กลายเป็นอีกประเด็นที่หลายคนต่างให้ความสนใจอย่างมาก หลังมีการใช้คำว่า ซอฟต์พาวเวอร์ (Soft Power) บ่อยมาก ไม่ว่าจะเป็นสินค้า อาหาร ภาพยนตร์ หรือแม้กระทั่งตัวบุคคลเอง ก็ต่างใช้คำนี้ ทำให้หลายคนต่างสงสัยว่า จริงๆ แล้วซอฟต์พาวเวอร์ คืออะไรกันแน่
ล่าสุด “ช่อ-พรรณิการ์ วานิช” แกนนำคณะก้าวหน้า ได้ออกมาโพสต์คลิปลงช่องทาง [email protected] พร้อมระบุข้อความว่า “มาค่ะทุกคน มาคุยเรื่อง soft power แบบจริงจัง 101 มาทำความเข้าใจกันตั้งแต่เริ่ม!”
ทั้งนี้ในคลิปได้มีการอธิบายคำว่า ซอฟต์พาวเวอร์ (Soft Power) ว่าตกลงคืออะไร โดย ช่อ-พรรณิการ์ กล่าวว่า ตนในฐานะที่เป็นนักเรียนความสัมพันธ์ระหว่างประเทศมาก่อน ตนจะอธิบายให้เข้าใจง่าย ๆ ว่า ซอฟต์พาวเวอร์ไม่ใช่สินค้า แต่มันคือนโยบายต่างประเทศ การทหาร และความมั่นคง เมื่อ 20 กว่าปีที่แล้ว มีแนวคิดจากนักทฤษฎีชาวอเมริกันที่รู้สึกว่าอำนาจที่เป็นแบบรถถัง เรือดำน้ำในโลกยุคปัจจุบัน มันเริ่มจะใช้ไม่ได้แล้ว มันขาดความชอบธรรม
แต่ในการเมืองความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ และการทหาร มันยังจำเป็นที่จะต้องให้ประเทศเรามีอิทธิพลต่อประเทศอื่น ๆ อยู่ในการที่จะทำให้เกิดผลประโยชน์ของชาติ ดังนั้นการใช้อำนาจที่อ่อนนุ่มละมุนละไม ดูดีในสายตาชาวโลก แต่ยังสามารถทำให้ประเทศอื่น ๆ เขาทำตามเราได้ จะใช้อะไร จึงเป็นที่มาของคำว่า ซอฟต์พาวเวอร์ (Soft Power) แทนที่จะกดดันข่มขู่ ก็เป็นโน้มน้าว โน้มนำคำสอนให้คนอื่นทำตามเราได้
นอกจากนี้ ช่อ พรรณิการ์ ยังยกตัวอย่างหนังเรื่อง Oppenheimer ที่มีฉากเลือกทิ้งระเบิดปรมาณูในสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งชายอเมริกันนั่งคุยกันว่า จะทิ้งระเบิดที่ไหน ก็มีคนหนึ่งพูดขึ้นมาว่า ไม่เอาเกียวโต เพราะเป็นที่ที่ผมกับภรรยาไปฮันนีมูนกันมา นั่นก็คือการโน้มน้าวจิตใจคนไปโดยอัตโนมัติว่า คุณอย่าทำลายเมืองนี้เลย เพราะมันมีคุณค่าเกินไป
หรือขนมญี่ปุ่นโตเกียวบานาน่า ก็ไม่ใช่ซอฟต์พาวเวอร์ แต่ซอฟต์พาวเวอร์ของญี่ปุ่นที่เกี่ยวข้องกับขนม คือความรู้สึกว่าขนมอะไรก็ตามที่คุณซื้อจากญี่ปุ่น มันคือสิ่งพรีเมียม อร่อย และคุณภาพดีแน่นอน ในการทำสิ่งที่เรียกว่าซอฟต์พาวเวอร์ จะไม่สามารถเรียกว่าซอฟต์พาวเวอร์ได้เลย ถ้าไม่ใช่การทำอย่างจัดวาง อย่างมียุทธศาสตร์โดยรัฐบาล
@pannika.chor มาค่ะทุกคน มาคุยเรื่อง #softpower แบบจริงจัง 101 มาทำความเข้าใจกันตั้งแต่เริ่ม! ???? #ซอฟต์พาวเวอร์ไทย #ซอฟต์พาวเวอร์ ♬ original sound – Pannika.channel (ตัวจริงจ้า)
พูดง่าย ๆ คือต้องการมีพลังต่อรองในระดับโลก โดยไม่ต้องมีรถถัง เรือดำน้ำ แต่ว่าใช้ต้นทุนพลังทางสังคม วัฒนธรรมที่มีอยู่ ในการทำให้เกิดความรู้สึกว่าน่าทำตาม น่าเอาเป็นแบบอย่าง ยกตัวอย่างเช่น สหรัฐ-อังกฤษ-ญี่ปุ่น เป็นประเทศที่มีซอฟต์พาวเวอร์สูง เพราะเขาสั่งสมพลังซอฟต์พาวเวอร์จนกลายเป็นประเทศต้นแบบ เพราะฉะนั้นก่อนที่เราจะไปบอกว่า อะไรคือ ซอฟต์พาวเวอร์ จำไว้เสมอว่า
1.มันไม่ใช่สิ่งของหรือสินค้า แต่มันคือพลังอำนาจในการต่อรองของประเทศหนึ่ง ที่ไม่ต้องใช้การบังคับข่มขู่ แต่ใช้การโน้มน้าว
2.ไม่สามารถเรียกซอฟต์พาวเวอร์ได้เลย ถ้าปราศจากยุทธศาสตร์ที่คุณต้องการจะทำอะไรบางอย่าง เพื่อเจรจาต่อรองในระดับโลก เพื่อผลประโยชน์ของประเทศคุณ
ขอบคุณข้อมูล-ภาพ [email protected]
