“ผ้าบาติก” หรือ “ผ้าปาเต๊ะ” เป็นผ้าที่มีสีสันสดใส และลวดลายสวยงามตามจินตนาการของผู้ออกแบบสร้างสรรค์ขึ้นมา อย่าง “โจ้-สุริยน ชัยนิมิตร” ก็นำงานศิลปะการวาดภาพแนวที่ตัวเองนั้นถนัดอย่าง “แนวป๊อปอาร์ต” ซึ่งลวดลายที่เน้นความน่ารักสดใสมาวาดทำเป็นลายผ้าบาติก และนำมาทำเป็น “ผ้าคลุมไหล่” ซึ่งทำให้ชิ้นงานผ้าคลุมไหล่บาติกมีลวดลายที่แปลกแตกต่าง มีเอกลักษณ์ ทำให้ชิ้นงานเป็นที่ดึงดูดความสนใจของลูกค้าได้เป็นอย่างดี…ซึ่งวันนี้ทีม “ช่องทางทำกิน” มีข้อมูลมานำเสนอให้พิจารณา..

โจ้-สุริยน ชัยนิมิตร เจ้าของผู้ที่ทำผ้าบาติกลวดลายเป็นภาพแนวป๊อปอาร์ต เล่าว่า…ทำอาชีพวาดภาพแนวป๊อปอาร์ตในเฟรมผ้าใบขายมานานหลายปี จากนั้นเริ่มแตกไลน์สินค้าใหม่โดยนำภาพแนวที่วาดมาเพนท์ลงเสื้อยืด กระเป๋าผ้า และกระเป๋าสาน เป็นสินค้าที่ได้รับความสนใจจากลูกค้า ส่วนงานผ้าบาติกเป็นสินค้าที่ทำออกมาเป็นสินค้าตัวใหม่ เริ่มจากช่วงที่มีการระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 ตลาดขายของปิดทำให้ต้องหยุดขายไป ซึ่งช่วงที่ไม่ได้ขายสินค้าก็พยายามมองหาทำสินค้าใหม่ ๆ เตรียมไว้ ก็ไปสนใจการทำผ้าบาติก มองว่าส่วนใหญ่ลวดลายของผ้าบาติกนั้นจะเป็นแนวทะเล ดอกไม้ จึงคิดว่าถ้านำภาพแนวป๊อปอาร์ตที่วาดอยู่มาวาดใส่เป็นลวดลายลงบนผ้าบาติกก็น่าจะสร้างความแตกต่างทำให้สินค้ามีเอกลักษณ์ เป็นที่สนใจของลูกค้าได้ไม่ยาก จึงเริ่มศึกษาหาข้อมูลวิธีการทำ การเลือกใช้ผ้าที่จะนำมาเพนท์ลวดลายทำเป็นผ้าบาติก โดยดูจากทางยูทูบ จากนั้นก็หาซื้ออุปกรณ์ที่ใช้ทำผ้าบาติกมาและเริ่มฝึกหัดทดลองทำใช้เวลาลองผิดลองถูกอยู่พักใหญ่ ๆ ในที่สุดก็เริ่มมีความชำนาญมากขึ้น วาดลวดลายแนวที่ตัวเองถนัดออกมาได้ตามแบบที่ต้องการ และเริ่มผลิตผลงานผ้าบาติกออกมาขาย โดยนำผ้าบาติกที่เพนท์ลวดลายมาทำเป็นสินค้าประเภท “ผ้าคลุมไหล่” ขาย ซึ่งก็ได้รับการตอบรับจากลูกค้าเป็นอย่างดี

’ผ้าบาติกเป็นงานเพนท์ลายด้วยมือทั้งหมด รูปและลายทั้งหมดที่ทำขึ้นนั้นจะออกแบบเองทั้งหมด และเพนท์ลวดลายผืนต่อผืน ทำขึ้นชิ้นต่อชิ้น ดังนั้น ชิ้นงานแต่ละชิ้นจะมีเอกลักษณ์มีจุดเด่นเฉพาะที่ไม่ซํ้ากัน เรียกว่าเป็นผ้าที่มีผืนเดียวในโลก นอกจากนั้นก็เน้นทำลวดลายที่มีความน่ารักสดใส มีสีสันสวยงาม“…นี่เป็นจุดเด่นของชิ้นงานผ้าบาติกที่ทำให้ได้รับความสนใจจากลูกค้า

ทุนเบื้องต้น ใช้เงินลงทุนประมาณ 10,000 บาท ส่วนใหญ่เป็นค่าวัสดุอุปกรณ์ ทุนวัสดุ อยู่ที่ประมาณ 60% จากราคา ซึ่งราคาขายผ้าคลุมไหล่บาติกอยู่ที่ 1,200 บาทต่อผืน โดยผ้าคลุมไหล่บาติกนั้นมี 2 ขนาด ได้แก่ ผ้าทรงสี่เหลี่ยมจัตุรัส ขนาด 1×1 เมตร และ ทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาด 60×120 เซนติเมตร

