เมื่อวันที่ 6 ม.ค. นายปิ่นสักก์ สุรัสวดี อธิบดีกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กล่าวถึงสถานการณ์พะยูนและหญ้าทะเลที่เสื่อมโทรมว่า คาดว่าสถานการณ์หญ้าทะเลจะดีขึ้นในปีหน้า เนื่องจากสภาวะกระแสน้ำในมหาสมุทรน่าจะกลับสู่ภาวะสมดุล ซึ่งปีที่ผ่านมากระแสน้ำเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างมากจากภาวะโลกร้อน ทำให้ระดับน้ำทะเลในประเทศไทยลดต่ำลงและยาวนานกว่าปกติ ส่งผลให้หญ้าทะเลบริเวณชายฝั่งกระทบกับแสงอาทิตย์มากขึ้น จนหญ้าทะเลตายลง โดยเราได้ศึกษาในหลายสมมุติฐาน ไม่ว่าจะเป็นตะกอนจากขุดลอกชายฝั่งบริเวณเกาะลิบง จ.สตูล พบว่าเป็นส่วนหนึ่งที่อาจทำให้เกิดการทับถมจากตะกอนและทำให้หญ้าทะเลตายลงได้ อย่างไรก็ตามตะกอนบริเวณเกาะลิบง ก็ไม่สามารถพัดพาไปถึงแหล่งหญ้าทะเลอื่นๆ ที่มีรายงานการเสื่อมโทรมได้
นายปิ่นสักก์ กล่าวต่อว่า ส่วนข้อสันนิษฐานที่ว่าโรคระบาดทำให้หญ้าทะเลตายหรือไม่นั้น จากการศึกษาวิจัยในห้องปฏิบัติการพบว่าการตายของหญ้าทะเลไม่ได้เกิดจากเชื้อโรคแต่อย่างใด จึงได้ข้อสรุปที่ค่อนข้างมั่นใจว่าเกิดจากการเปลี่ยนแปลงกระแสน้ำในทะเล ซึ่งเหตุการณ์ดังกล่าวเคยเกิดขึ้นในช่วง 2-3 ปีก่อนหน้านี้แล้ว สอดคล้องกับการตายของพะยูนจำนวนมากในช่วงเวลานั้นเช่นกัน และมีสัญญาณมาตั้งตอนนั้น ซึ่งเราคิดว่าสถานการณ์น่าจะดีขึ้น แต่เมื่อปีที่แล้วและปีนี้พบว่าสถานการณ์การตายของพะยูนยังไม่หยุดและตายลงอย่างต่อเนื่อง และทำให้จำนวนพะยูนลดลงมากกว่าครึ่ง
“จากการผ่าพิสูจน์ซากพะยูนพบว่าส่วนใหญ่จะมีน้ำหนักลดลง ตัวผอมแกร็นและมีเพรียงเกาะตัว เป็นสิ่งสะท้อนว่าพะยูนไม่แข็งแรง อ่อนแอ เพราะตามปกติพะยูนสามารถกำจัดตัวเพรียงออกเองได้หากร่างกายสมบูรณ์ ดังนั้นแผนที่จะเพิ่มจำนวนประชากรพะยูนเป็น 2 เท่าภายในปี 2570 จึงอาจไม่สามารถทำได้ ตอนนี้สิ่งที่ทำได้คือพยายามรักษาพะยูนที่มีอยู่ ทำให้หญ้าทะเลกลับมาสมบูรณ์เช่นเดิม และคาดว่าพะยูนจะกลับมาเช่นกัน” นายปิ่นสักก์ กล่าว
นายปิ่นสักก์ ยังกล่าวอีกว่า ส่วนประเด็นที่มีการระบุถึงการย้ายพะยูนจากฝั่งอันดามันไปอยู่ฝั่งอ่าวไทยนั้น น่าจะเป็นทางเลือกสุดท้ายในการดำเนินการ เป็นเรื่องละเอียดอ่อน เพราะพันธุกรรมของพะยูนใน 2 ฝั่ง แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง ถ้านำเอาพะยูนฝั่งอันดามันไปผสมกับอ่าวไทยแล้วก็ไม่ทราบว่าจะเกิดการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมอย่างไรบ้าง และมีความเสี่ยงที่จะทำให้พะยูนทั้ง 2 ฝั่งสูญหายไป หากเกิดโรคระบาดและสถานการณ์โลกร้อนที่รุนแรงได้.