ผลงานศิลปะ “เสาแห่งความอัปยศ” (Pillar of Shame) เป็นอนุสรณ์สถานไม่กี่แห่งที่ตั้งแสดงให้สาธารณชนได้ชมในพื้นที่เกาะฮ่องกง เพื่อเป็นการรำลึกถึงเหตุการณ์นองเลือดของการปราบปรามนักศึกษาที่ก่อการประท้วงที่จัตุรัสเทียนอันเหมินโดยรัฐบาลจีน เมื่อปี 2532 อันเป็นหัวข้อต้องห้ามในประเทศจีน
สภามหาวิทยาลัยฮ่องกงแถลงเมื่อวันพฤหัสบดีที่ผ่านมาว่า มหาวิทยาลัยได้ตัดสินใจที่จะเคลื่อนย้ายประติมากรรมดังกล่าวหลังจากประชุมกันในวันพุธที่ 22 ธ.ค. 64 โดยอ้างว่าเป็นการตัดสินใจโดยพิจารณาจาก “คำแนะนำเชิงกฎหมายและการประเมินความเสี่ยงจากองค์กรภายนอก เพื่อประโยชน์ของทางมหาวิทยาลัย”
สภามหาวิทยาลัยฮ่องกงขอให้นำประติมากรรมดังกล่าวไปเก็บไว้ในพื้นที่จัดเก็บ และจากนั้นก็จะขอคำปรึกษาทางกฎหมายว่าจะดำเนินการต่อไปอย่างไรให้เหมาะสม
ในคืนวันพุธที่ผ่านมา หน่วยรักษาความปลอดภัยในพื้นที่มหาวิทยาลัยได้ทำแนวกั้นสีเหลืองรอบผลงานศิลปะที่สร้างจากทองแดง มีความสูงถึง 8 เมตร ผู้สื่อข่าวจากรอยเตอร์สได้สังเกตเห็นคนงานสวมหมวกนิรภัยสีเหลืองเข้าไปยังสถานที่ตั้งของประติมากรรมดังกล่าว ซึ่งมีการนำแผ่นพลาสติกสีขาวมากางกั้นไว้รอบด้าน รวมถึงจัดยามรักษาความปลอดภัยกว่าสิบคนมายืนเฝ้า
ผู้สื่อข่าวได้ยินเสียงดังซึ่งเป็นเสียงของเครื่องมือช่างและเลื่อยยนต์ดังลอดออกมาจากพื้นที่ที่ถูกปิดกั้นดังกล่าวเป็นเวลาหลายชั่วโมง หลังจากนั้นจึงเห็นคนงานหลายคนใช้เครนยกชิ้นส่วนซึ่งสันนิษฐานว่าเป็นครึ่งบนของประติมากรรมออกไปยังตู้คอนเทเนอร์ที่ตั้งรออยู่
ต่อมาในเช้าวันพฤหัสบดี ก็มีรถบรรทุกพ่วงตู้คอนเทเนอร์ดังกล่าวแล้วขับออกไป สถานที่ตั้งเดิมของประติมากรรมดังกล่าวยังคงมีพลาสติกคลุมไว้พร้อมแนวกั้นสีเหลืองเช่นเดิม
เมื่อหลายเดือนก่อน ทางมหาวิทยาลัยฮ่องกงเคยส่งจดหมายอย่างเป็นทางการไปยังศิลปินผู้เป็นเจ้าของผลงาน เพื่อขอให้ย้ายงานชิ้นดังกล่าวออกไป
เยนส์ กัลชูต ผู้สร้างผลงาน ‘เสาแห่งความอัปยศ’ และเป็นผู้ “ให้ยืม” ผลงานมาจัดแสดง กล่าวในแถลงการณ์ว่าเขารู้สึกตกใจมาก ที่มีการเคลื่อนย้ายทรัพย์สินส่วนตัวของเขา และเขาจะ “เรียกร้องค่าชดเชยจากความเสียหายใด ๆ ที่เกิดขึ้นกับงานประติมากรรมชิ้นดังกล่าว”
สภามหาวิทยาลัยกล่าวในแถลงการณ์ว่าไม่มีหน่วยงานให้การรับรองในการติดตั้งและแสดงผลงานดังกล่าวในพื้นที่ของมหาวิทยาลัย และมหาวิทยาลัยมีสิทธิที่จะ “ดำเนินการที่เหมาะสม” ในเวลาใดก็ได้ ในแถลงการณ์ยังระบุว่ารูปปั้นดังกล่าวมีความ “เปราะบาง” และอาจ “เกิดปัญหาด้านความปลอดภัย”
การเคลื่อนย้ายรูปปั้นครั้งนี้เป็นการดำเนินการล่าสุดที่มีจุดมุ่งหมายเพื่อกำจัดคน องค์กรหรือแม้แต่การจัดกิจกรรมที่เกี่ยวข้องและชวนให้รำลึกถึงเหตุการณ์วันที่ 4 มิถุนายน 2532 ที่จัตุรัสเทียนอันเหมิน
จีนไม่เคยเปิดเผยข้อมูลในการปราบปรามการประท้วงของนักศึกษาเมื่อปี 2532 ทุกแง่มุม ตัวเลขของผู้เสียชีวิตจากเหตุการณ์ครั้งนั้นอย่างเป็นทางการอยู่ที่ราว 300 คน แต่กลุ่มนักสิทธิมนุษยชนและพยานในเหตุการณ์กล่าวว่ามีคนที่ถูกสังหารนับพันคน
“สิ่งที่พรรคคอมมิวนิสต์ต้องการให้เราทำก็คือลืมเหตุการณ์ (เทียนอันเหมิน) นี้เสีย ซึ่งน่าเสียดายมาก” จอห์น เบิร์นส์ นักรัฐศาสตร์ที่มหาวิทยาลัยฮ่องกง ซึ่งเป็นหนึ่งในผู้เรียกร้องไม่ให้รื้อถอนประติมากรรมดังกล่าว
“พวกเขาอยากให้คนทั่วโลกลืม”
เครดิตภาพ : Reuters