วัสดุอุปกรณ์ ที่จำเป็นหลัก ๆ ประกอบด้วย …ผ้าที่ทอจากเส้นใยธรรมชาติ เช่น ผ้ามัสลิน ผ้าฝ้าย ฯลฯ, กรอบไม้บาติก, เทียนขี้ผึ้งผสมพาราฟินสำเร็จ, ปากกาเดินเทียน (จันติ้ง), ดินสอ, โซเดียมซิลิเกท (สำหรับใช้เคลือบสี), สีบาติก, สีอะคริลิก (ไว้ตกแต่งลวดลายให้มีเทคเจอร์), เตาไฟฟ้า, หม้อต้มนํ้า, พู่กัน เป็นต้น

ขั้นตอนการทำ…ผ้าคลุมไหล่บาติก

เริ่มจากออกแบบลวดลายที่ต้องการเพนท์ลงบนผ้าก่อน จากนั้นก็เตรียมผ้าที่ต้องการจะเพนท์ทำผ้าบาติกมาขึงใส่กรอบไม้ให้พื้นผิวของผ้านั้นเรียบตึงง่ายต่อการวาดหรือลงสีเพนท์ลาย จากนั้นใช้ดินสอวาดหรือร่างแบบที่ต้องการลงบนผ้า เสร็จแล้วตักนํ้าเทียนที่ตั้งไฟละลายเตรียมไว้ ใส่ลงไปในปากกาเดินเทียนหรือจันติ้ง ทดลองเขียนบนเศษผ้าดูก่อนเพื่อให้แน่ใจว่าเส้นเทียนได้ขนาดตามต้องการ จากนั้นก็เริ่มเขียนจริงโดยเขียนตามลวดลายที่ร่างไว้ ขั้นตอนนี้จะต้องระวังให้ดีอย่าให้เส้นเทียนขาดตอนเพราะจะทำให้เวลาที่ลงสีบนผ้าแล้วสีจะรั่วเข้าหากัน ทำให้ไม่สวยงาม

หลังจากที่วาดเส้นเทียนตามลวดลายเสร็จแล้ว ก็ทำการลงสีที่ลวดลายตามแบบ ค่อย ๆ ใช้พู่กันระบายสีลงบนลวดลายให้เรียบร้อย เสร็จแล้วก็พักทิ้งไว้รอจนสีแห้งสนิทดีแล้วก็นำโซเดียมซิลิเกต มาทาเคลือบให้ทั่วทั้งผืนเพื่อเป็นการกันสีตก พักทิ้งไว้ประมาณ 6 ชั่วโมง จากนั้นก็นำผ้ามาซักด้วยนํ้าสะอาดให้โซเดียมซิลิเกตหลุดออกไปให้หมด เสร็จแล้วก็นำผ้าไปต้มในนํ้าเดือดเพื่อลอกเอาเส้นเทียนหลุดออกจากตัวผ้าจนหมดแล้วนำผ้าไปซักด้วยนํ้าผสมผงซักฟอก หรือสบู่ หรือจะใช้เครื่องซักผ้าปั่นซักก็ได้ ซักเสร็จก็นำไปตากให้แห้งสนิท นำมารีดและเย็บเก็บมุมผ้าให้เรียบร้อย เท่านี้ก็เป็นอันเสร็จขั้นตอนการทำ

“การทำผ้าบาติกอาจมีขั้นตอนที่เยอะหน่อยแต่ก็สามารถฝึกหัดทำกันได้ ฝึกหัดทำบ่อย ๆ ก็จะเกิดความชำนาญ และฝีมือก็จะดีขึ้น สิ่งที่สำคัญอยู่ที่ไอเดีย ต้องพยายามหารูปแบบลวดลายที่มีเอกลักษณ์และสร้างความแตกต่าง เพื่อทำให้ชิ้นงานมีจุดเด่นไว้ดึงดูดใจลูกค้า“…เจ้าของชิ้นงานแนะนำสำหรับผู้ที่สนใจทำงานผ้าบาติก

สนใจงาน “ผ้าคลุมไหล่บาติก” ที่มีลวดลายผ้าเป็นแนว “ป๊อป อาร์ต” หรือสินค้าอื่น ๆ อาทิ กระเป๋าสานเพนท์ ของ โจ้-สุริยน สามารถเข้าไปดูผลงานและสั่งสินค้าได้ทาง เฟซบุ๊ก : I am Ole (www.facebook.com/welovecolor/) เบอร์โทรศัพท์ 08-3085-6888, 08-1773-6502 ทั้งนี้ งานผ้าบาติกที่สร้างสรรค์ออกแบบทำลวดลายที่มีความแตกต่าง มีเอกลักษณ์ เน้นลวดลายที่น่ารักสดใสเป็นการเพิ่มเสน่ห์ให้ผ้าบาติกมีความน่าสนใจมากขึ้น จนสามารถใช้เป็น “ช่องทางทำกิน” ได้น่าสน.

บดินทร์ ศักดาเยี่ยงยงค์ : รายงาน