ในอีกบทบาทภารกิจของบรรดามูลนิธิสงเคราะห์ต่าง ๆ ในจังหวัดลพบุรี ที่มุ่งดำเนินงานสาธารณะสงเคราะห์ ทั้งการช่วยเหลือบรรเทาสาธารณภัยต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นอัคคีภัย ภัยแล้ง ภัยหนาว หรือุทกภัยการช่วยเหลือผู้บาดเจ็บส่งโรงพยาบาล หรือเก็บศพผู้เสียชีวิต จากอุบัติเหตุจราจรหรือเหตุอื่นใดก็ตามในช่วงฤดูฝน มีฝนตก น้ำท่วมขังอย่างนี้ภารกิจเจ้าหน้าที่อาสาสมัครมูลนิธิเหล่านี้ยังครอบคลุมไปถึงการช่วยออกปฏิบัติการจับสัตว์เลื้อยคลานที่ชอบหนีน้ำเข้าไปอยู่ในบ้านพักอาศัยของประชาชนในแต่ละวัน ซึ่งส่วนใหญ่มักจะเป็นบ้านพักที่มีผู้อยู่อาศัยเป็นสตรีรวมทั้งมีเด็กและคนชรา จึงเกิดความหวาดกลัว และเสี่ยงจะเกิดอันตรายถึงแก่ชีวิต
หากไล่เรียงถึงสัตว์เลื้อยคลาน จะมีตั้งแต่ตัวเล็ก ๆ เช่น กิ้งกือ ตะขาบ แมงป่อง ไปจนถึงสัตว์ที่ใหญ่ขึ้นมาและมีพิษสงร้ายกาจคงไม่พ้น “งู” ชนิดต่าง ๆ ทั้งมีพิษ เช่น งูเห่า งูจงอาง งูเขียว งูแมวเซา และไม่มีพิษ เช่น งูหลามและงูเหลือม (ไม่มีพิษก็จริง แต่สามารถเขมือบเหยื่อได้ทั้งตัว) รวมทั้งตัวเงินตัวทอง ตะกวด ล้วนเป็นสัตว์ไม่พึงประสงค์ของเจ้าของบ้านทั้งนั้น
นายสังวาลย์ เรียนศรี อายุ 53 ปี หรือที่รู้จักกันในนาม “น้อย เทอร์โบ” เจ้าหน้าที่ศูนย์ร่วมกตัญญู (มูลนิธิร่วมกตัญญู) ประจำ จ.ลพบุรี ซึ่งมีประสบการณ์ในการจับสัตว์เลื้อยคลานที่เข้าไปอยู่ในบ้านเรือนประชาชนกว่า 15 ปี เล่าให้ฟังว่า “ในช่วงหน้าฝน สัตว์เลื้อยคลานต่าง ๆ มักจะหนีน้ำและความชื้นแฉะเข้ามาหลบในที่แห้ง ดังนั้นบ้านเรือนของประชาชนจึงมักเป็นที่หลบอาศัยของสัตว์เลื้อยคลาน โดยเฉพาะ “งู” ซึ่งมีอันตรายมาก โดยสัญชาตญาณงูมักจะกลัวคนและไม่ค่อยกัด นอกจากถูกรบกวน ดังนั้นหากเราไม่เห็นเกิดไปถูกตัวหรือเข้าใกล้ก็อาจถูกฉก ถูกกัดได้ง่าย ทั้งเป็นงูที่มีพิษร้ายแรง และงูที่ทำร้ายด้วยการฉกกัด เช่น งูเหลือม งูหลาม ซึ่งจะพบมากสำหรับบ้านชั้นเดียว ภายในห้องนอน ห้องครัว ห้องน้ำ หรือห้องเก็บของ ซึ่งมีประชาชนที่ถูกงูฉก กัด ได้รับบาดเจ็บแล้วหลายราย โดยเฉพาะรองเท้าหุ้มส้น หุ้มข้อ รองเท้าผ้าใบต่าง ๆ ที่วางอยู่ด้านนอกบ้านขอให้ระมัดระวังก่อนใส่ให้เคาะหลาย ๆ ครั้ง เนื่องจากจะมีงูเห่า และงูแมวเซา ชอบเข้าไปซุกขดนอนภายในรองเท้านับว่าเป็นอันตรายอย่างยิ่ง ดังนั้นเมื่อได้รับแจ้งก็จะต้องใช้ไหวพริบและความระมัดระวังอย่างมาก เพราะงูจะเลื้อยด้วยความรวดเร็ว หากเราจับไม่ทันก็จะเลื้อยหลบหนีไปได้
สิ่งที่สำคัญ หากงูหรือสัตว์เลื้อยคลานอื่น ๆ เข้าบ้าน เจ้าของบ้านควรตั้งสติให้ดี สังเกตว่าเป็นงูชนิดใดมีพิษหรือไม่ ถ้ามีเสียงขู่ฟ่อ ๆ และแผ่แม่เบี้ยแสดงว่าเป็นงูเห่า งูสามเหลี่ยม มีลำตัวเป็นรูปสามเหลี่ยม, งูเขียวหางไหม้และงูกะปะมีลักษณะแก้มป่อง ตัวสั้น มีเกล็ดละเอียด หากไม่มั่นใจว่าเป็นงูมีพิษหรือไม่ อย่าไล่หรือทำร้ายงูด้วยตัวเอง เพราะหากมีการไล่หรือทำร้าย งูอาจตกใจจนหนีหายไปซุกซ่อนอยู่ในมุมทำให้หาไม่เจอ หรืออาจพุ่งตัวเข้าฉกทันทีจนเกิดอันตรายได้ จากนั้นโทรศัพท์แจ้งเจ้าหน้าที่ตามช่องทางต่าง ๆ หากคิดไม่ออกอาจแจ้งเจ้าหน้าที่ตำรวจ หน่วยงานป้องกันภัย เพื่อจะได้ประสานผู้มีความชำนาญ มาจับงูออกจากบ้านไป เป็นวิธีที่ปลอดภัยที่สุด เพราะเจ้าหน้าที่มีความชำนาญมากพอที่จะจับงูออกจากบ้าน โดยไม่เกิดอันตรายกับคนในบ้าน ซึ่งในระหว่างนั้นต้องเฝ้าสังเกตด้วยตา เพื่อจะได้ช่วยเจ้าหน้าที่ค้นหาหรือชี้จุดให้ มิฉะนั้นหากไม่เฝ้ามองหากงูเลื้อยหลบไปจะทำให้จับลำบาก
ในส่วนของสัตว์เลื้อยคลานอย่าง ตะกวด ตัวเงินตัวทอง ต้องระมัดระวังด้วย อย่าให้พลาดท่าถูกกัดได้ เพราะสัตว์เหล่านี้มักจะกินเศษซากอาหาร ของเน่าเสีย อาจทำให้ผู้ถูกกัดติดเชื้อแบคทีเรียจากน้ำลายของมันลุกลามถึงขั้นเสียชีวิต ควรตั้งสติให้ดีและค่อย ๆ ไล่ด้วยไม้ที่มีความยาว เพราะอาจถูกพุ่งเข้ากัดได้.
กฤษณพงศ์ อยู่รอด/ธนพล อาภรณ์พงษ์
