เดินทางใกล้ถึงบทสรุปสำหรับปมปัญหา “ไพบูลย์โมเดล” ที่ยืดเยื้อมานานร่วม 2 ปี เมื่อศาลรัฐธรรมนูญ นัดวันที่ 20 ต.ค. เวลา 15.00 น. อ่านคำวินิจฉัยชี้ขาดสมาชิกภาพ ส.ส.ของนายไพบูลย์ นิติตะวัน ที่ใช้ช่องกฎหมายประกาศเลิกพรรคประชาชนปฏิรูป ย้ายไปสังกัดสมาชิกพรรคพลังประชารัฐ (พปชร.) เป็นไปโดยชอบด้วยกฎหมายหรือไม่

เรื่องนี้มีเงื่อนปมกฎหมาย 2 ประเด็นที่ศาลรัฐธรรมนูญ ต้องวินิจฉัยครอบคลุมรัฐธรรมนูญ มาตรา 101 (10) ประกอบมาตรา 90 และมาตรา 91 วรรคหนึ่ง (5)

ประเด็นแรก ช่วงรอยต่อระหว่างวันที่ 6-9 ก.ย. 2562 ที่นายไพบูลย์ สมัครเป็นสมาชิกพรรค พปชร. หลังจากที่พรรคประชาชนปฏิรูป สิ้นสภาพ พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ (พ.ร.ป.) ว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ.2560 มาตรา 95 กำหนดชัดเจนให้หัวหน้าพรรคที่สิ้นสภาพต้องอยู่ปฏิบัติหน้าที่จนกว่าการชำระบัญชีจะแล้วเสร็จ

ดังนั้นการที่นายไพบูลย์ ย้ายไปเป็นสมาชิกพรรค พปชร. ทั้งที่ต้องทำหน้าที่หัวหน้าพรรคประชาชนปฏิรูปต่อไปจนกว่าการชำระบัญชีจะแล้วเสร็จเป็นไปโดยชอบด้วยกฎหมายหรือไม่?

ประเด็นที่สอง นายไพบูลย์ย้ายไปสังกัดเป็น ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรค พปชร. ทั้งที่ไม่ได้มีชื่อในบัญชีรายชื่อผู้สมัครรับเลือกตั้ง ส.ส.พรรค พปชร. ที่ยื่นต่อคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ก่อนปิดการรับสมัครรับเลือกตั้งตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 90 เป็นไปโดยชอบด้วยกฎหมายหรือไม่?

ทั้งนี้ตามหลักการรัฐธรรมนูญ ฉบับปี 2560 อนุญาตให้ ส.ส.ย้ายพรรค 2 กรณีเท่านั้น

(1) กรณีแรก ถูกขับออกจากพรรค ด้วยเสียง 3 ใน 4 ของคณะกรรมการบริหารพรรคและ ส.ส. ต้องหาพรรคใหม่เข้าสังกัดภายในกรอบ 30 วัน ตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 101 (9)

(2) กรณีที่สองถูกศาลรัฐธรรมนูญสั่งยุบพรรค ส.ส. ต้องหาพรรคใหม่สังกัดภายใน 60 วันตามเงื่อนไขรัฐธรรมนูญ มาตรา 101 (10)

(3) แต่สำหรับกรณีนายไพบูลย์ ใช้ช่อง พ.ร.ป.พรรคการเมืองมาตรา 91 วงเล็บ 7 ยื่นคำร้อง ขอเลิกพรรคการเมือง เมื่อ กกต. อนุมัติส่งผลให้พรรคประชนปฏิรูปมีสถานะสิ้นสภาพ พ.ร.ป.พรรคการเมือง มาตรา 91 วรรคท้าย เขียนเปิดช่องเมื่อพรรคการเมืองสิ้นสภาพมีค่าเท่ากับถูกยุบพรรค

ดังนั้นเมื่อพรรคประชาชนปฏิรูป อยู่ในสถานะถูกยุบพรรค ทำให้นายไพบูลย์ มองว่า มีสิทธิไปกรอกใบสมัครเข้าสังกัดพรรค พปชร. ได้ตามช่องทางรัฐธรรมนูญ!

เอาเป็นว่ามองข้ามชอตไปเลย สำหรับคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญวันที่ 20 ต.ค. ออกได้ 2 หน้าเท่านั้น

(1) หน้าแรก การยุบ-ย้ายพรรคของนายไพบูลย์ ไม่สามารถทำได้ตามกฎหมาย ส่งผลให้ สมาชิกภาพ ส.ส. สิ้นสุดลง ปิดฉากซามูไรกฎหมายคนสำคัญของพรรค พปชร.ทันที

(2) หน้าสอง การยุบ-ย้ายพรรคของนายไพบูลย์ เป็นไปโดยชอบด้วยกฎหมาย เปิดทางให้พรรคเล็กสามารถยื่นยุบพรรคตัวเอง เพื่อไปควบรวมกับพรรคใหญ่

คำวินิจฉัยครั้งนี้จะสร้างบรรทัดฐานให้การเมืองไทยในอนาคตต่อไป!