นายเถลิงศักดิ์ เพ็ชรสุวรรณ รองปลัดกระทรวงทรัพยากธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) ในฐานะโฆษกกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม แถลงข่าวการจัดงานมอบใบประกาศนียบัตรรับรองการขึ้นทะเบียน เมืองโบราณศรีเทพ และโบราณสถานสมัยทวารวดีที่เกี่ยวข้อง เป็นมรดกโลก ว่า ตามที่คณะกรรมการมรดกโลก มีมติในการประชุมสมัยสามัญ ครั้งที่ 45 เมื่อเดือนกันยายน 2566 ณ กรุงริยาด ราชอาณาจักรซาอุดีอาระเบีย เห็นชอบให้ขึ้นทะเบียนแหล่งมรดกทางวัฒนธรรมของไทย จำนวน 1 แหล่ง คือ เมืองโบราณศรีเทพ และโบราณสถานสมัยทวารวดีที่เกี่ยวข้อง เป็นมรดกโลก ขณะนี้ศูนย์มรดกโลก ได้จัดส่งใบประกาศนียบัตรรับรองการขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกอย่างเป็นทางการ ผ่านสำนักงานผู้แทนถาวรไทยประจำยูเนสโก ณ กรุงปารีสและได้จัดส่งให้สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ในฐานะหน่วยประสานงานกลางอนุสัญญาว่าด้วยการคุ้มครองมรดกโลกทางวัฒนธรรมและทางธรรมชาติแล้ว ดังนั้น กระทรวทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ร่วมกับจังหวัดเพชรบูรณ์ กระทรวงวัฒนธรรม และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จึงได้กำหนดจัดพิธีมอบใบประกาศดังกล่าวขึ้น ในวันที่ 26 เมษายน 2567 ณ โบราณสถานเขาคลังนอก อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ โดยในพิธีดังกล่าวได้รับเกียรติจาก พลตำรวจเอก พัชรวาท วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เป็นประธานในพิธี และเป็นผู้มอบใบประกาศนียบัตรให้กับ นายเสริมศักดิ์ พงษ์พานิช รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม ในฐานะหน่วยงานเจ้าของแหล่งอย่างเป็นทางการ นอกจากนี้ ยังมีการจัดกิจกรรมเพื่อร่วมเฉลิมฉลองจากภาคส่วนต่าง ๆ เกี่ยวข้องและหน่วยงานภายใต้สังกัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และกระทรวงวัฒนธรรม ภายใต้ชื่อ “ย้อนอดีตเมืองโบราณศรีเทพ สู่อนาคตแหล่งมรดกโลกอย่างยั่งยืน”
นางกิตติมา ยินเจริญ ผู้อำนวยการกองจัดการสิ่งแวดล้อมธรรมชาติและศิลปกรรม กล่าวต่อว่าในปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยกรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ในฐานะหน่วยงานหลัก ได้ดำเนินการจัดทำเอกสารนำเสนอเมืองโบราณศรีเทพ เป็นมรดกโลกขึ้น และต่อมา เมื่อวันที่ 19 กันยายน 2566 ในระหว่างการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกครั้งที่ 45 คณะกรรมการมรดกโลกได้มีมติเห็นชอบให้ขึ้นทะเบียนเมืองโบราณศรีเทพ และโบราณสถานสมัยทวารวดีที่เกี่ยวข้อง เป็นมรดกโลก โดยเมืองโบราณศรีเทพฯ เป็นแหล่งมรดกโลกแหล่งที่ ๗ และเป็นแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรมแหล่งที่ ๔ ของราชอาณาจักรไทย มีพื้นที่นำเสนอแบบต่อเนื่อง จำนวน ๓ พื้นที่ ประกอบด้วย (๑) พื้นที่อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ และพื้นที่โดยรอบ(๒) โบราณสถานเขาคลังนอก และ (๓) เขาถมอรัตน์ ตั้งอยู่ในพื้นที่จังหวัดเพชรบูรณ์ แบ่งเป็นพื้นที่นำเสนอ ๕,๔๑๕ ไร่ และพื้นที่กันชน ๒๓,๙๐๐ ไร่ ภายใต้หลักเกณฑ์คุณค่าความโดดเด่นอันเป็นสากล จำนวน ๒ ข้อ ได้แก่ เกณฑ์ข้อที่ ๒ การแลกเปลี่ยนในพื้นที่ในวัฒนธรรมผ่านการพัฒนาด้านสถาปัตยกรรม การวางแผนผังเมืองหรือการออกแบบภูมิทัศน์ และเกณฑ์ข้อที่ ๓ เป็นประจักษ์พยานของประเพณีวัฒนธรรมหรืออารยธรรมทั้งที่ยังคงอยู่หรือสูญหายไปแล้ว โดยมีลักษณะและเอกลักษณ์โดดเด่น คือ (๑) เมืองโบราณศรีเทพ มีรูปแบบผังเมืองที่มีคูน้ำคันดินล้อมรอบ โดยผังเมืองขยายเป็น ๒ ชั้นซ้อนกัน เรียกว่า เมืองในและเมืองนอก (๒) ศาสนสถานเขาคลังนอก แสดงถึงความเป็นมณฑลจักรวาล (๓) ศาสนสถานถ้ำถมอรัตน์ ที่มีความสำคัญของศาสนสถานประเภทถ้ำ
และ (๔) ประติมากรรมสกุลช่างศรีเทพที่มีความโดดเด่น และแตกต่างจากประติมากรรมในยุคสมัย โดยการที่เมืองโบราณศรีเทพฯ ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลก นอกจากเป็นการส่งเสริมภาพลักษณ์ที่ดีต่อประเทศในเวทีนานาชาติ และก่อให้เกิดความภาคภูมิใจให้กับประชาชนในพื้นที่และภาคส่วนที่เกี่ยวข้องแล้ว ยังก่อให้เกิดประโยชน์ ในด้านต่าง ๆ เช่น การก่อให้เกิดรายได้และการสร้างงานทั้งทางตรงและทางอ้อมอันเนื่องมาจากการท่องเที่ยว การส่งเสริมการอนุรักษ์แหล่งมรดกทางวัฒนธรรม และปกป้องคุ้มครองอัตลักษณ์ของท้องถิ่นซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของแหล่งมรดกโลก และการยกระดับการวิจัยในด้านต่าง ๆ ร่วมกันระหว่างประเทศต่าง ๆ ในการปกป้อง คุ้มครอง อนุรักษ์และบริหารจัดการแหล่งฯ เป็นต้น
