ตัวเหา และโลน
เหาหรือที่รู้จักกันในชื่อโลน เป็นแมลงปรสิตขนาดเล็กที่ชอบอาศัยอยู่ในขนบริเวณหัวหน่าว ขนบนใบหน้า ขนรักแร้ และขนหน้าอก แมลงตัวเล็ก ๆ เหล่านี้กินเลือดของมนุษย์ และการกัดของเหาหรือโลน อาจทำให้เกิดอาการคันรุนแรงได้
เหาหรือโลนมักจะผ่านระหว่างการมีเพศสัมพันธ์กับคู่ครองที่ติดเชื้อ นอกจากนี้ยังสามารถแพร่เหาได้ด้วยการใช้เสื้อผ้า เครื่องนอน หรือผ้าเช็ดตัวร่วมกับคนที่เป็นตัวโลน, อาการอื่น ๆ ของเหาบริเวณหัวหน่าว โดยทั่วไป ได้แก่ อาการคันในบริเวณหัวหน่าว แย่ลงในเวลากลางคืน, เห็นเหาคลานอย่างชัดเจนบนบริเวณหัวหน่าว ไข่ขาวเล็ก ๆ ซึ่งเป็นไข่เหาบนขนบริเวณหัวหน่าว
การรักษา
เหาสามารถรักษาได้ด้วยโลชันหรือแชมพูกำจัดเหา เช่น 1% เพอร์เมทริน การระบาดที่รุนแรงกว่านี้สามารถรักษาได้ด้วยตัวเลือกที่ต้องสั่งโดยแพทย์ นอกจากนี้ควรแจ้งให้คู่นอนทราบ ทำความสะอาดผ้าปูที่นอนในน้ำร้อน และเข้ารับการตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์เพิ่มเติม
โรคสะเก็ดเงิน
โรคสะเก็ดเงินเป็นภาวะผิวหนังที่ทำให้เกิดรอยแดงบนผิวหนังเป็นสะเก็ด คือเป็นปื้นนูนแดงปกคลุมด้วยสะเก็ดสีเทาเงิน โรคสะเก็ดเงินแบบผกผันเป็นโรคสะเก็ดเงินชนิดหนึ่งที่ส่งผลต่อขาหนีบและรอยพับของผิวหนังอื่น ๆ ซึ่งอาจทำให้บริเวณหัวหน่าวมีอาการคันได้
ผู้ป่วยที่เป็นโรคสะเก็ดเงินมีระบบภูมิคุ้มกันที่ทำงานมากเกินไป ซึ่งทำให้เซลล์ผิวหนังเติบโตอย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดปื้นนูนแดงปกคลุมด้วยสะเก็ดสีเทาเงินและรอยโรคที่คัน ผื่นเหล่านี้สามารถเกิดขึ้นได้ครั้งละสองถึงสามสัปดาห์หรือหลายเดือน, อาการอื่น ๆ ของโรคสะเก็ดเงินอาจรวมถึงผิวแห้งหรือแตกซึ่งมีเลือดออก, อาการคันเล็กน้อยถึงปานกลาง, ผิวหนังเป็นปื้นสีแดงหรือสีม่วงเป็นมันเงา, ผิวหนังยกขึ้นมีเกล็ดสีเงินเป็นหย่อม ๆ, ตุ่มอักเสบเล็ก ๆ
การรักษา
การไปพบแพทย์ผิวหนังสามารถช่วยระบุวิธีการรักษาที่เหมาะสมสำหรับโรคสะเก็ดเงินแบบผกผันหรือที่อวัยวะเพศได้ วิธีทั่วไปในการรักษาโรคสะเก็ดเงิน ได้แก่ บำรุงผิวให้ชุ่มชื้น, การใช้คอร์ติโคสเตียรอยด์เฉพาะที่ การใช้สารยับยั้งแคลซินิวรินเฉพาะที่ หรืออาจเรียกว่า ยาแคลซินิวริน อินฮิบิเตอร์ (Calcineurin inhibitors) เป็นกลุ่มยาที่ทำหน้าที่ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ตัวหนึ่งในร่างกายที่มีชื่อเรียกว่า แคลซินิวริน (Calcineurin) ล้างด้วยสบู่โคทาร์ หรือน้ำมันดิน นิยมใช้ในสูตรแชมพู เพื่อแก้ปัญหาอาการคันหนังศีรษะ และปัญหารังแค การใช้สารอะนาล็อกวิตามินดีเฉพาะที่ เช่น ครีมแคลซิโปไตรอีน (แคลซิทรีน) การใช้การรักษาเฉพาะที่ที่ไม่ใช่สเตียรอยด์
กรณีโรคสะเก็ดเงินผกผันที่รุนแรงกว่าอาจต้องได้รับการรักษาด้วยยาชีวภาพ ยาต้านจุลชีพเฉพาะที่ ยาเรตินอยด์เฉพาะที่ หรือยากดภูมิคุ้มกันในช่องปาก เช่น ไซโคลสปอริน.
ศ.น.ท.ดร.นพ.สมพล เพิ่มพงศ์โกศล
คลินิกสุขภาพชาย หน่วยศัลยศาสตร์ระบบปัสสาวะ
ภาควิชาศัลยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล