เพียงแต่นักวิ่งที่อยากจะเปลี่ยนบรรยากาศไปเป็นแบบที่ว่า จำต้องตระเตรียมสภาพร่างกายให้พร้อมสำหรับรูปแบบการออกกำลังที่แตกต่างไปจากเดิม โดยเฉพาะกล้ามเนื้อที่ต้องแข็งแรงมากขึ้น เพื่อให้พร้อมสำหรับการวิ่งที่ต้องขึ้นเขาลงห้วย รวมถึงระยะทางที่มากกว่าการวิ่งมาราธอนบนพื้นราบทั่วไป และแถมด้วยบรรยากาศของชาวชนเผ่าที่อยู่ในชุมชนระหว่างทางผ่าน
เริ่มต้นรายการแรกด้วย “ดอยช้างเทรล : Doichang trail” ที่มีจุดเริ่มต้นในช่วงการระเบิดของไวรัส Covid-19 ที่ผู้ว่าราชการจังหวัดในตอนนั้นต้องการกระตุ้นเศรษฐกิจและการท่องเที่ยว จึงให้จัดกิจกรรมวิ่งเทรลที่สามารถ Social Distantcing ได้ มอบหมายให้การกีฬาแห่งประเทศไทยสำนักงานเชียงราย ร่วมกับผู้นำชุมชนภาคธุรกิจ ชุมชนดอยช้าง และการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) องค์การบริหารส่วนตำบลวาวี จัดกิจกรรมวิ่งเทรลดอยช้างขึ้นมาในปี 2021
ด้วยอากาศที่เย็นสบายตลอดปี และวิวทิวเขาสลับซับซ้อนและสูงชันที่มียอดเขาสูงสุด 1,688 เมตรจากระดับนํ้าทะเล และรูปร่างภูเขาสูงที่มองเห็นเป็นช้างกำลังหมอบ ที่เป็นอัตลักษ์เด่นชัด ท้าทายให้นักวิ่งอยากมีโอกาสพิชิต โดยเฉพาะตรงจุดชมวิวทิวทัศน์ที่มองเห็นตัวเมืองเชียงราย ดอยกาดผี ไกลไปถึงดอยผ้าขาวห่มปก อีกทั้งผืนป่าในเส้นทางยังเป็นแหล่งผลิตกาแฟคุณภาพดีที่ต้องอาศัยร่มเงาจากต้นไม้ใหญ่ เกษตรกรบ้านดอยช้าง จึงได้ช่วยกันรักษาป่ารวมทั้งมีการปลูกต้นไม้ขนาดต่าง ๆ เพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมาก จนปัจจุบันได้ชื่อว่า “ปลูกกาแฟสร้างผืนป่า”
เพราะแนวคิดกิจกรรมวิ่งในพื้นที่ภูมิประเทศที่เป็นป่าเขา วิวทิวทิศน์สวยงาม ที่การท่องเที่ยวแบบปกติไม่สามารถเข้าไปได้ถึง เส้นทางวิ่งจึงผ่านจุดไฮไลต์อันซีนที่แม้กระทั่งคนในชุมชนเองยังไม่เป็นที่รู้จัก ไม่ว่าจะเป็นสันหัวช้าง ดอยหมอก ชาสามสหาย ดอยห้าเสือ (ดอยล้าน) สวนแมคคาเดเมีย ดอยช้าง View Point โดยมีระยะการแข่งขัน 5 ประเภท ได้แก่ 15, 35, 45, 65 และ 85 กิโลเมตร
รายการวิ่งนี้นอกจากจะช่วยเส่งเสริมเศรษฐกิจชุมชนในพื้นที่ดอยช้างแล้ว ยังปลูกฝังการท่องเที่ยวที่แนวคิดการคำนึงถึงชุมชน และสิ่งแวดล้อมไปพร้อมกันด้วย ทั้งการงดแจกแก้วนํ้าบนเส้นทาง นักวิ่งจะต้องนำภาชนะติดตัวตลอดเวลา และหลังเสร็จกิจกรรมจะมีทีมนักวิ่งเก็บขยะที่อาจจะมีเล็ดลอดคืนสู่ป่าดังเดิม เพื่อตอกยํ้าจิตสำนึกการท่องเที่ยวธรรมชาติอย่างยั่งยืน ดอยช้างเทรล 2024 จะมีขึ้นระหว่างวันที่ 22-23 มิถุนายนนี้แล้ว หากใครสมัครไม่ทัน มีเวลาให้ฟิตอีก 3-4 เดือน เพื่อไปร่วมวิ่งในอีกรายการ
