เมื่อวันที่ 27 ก.พ. ที่บริเวณโบราณสถานสระโกสินารายณ์ หมู่ 19 ต.ท่าผา อ.บ้านโป่ง จ.ราชบุรี ดร.ทรงยศ อรัญยกานนท์ นายกเทศมนตรีเมืองท่าผา ดร.ชะวรลัทธิ์ ชินธรรมมิตร อดีต สส.ราชบุรี พร้อมข้าราชการเทศบาลเมืองท่าผา และประชาชน ต.ท่าผา ได้ร่วมกันจัดทำบุญเลี้ยงพระเพล และร่วมกันทำพิธีบวงสรวงรูปปั้น “พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร เปล่งรัศมี” ซึ่งตั้งอยู่ทางเข้าด้านหน้าพิพิธภัณฑ์ชุมชนสระโกสินารายณ์ โดยทางเทศบาลเมืองท่าผา ได้จัดงานย้อนรอยเมืองโกสินารายณ์ ประจำปี 2568 โดยมี พระครูเกษมปัญญาคม (หลวงพ่อยิ้ม) รองเจ้าคณะจังหวัดราชบุรี ที่ปรึกษาเจ้าคณะภาค 15 เจ้าอาวาสวัดโกสินารายณ์ พร้อมพระสงฆ์รวม 9 รูป เจริญพระพุทธมนต์และรับถวายภัตตาหารเพล
หลังจากพิธีทำบุญเลี้ยงพระ ได้มีกลุ่มแม่บ้านและพ่อบ้านในชุมชนตำบลท่าผา ได้ร่วมกันทำขนมจีนโบราณ โดยช่วยกันใช้สากไม้ตำแป้งข้าวเจ้าหมักในครกไม้โบราณ เพื่อให้เนื้อแป้งแตกละเอียดและผสมคลุกเคล้าให้เข้าจนเป็นเนื้อเดียวกัน จากนั้นจึงนำไปขยำในภาชนะเพื่อให้อ่อนนุ่ม แล้วเทใส่กะโหลก เพื่อนำไปบีบอัดให้เป็นเส้นขนมจีน ลงไปในกระทะใบบัว ที่น้ำกำลังเดือด โดยต้มด้วยไม้ฟืน จะทำให้ให้ได้เส้นขนมจีน มีลักษณะเหนียวนุ่ม จากนั้นก็จะนำขึ้นมาจับเส้นขนมจีน แล้ววางเรียงในกระด้ง ซึ่งมีใบขี้เหล็กปูรองเส้นขนมจีน นอกจากนี้ ชาวบ้านยังได้ช่วยกันทำน้ำยาปลาและน้ำพริกสูตรโบราณ มีรสชาติที่อร่อย เพื่อใช้ลาดขนมจีนรับประทาน สำหรับขนมจีนที่ทำครั้งนี้ ก็จะนำมาเลี้ยงผู้ที่มาร่วมงาน “ย้อนรอยเมืองโกสินารายณ์”
ดร.ทรงยศ เผยว่า บริเวณที่ตั้งพิพิธภัณฑ์ชุมชนสระโกสินารายณ์ เดิมเป็นเมืองโบราณ คือ “ศัมพูกปัฏฏนะ” หรือเมืองโกสินารายณ์ มีสระน้ำขนาดใหญ่ สระโกสินารายณ์ มีความเก่าแก่ย้อนไปถึงสมัยลพบุรี หรือราวพุทธศตวรรษที่ 18 ซึ่งสระโกสินารายณ์มีลักษณะเป็นทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า ขนาดความกว้าง 200 เมตร และยาว 400 เมตร สำหรับเก็บกักน้ำไว้ใช้อุปโภคในยุคสมัยนั้น โดยเมื่อปี พ.ศ. 2509 ได้มีการขุดพบ “พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวรเปล่งรัศมี” สลักจากหินทรายไม่มีเศียร อยู่ภายในจอมปราสาท ซึ่งตั้งอยู่ห่างจากสระโกสินารายณ์ไปประมาณ 200 เมตร สระโกสินารายณ์ ยังเป็นหนึ่งในจำนวน 107 แห่ง ใน 76 จังหวัด ที่ใช้ในการประกอบพิธีพลีกรรมตักน้ำในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562
สำหรับพิพิธภัณฑ์ชุมชนสระโกสินารายณ์ เทศบาลเมืองท่าผา ได้ดำเนินการก่อสร้างเมื่อปี 2555 และเปิดให้ประชาชนทั่วไปได้เข้าชมเมื่อปี 2557 เพื่อแสดงให้เห็นประวัติศาสตร์ ความเป็นมาของสระน้ำโกสินารายณ์ และองค์พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร เปล่งรัศมี 8 กร จำลองขนาดเท่าองค์จริงจอมปราสาท พร้อมข้าวของเครื่องใช้และเครื่องประดับสมัยลพบุรี และอีกหลายอย่าง ที่อยู่ในพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ เป็นแหล่งเรียนรู้ด้านประวัติศาสตร์สำหรับประชาชนผู้ที่สนใจ และเมื่อถึงวันที่ 27 เดือนกุมภาพันธ์ ทุกปี ทางเทศบาลเมืองท่าผา ได้จัดงาน “ย้อนรอยเมืองโกสินารายณ์” ภายในงานจะมีกิจกรรมหลายอย่าง เริ่มช่วงเช้าจะพิธีบวงสรวง องค์พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร และพิธีทำบุญถวายภัตตาหารเพลพระสงฆ์ 9 รูป ส่วนในภาคค่ำ จะมีพิธีเปิดงาน ชมการแสดงของชุมชนในเขตเทศบาลเมืองท่าผา การแสดงของนักเรียน การแสดงย้อนรอยประวัติศาสตร์เมืองโกสินารายณ์ สนุกกับรำวงย้อนยุค และการจัดจำหน่ายสินค้าที่ขึ้นชื่อของชุมชนในเขตเทศบาลเมืองท่าผา เป็นต้น
