การขาดแคลนน้ำของเม็กซิโก ซึ่งรัฐบาลเม็กซิโกกล่าวโทษว่าเป็นผลจากภัยแล้งรุนแรง ทำให้สหรัฐปฏิเสธคำขอของประเทศเพื่อนบ้าน ในการจัดส่งน้ำเป็นกรณีพิเศษไปยังเมืองติฮัวนา ซึ่งเป็นเมืองชายแดนของเม็กซิโก เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว

ภายใต้ข้อตกลงที่ย้อนกลับไปถึงปี 2487 ประเทศเพื่อนบ้านทั้งสองประเทศ แบ่งปันน้ำจากแม่น้ำสายหลัก 2 สาย ซึ่งไหลจากภาคตะวันตกเฉียงใต้ของสหรัฐ ไปยังเม็กซิโก

ข้อตกลงดังกล่าวกำหนดให้สหรัฐส่งมอบน้ำ 1,850 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี จากแม่น้ำโคโลราโด โดยในทางกลับกัน เม็กซิโกต้องจัดหาน้ำเฉลี่ย 432 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี ในรอบระยะเวลา 5 ปี จากแม่น้ำริโอแกรนด์ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของพรมแดนระหว่างสองประเทศ

อย่างไรก็ตาม คณะกรรมาธิการเขตแดนและน้ำของทั้งสองประเทศ ระบุว่า รอบระยะเวลาปัจจุบันจะสิ้นสุดในเดือน ต.ค. นี้ และเม็กซิโกยังไม่ได้ส่งมอบน้ำให้สหรัฐมากถึง 1,550 ล้านลูกบาศก์เมตร

“สถานการณ์ตอนนี้อยู่ในระดับวิกฤติ เนื่องจากมีเพียงพายุฝนรุนแรงในช่วงเดือน ส.ค.-ก.ย. นี้เท่านั้น ที่จะทำให้เราส่งมอบน้ำทันเส้นตายได้อย่างปาฏิหาริย์” นายกอนซาโล แฮตช์ คูรี นักภูมิศาสตร์ และนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยอิสระแห่งชาติเม็กซิโก กล่าวเตือน

ด้านรัฐบาลวอชิงตันระบุว่า การปฏิเสธคำขอส่งมอบน้ำเป็นกรณีพิเศษให้กับเม็กซิโก ถือเป็นครั้งแรก พร้อมกับเสริมว่า การขาดแคลนน้ำจากเม็กซิโก ส่งผลกระทบต่อภาคส่วนเกษตรกรรมของสหรัฐ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเกษตรกรในหุบเขาริโอแกรนด์

อนึ่ง แม่น้ำโคโลราโดมีระดับน้ำลดลง เนื่องจากภัยแล้ง และการบริโภคทางการเกษตรอย่างหนักในภาคตะวันตกเฉียงใต้ของสหรัฐ โดยน้ำประมาณครึ่งหนึ่งถูกนำไปใช้ในการเลี้ยงวัวเนื้อและวัวนม

ขณะที่รัฐบาลเม็กซิโกระบุว่า ลุ่มน้ำริโอแกรนด์ประสบภัยแล้งนาน 20 ปี ซึ่งรุนแรงที่สุดเมื่อปี 2566 และทางการของรัฐตาเมาลีปัส ทางตะวันออกเฉียงเหนือของเม็กซิโก ชี้ให้เห็นว่าสัมปทานน้ำที่มากเกินไป สำหรับการใช้ในภาคส่วนเกษตรกรรมและอุตสาหกรรม ทำให้น้ำถูกใช้ประโยชน์เกินควร

เมื่อเดือน พ.ย. ปีที่แล้ว ทั้งสองประเทศร่วมลงนามในข้อตกลงที่มีเป้าหมายเพื่อป้องกันการขาดแคลนน้ำ ในรัฐทางตอนใต้ของสหรัฐที่แห้งแล้ง ด้วยการส่งมอบน้ำจากแม่น้ำเม็กซิโกที่เชื่อถือได้มากขึ้น

ข้อตกลงข้างต้น ซึ่งเป็นผลจากการเจรจานานกว่า 18 เดือน มอบเครื่องมือและความยืดหยุ่นให้กับเม็กซิโก ในการจัดหาน้ำล่วงหน้าในรอบเวลา 5 ปี เพื่อลดหรือป้องกันปัญหาการขาดแคลน

ทั้งนี้ ประธานาธิบดีคลอเดีย ไชน์บาว์ม ผู้เม็กซิโก กล่าวเมื่อสัปดาห์ที่แล้วว่า ข้อร้องเรียนของสหรัฐ “กำลังได้รับการจัดการ” ผ่านคณะกรรมาธิการเขตแดนและน้ำของทั้งสองประเทศ.

เลนซ์ซูม

เครดิตภาพ : AFP