รายการที่ว่าคือ “ปางถํ้าเทรล” งานวิ่งเทรลใน อ.เชียงคำ จ.พะเยา ที่จัดขึ้นโดยกลุ่มนักวิ่งเทรลชาวเชียงคำที่อยากมีเส้นทางวิ่งเทรลในบ้านเกิดของตัวเอง เเละอยากให้เพื่อน ๆ นักวิ่งเทรลได้มาเห็น มาสัมผัสความสวยงามทางธรรมชาติในบ้านของตัวเอง ณ บ้านปางถํ้า ที่ยังคงความสมบูรณ์ด้วยป่าเขา ต้นไม้นานาพรรณ สายธารแห่งเเม่นํ้ายวน เเละยังเป็นเเหล่งรวมวัฒนธรรมชนเผ่าถึง 8 ชาติพันธุ์
ปีที่แล้วปางถํ้าเทรล 2023 ได้นำเสนองานในรูปแบบของวัฒนธรรมชนเผ่า “เมี่ยน” ซึ่งได้รับการโหวตจากเพื่อน ๆ นักวิ่งเทรล ให้เป็นงานวิ่งเทรลที่ดีที่สุดแห่งปี 2023 อันดับที่ 9 จากเพจ Ultraholic สำหรับในปีนี้การจัดงานได้นำเสนอในรูปเเบบของวัฒนธรรมชนเผ่า “ม้ง” อีกหนึ่งชาติพันธุ์ของชาวเชียงคำ รวมถึงมีเส้นทางการเเข่งขันเพิ่มขึ้นเป็น 5 ระยะตั้งเเต่เทรลระยะชมวิว 8 กม. ระยะน่องตึง 16 กม. และ 30 กม. จนถึงระยะอัลตรา 45 กม. และ 60 กม. ซึ่งเเต่ละระยะมีความยากง่าย ความท้าทาย เเละไฮไลต์ที่เเตกต่างกัน โดยปางถํ้าเทรล 2024 จะจัดขึ้นในวันที่ 18-20 ตุลาคม 2567
รายการสุดท้ายสำหรับเส้นทางวิ่งเทรลในภาคเหนือคือ “ดอยทูเลเทรล Tu Lay Trail” (Tak Trail Series 2024) ที่การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานตาก ร่วมกับ บริษัท รันรันทีม จำกัด หน่วยงานภาครัฐ และเอกชนในจังหวัดตาก ร่วมกันจัดขึ้นระหว่างวันที่ 8-10 พฤศจิกายน 2567 ณ โรงเรียนบ้านแม่จวาง ต.ท่าสองยาง อ.ท่าสองยาง จ.ตาก
กิจกรรมวิ่งเทรลในจังหวัดตากจัดขึ้นครั้งแรกที่ดอยมูเซอ Ultra-trail DoiMuser (UTDM100) ในปี 2019 โดยนำเสนอวัฒนธรรมของชนเผามูเซอ และได้รับการตอบรับเป็นอย่างดี จึงได้เกิดงานวิ่งครั้งที่ 2 ในปี 2020 ขึ้นโดยจัดที่ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรตาก ครั้งที่ 3 จัดงานที่ดอยมูเซออีกครั้งจนมาถึงอัลตราเทรลทูเล
เหตุผลที่เลือกพื้นที่นี้ซึ่งอยู่ในอำเภอท่าสองยางเพราะดอยทูเลเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญ มีวิวที่สวยงาม และการเดินทางที่เข้าถึงได้ง่ายโดยเป็นภูเขาที่มีความสูงที่สุดในพื้นที่ตำบลท่าสองยางชื่อจริงของพญาขุนเขาแห่งนี้เป็นภาษาปกาเกอะญอว่า “ทูเล โคะ” มีความหมายว่า “ภูเขาทอง” จากคำบอกเล่าของชาวปกาเกอะญอในหมู่บ้านแม่จวาง หมู่ที่ 8 ต.