็นรูปธรรมและยั่งยืน
นายพรพจน์ เพ็ญพาส อธิบดีกรมโยธาธิการและผังเมือง กล่าวว่า กรมโยธาธิการและผังเมือง เป็นหน่วยงานหลักที่รับผิดชอบดำเนินการแก้ไขปัญหาผักตบชวา รับผิดชอบในแม่น้ำสายหลัก 2 สาย คือ แม่น้ำแม่กลอง รับผิดชอบตั้งแต่ใต้เขื่อนแม่กลอง ผ่านจังหวัดราชบุรี และจังหวัดสมุทรสงคราม ลงสู่อ่าวไทย (ระยะทางประมาณ 92 กิโลเมตร) และ แม่น้ำท่าจีน ตั้งแต่ใต้ประตูระบายน้ำโพธิ์พระยา ผ่านจังหวัดสุพรรณบุรี นครปฐม และสมุทรสาคร ลงสู่อ่าวไทย (ระยะทางประมาณ 200 กิโลเมตร)
ทั้งนี้ การดำเนินการแก้ไขปัญหาผักตบชวา จะมีความยั่งยืนได้ ส่วนที่สำคัญที่สุด คือการได้รับความร่วมมือจากพี่น้องประชาชน รวมทั้งการสร้างจิตสาธารณะ ร่วมแรงร่วมใจทำงานเพื่อสิ่งแวดล้อมที่ดียิ่งขึ้น โดยมีการจัดตั้งชมรมคนริมน้ำในพื้นที่แหล่งน้ำ ที่มีผักตบชวาทั้งหมดทั่วทุกพื้นที่ เพื่อช่วยเฝ้าระวังไม่ให้ปริมาณผักตบชวาในพื้นที่สะสม จนเกิดเป็นปัญหา โดยมีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ผู้นำชุมชน กำนัน ผู้ใหญ่บ้านเข้าร่วม และจัดให้มีการสร้างองค์ความรู้ให้แก่พี่น้องประชาชนในชุมชนในการกำจัดผักตบชวา หรือการนำผักตบชวาไปใช้ประโยชน์ และมีการประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนได้ทราบข้อมูล และตระหนักถึงความสำคัญในการดำเนินการแก้ไขปัญหาผักตบชวาอย่างจริงจัง เมื่อประชาชนทราบและเข้าใจแล้ว ความร่วมมือจากภาคประชาชนย่อมเกิดขึ้นอย่างแน่นอน
จากการดำเนินการกำจัดผักตบชวาอย่างต่อเนื่องทำให้ขณะนี้ สถานการณ์ปัญหาผักตบชวาตามแม่น้ำลำคลองต่าง ๆ อยู่ในสถานการณ์ที่สามารถควบคุมได้ ไม่ได้สร้างปัญหาต่อการดำเนินชีวิตของพี่น้องประชาชน หรือการคมนาคมทางน้ำ ซึ่งกรมโยธาธิการและผังเมือง ได้ร่วมกับกรมชลประทาน กรมเจ้าท่า หน่วยงานต่าง ๆ ในการร่วมมือกันดำเนินการกำจัดผักตบชวาอย่างต่อเนื่องและจริงจัง และได้นำเสนอแนวทางการแก้ไขปัญหาดังกล่าว ด้วยการนำข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียมของสถาบันพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (GISTDA) มาบูรณาการให้หน่วยงานที่มีหน้าที่รับผิดชอบนำไปวางแผนและแก้ไขปัญหาผักตบชวาและวัชพืชอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจะมีความสะดวก รวดเร็ว และคล่องตัวในการปฏิบัติงาน ทั้งยังสามารถประหยัดงบประมาณในการสำรวจการสะสมของผักตบชวาและวัชพืชในแหล่งน้ำต่างๆ โดยขอให้ GISTDA ส่งข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียมการสะสมของผักตบชวาและวัชพืชในแหล่งน้ำต่างๆ เขตลุ่มน้ำภาคกลาง ภาคตะวันออก 19 จังหวัด ให้กรมโยธาธิการและผังเมือง ทุก 15 วัน เพื่อแจ้งให้หน่วยงานรับผิดชอบหลักและคณะทำงานระดับจังหวัดนำไปจัดทำแผนดำเนินการ
กรมโยธาธิการและผังเมือง ยังคงดำเนินการใน 2 มาตรการ คือ มาตรการที่ 1 มาตรการปราบปรามหรือเก็บใหญ่ที่ได้ดำเนินการโดยเครื่องจักรของหน่วยงานหลักไปแล้ว และมาตรการที่ 2 คือ มาตรการในการป้องกัน (เก็บเล็ก) เป็นการเก็บอย่างต่อเนื่อง คือการเสริมสร้างศักยภาพความพร้อมในการดำเนินการตามมาตรการป้องกันหรือเก็บเล็กให้กับหน่วยงานท้องถิ่น เพื่อการดูแลรักษาความสะอาดแหล่งน้ำในพื้นที่รับผิดชอบของตนเอง โดยพิจารณาจัดสรรเรือท้องแบนพร้อมติดเครื่องยนต์ให้กับหน่วยงานท้องถิ่นที่อยู่ริมน้ำไว้ใช้ในการดูแลรักษาแหล่งน้ำและจัดเก็บผักตบชวาอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ยังส่งเสริมให้ประชาชนนำผักตบชวามาเพิ่มมูลค่า โดยการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น การจักสาน การทำปุ๋ยหมักอินทรีย์
สำหรับผลการดำเนินงานแก้ไขปัญหาผักตบชวาทั่วประเทศปี 2564 กำจัดไปแล้ว 950,792 ตัน (ข้อมูล ณ กรกฎาคม 2564)
