สำนักข่าวซินหัวรายงานจากกรุงปักกิ่ง ประเทศจีน เมื่อวันที่ 7 ก.ค. ว่า ทีมผู้เชี่ยวชาญนำโดยคณะนักวิจัยจากหอสังเกตการณ์ดาราศาสตร์แห่งชาติ สังกัดสถาบันบัณฑิตวิทยาศาสตร์จีน ค้นพบดาวฤกษ์ยังไม่วิวัฒนาการที่อุดมไปด้วยลิเธียม จำนวน 9 ดวง ซึ่งเป็นสถิติมากที่สุดเป็นประวัติการณ์ ด้วยการประยุกต์ใช้กล้องโทรทรรศน์ลามอสต์ ( LAMOST ) กล้องโทรทรรศน์ทำงานในย่านความถี่ที่ตามองเห็น ขนาดใหญ่ที่สุดของจีน
ลิเธียมจัดเป็นองค์ประกอบทางเคมีสำคัญ ที่เชื่อมโยงจักรวาลวิทยากับโครงสร้างและวิวัฒนาการของดาวฤกษ์ ซึ่งดาวฤกษ์ที่พบใหม่นี้มีจำนวนมากกว่าดาวแบบเดียวกันที่ถูกพบก่อนหน้ากว่าสองเท่า มีปริมาณลิเธียมมากผิดปกติ ซึ่งบ่งชี้ว่า ต้องมีประวัติการสะสมลิเธียมมาก่อน โดยการศึกษาฉบับดังกล่าวได้รับการเผยแพร่ในวารสารดิ แอสโตรฟิสิคอล เจอร์นัล เลตเตอร์ส ( The Astrophysical Journal Letters )
ผลการศึกษาพบว่า ปริมาณลิเธียมของดาวทั้ง 9 ดวงนั้นสูงกว่าปริมาณลิเธียมของดวงอาทิตย์ประมาณสามเท่า นอกจากนั้นดาวฤกษ์ 7 จาก 9 ดวงนี้มีการหมุนรอบตัวเองอย่างรวดเร็ว บรรดานักดาราศาสตร์จึงสันนิษฐานว่า การรวมตัวของสสารรอบดาวอ าจเป็นปัจจัยหลักในการสะสมลิเธียมของดาวฤกษ์
แถลงการณ์จากคณะนักวิจัย ระบุว่า แม้นักวิทยาศาสตร์จะพูดคุยเรื่องกลไกการสะสมลิเธียมในดาวฤกษ์ที่ยังไม่วิวัฒนาการเป็นวงกว้างกันอยู่แล้ว ทว่าหัวข้อนี้ยังคงไม่มีข้อสรุปชัดเจน อย่างไรก็ดี การค้นพบดาวใหม่ 9 ดวงอาจช่วยสร้างความคืบหน้าในแวดวงดังกล่าว
อนึ่ง กล้องโทรทรรศน์ลามอสต์ เริ่มดำเนินงาน เมื่อปี 2551 เพื่อเก็บรวบรวมสเปกตรัมคุณภาพสูง ซึ่งเป็นข้อมูลที่ช่วยให้นักดาราศาสตร์ศึกษาองค์ประกอบทางเคมี ความหนาแน่น บรรยากาศ และสนามแม่เหล็กของวัตถุท้องฟ้า โดยกล้องโทรทรรศน์นี้ยังมีบทบาทช่วยนักวิทยาศาสตร์ค้นพบหลุมดำดาวฤกษ์หนักที่สุด และดาวยักษ์ ซึ่งอุดมด้วยลิเธียมมากที่สุดด้วย
ขณะเดียวกัน คณะนักวิจัยเผยว่า จำเป็นต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมเพื่อยืนยันการค้นพบเหล่านี้ พร้อมเสริมว่าการใช้กล้องโทรทรรศน์ลามอสต์สำรวจท้องฟ้า จะนำไปสู่การค้นพบดาวฤกษ์ยังไม่วิวัฒนาการ ที่มีลิเธียมสูงมากเป็นพิเศษต่อไป.
ข้อมูล-ภาพ : XINHUA
