โฆษกประจำห้องสมุดมิลาน คุนเดอรา แห่งเมืองเบอร์โน สาธารณรัฐเช็ก แถลงในวันนี้ (12 ก.ค. 2566) ว่า ‘มิลาน คุนเดอรา’ นักเขียนดังชาวเช็ก-ฝรั่งเศส ได้เสียชีวิตลงเมื่อวานนี้ (11 ก.ค. 2566) ด้วยวัย 94 ปี หลังจากล้มป่วยมาเป็นระยะเวลานาน

คุนเดอรา เกิดเมื่อวันที่ 1 เม.ย. 2472 ที่เมืองเบอร์โน สาธารณรัฐเช็ก ซึ่งยังคงเป็นประเทศเชคโกสโลวาเกีย อยู่ ณ เวลานั้น เขาเดินทางไปเรียนหนังสือที่กรุงปราก และเข้าร่วมเป็นสมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์ เคยมีผลงานแปลบทกวีจากภาษาฝรั่งเศส และประพันธ์บทกวีของตัวเอง

คุนเดอรา เคยเป็นอาจารย์สอนวิชาภาพยนตร์ ซึ่งหนึ่งในลูกศิษย์ของเขาคือ มิลอส ฟอร์แมน ผู้กำกับ เจ้าของรางวัลออสการ์หลายเรื่อง

แม้ว่า คุนเดอรา จะศรัทธาในตัวพรรคคอมมิวนิสต์อย่างมาก แต่จิตวิญญาณอันเป็นอิสระที่แสดงออกในงานเขียนของเขา ทำให้เขาตกที่นั่งลำบาก และทำให้เขาโดนขับออกจากพรรคถึง 2 ครั้ง ในช่วงทศวรรษที่ 1950 และ 1970 

นวนิยายเรื่องแรกของ คุนเดอรา คือ “The Joke” (แปลเป็นภาษาไทยในชื่อ “เรื่องตลก”) เป็นงานแนวขบขันเชิงเสียดสีเกี่ยวกับรัฐที่ปกครองโดยพรรคการเมืองเดี่ยว ตีพิมพ์ในปี 2510 เป็นผลงานที่ทั้งสร้างชื่อเสียงและทำให้ผลงานของเขาโดนแบนในประเทศตัวเอง

ในปี 2518 คุนเดอรา ลี้ภัยพร้อมภรรยาไปยังประเทศฝรั่งเศส ซึ่งเขาได้รับสัญชาติในอีก 6 ปีต่อมา เขามีผลงานออกมาหลายเรื่องและเริ่มได้รับความนิยมมากขึ้นและมีการตีพิมพ์หลายภาษา โดยมีนวนิยายเชิงปรัชญาที่ล้อเลียนเสียดสีเรื่องการเมืองได้อย่างโดดเด่นที่สุดและมีชื่อเสียงที่สุดของเขาคือ “The Unbearable Lightness of Being” (แปลเป็นภาษาไทยในชื่อของ “ความเบาหวิวเหลือทนของชีวิต”) ซึ่งตีพิมพ์ออกมาในปี 2527 และถูกนำไปดัดแปลงเป็นภาพยนตร์ในปี 2530 นำแสดงโดยแดเนียล เดย์-ลูอิส และ จูเลียตต์ บิโนช

หลังจากโดนกล่าวหาว่าละทิ้งประชาชนและบ้านเกิด รวมถึงเป็นสายข่าวให้ตำรวจมาเป็นเวลานาน คุนเดอรา หยุดเขียนงานไป 13 ปี ก่อนที่จะตีพิมพ์นวนิยายเล่มใหม่ในปี 2556 เรื่อง “The Festival of Insignificance” 

ต่อมาในปี 2562 สาธารณรัฐเช็ก ก็คืนสัญชาติให้เขา และเพิ่งจะเปิดห้องสมุด ‘มิลาน คุนเดอรา’ ที่บ้านเกิดของเขาในเมืองเบอร์โน เพื่อเป็นเกียรติแก่เขาในปีนี้

เครดิตภาพ : AFP