ท่าสองยาง อ.ท่าสองยาง จ.ตาก ว่าที่มาของชื่อดังกล่าวเนื่องจากในห้วงฤดูแล้ง พญาแห่งขุนเขาแห่งนี้จะค่อย ๆ เปลี่ยนเป็นสีเหลืองทองตามสีทุ่งหญ้าที่ปกคลุมอยู่ บางท่านยังเสริมความเป็นภูเขาทองว่า ไม่เพียงแค่แม้กระทั่งนํ้าในลำห้วยก็ยังค่อย ๆ เปลี่ยนเป็นสีเหลืองทองของใบไม้ที่ตกลงไปในนํ้านั้น ดอยทูเลมีลักษณะทางภูมิศาสตร์ที่หลากหลายจนยากจะจินตนาการถึงเหตุผลของการกระทำของธรรมชาติ ใจกลางภูเขาแห่งนี้เป็นป่าดงดิบอันอุดมสมบูรณ์ ยอดดอยทูเลมีความสูง 1,350 เมตร เหนือระดับทะเลปานกลาง
การแข่งขันวิ่งในภูมิประเทศ (trail) เป็นการวิ่ง 6 ระยะ ประกอบด้วย 166 กิโลเมตร, 100 กิโลเมตร, 80 กิโลเมตร, 50 กิโลเมตร, 40 กิโลเมตร และ 8 กิโลเมตร จุดปล่อยตัวจะจัดขึ้นที่ โรงเรียนบ้านแม่จวาง ต.ท่าสองยาง อ.ท่าสองยาง จ.ตาก โดยจะผ่านสถานที่สำคัญ ๆ ดังนี้ หมู่บ้านแดโค๊ะทวา จอวาเล กระหรี่ปู ม่อนคลุยหลวง ทีชอแม ต.แม่วะหลวง แล้วกลับเข้าสู่เส้นชัยที่โรงเรียนแม่จวาง
นางสาวธมลวรรณ เจริญวงศ์พิสิฐ ผู้อำนวยการ ททท. สำนักงานตาก กล่าวว่า กิจกรรมท่องเที่ยวในรูปแบบเชิงสุขภาพ ช่วยเพิ่มศักยภาพของอุตสาหกรรมท่องเที่ยวให้กับจังหวัดตาก เพราะสามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวที่มีกำลังซื้อสูง มีจำนวนวันพักที่ต่อเนื่องหลายวัน และมีการใช้จ่ายเฉลี่ยต่อการท่องเที่ยวแต่ละครั้งสูงกว่ากลุ่มนักท่องเที่ยวปกติ นับได้ว่าเป็นการกระตุ้นเศษฐกิจ ซึ่งจังหวัดตากมีสิ่งอำนวยความสะดวกรองรับทั้งที่พัก ร้านอาหาร รวมไปถึงการเดินทางท่องเที่ยวไปยังแหล่งท่องเที่ยวเชื่อมโยงภายในจังหวัด อาทิ ชมทะเลหมอกวัดพระธาตุรัตนเจดีย์ถํ้าแม่อุสุชมหินงอกหินย้อยถํ้าแม่อุสุ เส้นทางสายศรัทธา กราบสรีระครูบาสร้อย วัดมงคลคีรีเขตร์ พระพุทธรูปหินอ่อน วัดดอนแก้ว อ.แม่ระมาด ท้าวเวสสุวรรณโณ วัดศรีพรเพ็ญมาตยาราม กราบหลวงพ่อทันใจ วัดไทยสามัคคี
กิจกรรมวิ่งเทรลนอกจากจะช่วยดึงดูดนักท่องเที่ยว ส่งเสริมการท่องเที่ยว ทำให้แต่ละพื้นที่เป็นที่รู้จักมากขึ้น ยังทำให้เกิดการกระตุ้นเศรษฐกิจระยะยาวได้อย่างยั่งยืน พร้อมกับมาตรการรักษาความสะอาดและสิ่งแวดล้อมที่ผู้จัดต่างให้ความสำคัญ ทั้งการให้ผู้เข้าร่วมแข่งขันใช้แก้วพกพา และจัดที่ทิ้งขยะที่เกิดจากการจัดกิจกรรมไว้ตามเส้นทางวิ่ง โดยหลังจากกิจกรรมแล้วเสร็จจะมีการจัดเก็บให้เรียบร้อยเพื่อไม่ให้กระทบแหล่งท่องเที่ยวและชุมชนด้วย.
อธิชา ชื่นใจ
