เปิดประวัติ ‘อ.นิธิ เอียวศรีวงศ์’ ตำนานปัญญาชนคนสำคัญของไทย

นับเป็นอีกหนึ่งข่าวเศร้าของวงการวิชาการและประวัติศาสตร์ของประเทศไทย หลัง ศ.ดร.นิธิ เอียวศรีวงศ์ อาจารย์ประวัติศาสตร์ชื่อดัง นักวิชาการอาวุโส เสียชีวิตแล้ว สิริอายุรวม 83 ปี
-สิ้นแล้วปัญญาชนคนสำคัญของไทย ‘นิธิ เอียวศรีวงศ์’ เสียชีวิตด้วยวัย83ปี

สำหรับ ศาสตรา​จารย์ ดร.นิธิ เอียวศรีวงศ์ ปัจจุบันอายุ 83 ปี เป็นนักคิด นักเขียน และศาสตราจารย์ด้านประวัติศาสตร์ชาวไทย โดยท่านเกิดเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม 2483 ที่เชียงใหม่ ในครอบครัวคนไทยเชื้อสายจีน ซึ่งเจ้าตัวมักเรียกตัวเองว่าเป็นเจ๊กปนลาว (จ.ป.ล.) (มาจากการที่เป็นคนจีนที่เกิดในเชียงใหม่ ซึ่งมีวัฒนธรรมร่วมกับลาว) จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาที่โรงเรียนอัสสัมชัญศรีราชา และสำเร็จการศึกษาสาขาวิชาประวัติศาสตร์ ระดับปริญญาตรีและปริญญาโท จากคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ต่อมาเข้ารับราชการในตำแหน่งอาจารย์ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และได้ลาศึกษาต่อระดับปริญญาเอก ณ มหาวิทยาลัยมิชิแกน สหรัฐอเมริกา และสำเร็จการศึกษาในปี 2519 กลับมารับราชการตามเดิม จนได้รับตำแหน่งศาสตราจารย์โดยวิธีพิเศษ เข้าโครงการลาเกษียณอายุราชการก่อนกำหนดนปี 2543 หลังจากสิ้นภาระการสอนในระบบมหาวิทยาลัยปกติ

“อ.นิธิ” ถือได้ว่าเป็นผู้มีส่วนสำคัญในการแสดงความคิดสู่สังคมผ่านมหาวิทยาลัยเที่ยงคืน ซึ่งได้บุกเบิกมาก่อนหน้านี้ ผ่านรูปแบบบทความทางหนังสือพิมพ์และนิตยสารอยู่เป็นประจำ ซึ่งนอกจากเป็นนักคิดนักเขียนแล้ว เคยได้รับรางวัลนักวิจัยดีเด่นจากสภาวิจัยแห่งชาติ, รางวัลฟูกูโอกะ และรางวัลศรีบูรพา ทั้งยังเป็นนักวิชาการผู้ยืนหยัดต่อหลักการ ไม่ยอมต่ออำนาจที่ไม่ชอบธรรม โดยในการลงประชามติรับร่างธรรมนูญปี พ.ศ. 2550 ที่ผ่านมา “อ.นิธิ” ก็เป็นอีกผู้หนึ่ง ที่ไม่เห็นด้วยกับร่างรัฐธรรมนูญฉบับดังกล่าว

ผลงานหนังสือ
– อิสลามสมัยแรก (2511)
– ประวัติศาสตร์นิพนธ์ตะวันตก (2521)
– การเมืองไทยสมัยพระนารายณ์ (2523)
– ประวัติศาสตร์รัตนโกสินทร์ในพระราชพงศาวดารอยุธยา (2523)
– วัฒนธรรมกระฎุมพีกับวรรณกรรมต้นรัตนโกสินทร์ (2525)
– หลักฐานประวัติศาสตร์ในประเทศไทย (2521) / นิธิ เอียวศรีวงศ์ และอาคม พัฒิยะ (2525)
– ปากไก่และใบเรือ : รวมความเรียงว่าด้วยวรรณกรรม และประวัติศาสตร์ต้นรัตนโกสินทร์ (2527)
– ศรีรามเทพนคร : รวมความเรียงว่าด้วยประวัติศาสตร์อยุธยาตอนต้น / อาคม พัฒิยะ และนิธิ เอียวศรีวงศ์ (2527)
– สุนทรภู่ : มหากวีกระฎุมพี (2528)
– การเมืองไทยสมัยพระเจ้ากรุงธนบุรี (2529)
– สุนทรภู่ดูโลกและสังคม / นิธิ เอียวศรีวงศ์ และสมบัติ จันทรวงศ์ (2529)
– เกียวโต ใต้ชะเงื้อมดอยสุเทพ (2532)
– ท่องเที่ยวบุญบั้งไฟในอีสาน : บุญบั้งไฟต้องรับใช้ชาวยโสธรไม่ใช่ชาวยโสธรรับ-ใช้บุญบั้งไฟ (2536)
– ลัทธิพิธีเสด็จพ่อ ร.5 (2536)
– วีรบุรุษในวัฒนธรรมไทย (2536)
– สภาพเศรษฐกิจสังคมไทยยุคใหม่ : จริยธรรมในการศึกษาสำหรับอนาคต (2536)
– สองหน้าสังคมไทย : บทวิพากษ์โครงสร้างอารยธรรมไทย (2539)
– การปฏิรูปพระพุทธศาสนาในประเทศไทย (2543)..