หลายคนอาจมองว่า “ปวดฟัน” เป็นเรื่องธรรมดาที่เกิดขึ้นได้ แต่ความจริงแล้ว อาการปวดฟันที่เราเผชิญนั้น มีความซับซ้อน และอาจเป็นสัญญาณบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพที่แตกต่างกันออกไป!
นายแพทย์จาง เชิน หัวหน้าแผนกทันตกรรมบูรณะและรักษารากฟัน จากโรงพยาบาลทันตกรรมปักกิ่ง ออกมาให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับอาการปวดฟันประเภทต่างๆ ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างยิ่งที่เราควรทำความเข้าใจ เพื่อดูแลสุขภาพช่องปากและร่างกายได้อย่างเหมาะสม
“ปวดฟัน” มีหลากหลายรูปแบบ แต่ละแบบบ่งบอกถึงความเสี่ยงของโรคอะไรบ้าง?
อาการปวดฟันไม่ได้มีแค่แบบเดียว แต่สามารถแบ่งตามสาเหตุ และความรู้สึกได้หลายประเภท ดังนี้
- ปวดลึกถึงราก…ปัญหาจาก “ภายใน” ฟัน
เสียวฟันเมื่อกินอาหารเย็นหรือร้อน และปวดเมื่อเศษอาหารติด: นี่คือสัญญาณแรกๆ ของฟันผุที่ลุกลาม หากปล่อยทิ้งไว้ เชื้อแบคทีเรียจะกัดกร่อนเนื้อฟันมากขึ้น จนอาจนำไปสู่ ฟันอักเสบ ในที่สุด
ปวดรุนแรงตุบๆ ปวดเองโดยไม่มีสิ่งกระตุ้น และปวดมากขึ้นตอนกลางคืน: อาการเหล่านี้บ่งชี้ถึง ฟันอักเสบ (โพรงประสาทฟันอักเสบ) ซึ่งเกิดจากการที่ฟันผุลึกถึงเส้นประสาท ทำให้เกิดการอักเสบอย่างรุนแรง ควรรีบพบทันตแพทย์เพื่อรักษาโดยด่วน
ปวดเวลากัดฟัน และเหงือกบวมบริเวณรากฟัน: นี่คืออาการของปลายรากฟันอักเสบ ซึ่งเป็นการลุกลามของการติดเชื้อจากโพรงประสาทฟันไปยังบริเวณปลายราก หากไม่รักษา การติดเชื้ออาจแพร่กระจาย และสร้างปัญหาที่รุนแรงกว่าเดิม
ปวดแปลบๆ ถี่ๆ เมื่อกินอาหารเย็น/ร้อน/เปรี้ยว/หวาน หรือตอนแปรงฟัน: อาการนี้คือ ฟันเสียว ซึ่งมักเกิดจากเหงือกร่น ฟันร้าว ฟันสึก ทำให้เนื้อฟันที่ไวต่อความรู้สึกสัมผัสกับสิ่งกระตุ้นภายนอก การใช้ยาสีฟันลดอาการเสียวฟันและหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นอาจช่วยได้ แต่หากอาการไม่ดีขึ้นควรปรึกษาทันตแพทย์
- ปวดบวม…ปัญหาจาก “ภายนอก” ฟัน
เลือดออกตามไรฟันตอนแปรงฟัน ฟันโยก ปวดเวลาเคี้ยว: อาการเหล่านี้เป็นสัญญาณของโรคปริทันต์ (รำมะนาด) หรือ เหงือกอักเสบ ซึ่งเป็นการอักเสบของเนื้อเยื่อรอบๆ ฟัน หากไม่รักษา จะส่งผลให้ฟันไม่แข็งแรง และอาจสูญเสียฟันในที่สุด
ปวดรุนแรงบริเวณฟันคุด อาจมีไข้และหนอง: นี่คืออาการของเหงือกอักเสบรอบฟันคุด ซึ่งเกิดจากการที่ฟันคุดขึ้นมาไม่เต็มซี่ ทำให้เศษอาหารและเชื้อแบคทีเรียเข้าไปสะสม เกิดการอักเสบ ควรรีบพบทันตแพทย์เพื่อประเมินและรักษา
- ปวดฟัน… แต่ต้นเหตุอาจไม่ได้มาจากฟัน!!
อาการปวดฟันบางครั้ง ไม่ได้มีสาเหตุมาจากปัญหาในช่องปากโดยตรง แต่เป็นอาการที่แสดงออกมาคล้ายกับปวดฟัน ซึ่งพบได้ประมาณ 10-15% ของผู้ป่วยปวดฟันทั้งหมด
ปวดร้าวที่ฟันอย่างรุนแรงบริเวณใบหน้า: อาจเป็นสัญญาณของ “โรคเส้นประสาทไตรเจมินัล” ซึ่งเป็นการปวดเส้นประสาทบริเวณใบหน้า ที่อาจถูกเข้าใจผิดว่าเป็นอาการปวดฟัน
ปวดบริเวณกราม หู เวลาอ้าปาก เคี้ยวอาหาร อ้าปากได้ไม่กว้าง: อาการเหล่านี้อาจเกี่ยวข้องกับ “ปัญหาข้อต่อขากรรไกร” ซึ่งส่งผลให้เกิดอาการปวดร้าวมาที่บริเวณฟันได้
ปวดฟันร่วมกับอาการเจ็บหน้าอก: นี่อาจเป็นสัญญาณอันตรายของ “โรคหัวใจ” เช่น อาการเจ็บหน้าอก (Angina) หรือภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตาย หากมีอาการดังกล่าว ควรรีบไปพบแพทย์โดยด่วน
รู้สึกปวดฟันโดยที่ฟันไม่มีความผิดปกติ: อาจเป็นอาการของ “อาการปวดจากจิตใจ” (Phantom Tooth Pain) ซึ่งเกี่ยวข้องกับภาวะทางจิตใจ เช่น ความเครียด ความวิตกกังวล หรือภาวะซึมเศร้า
การสังเกตลักษณะอาการปวดฟันอย่างละเอียดเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เพราะอาการปวดแต่ละแบบอาจบ่งบอกถึงปัญหาที่แตกต่างกัน การวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้องตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยป้องกันไม่ให้ปัญหาเล็กน้อยลุกลามกลายเป็นปัญหาใหญ่ ที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพช่องปากและร่างกายโดยรวม ดังนั้น หากคุณมีอาการปวดฟัน อย่าชะล่าใจ ควรรีบไปพบทันตแพทย์ เพื่อตรวจหาสาเหตุและรับการรักษาที่เหมาะสม เพื่อสุขภาพที่ดีของฟันและร่างกายในระยะยาว
ที่มาและภาพ : โรงพยาบาลทันตกรรมปักกิ่ง, sohu
