โรคโควิด-19 กำลังเดินหน้าสู่การเป็นโรคประจำถิ่น แต่ยังไม่ทันจบเบ็ดเสร็จ ก็พบ “โรคฝีดาษลิง” (monkeypox) โผล่ขึ้นมา แม้ยังไม่พบเชื้อหรือผู้ติดเชื้อในประเทศไทย แต่ก็ทำให้หลายคนค่อนข้างกังวล ดังนั้น รศ.พญ.จรัสศรี ฬียาพรรณ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ สมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย ได้อธิบายให้ฟังว่า “โรคฝีดาษลิง” กับ “โรคฝีดาษหรือไข้ทรพิษ” (small pox) เกิดจากเชื้อไวรัสกลุ่ม pox virus เหมือนกัน แต่คนละสายพันธุ์ การแพร่เชื้อและความรุนแรงที่ต่างกัน
โดย โรคฝีดาษลิงจะมีความรุนแรงและอัตราการเสียชีวิตที่น้อยกว่าโรคฝีดาษ ที่ผ่านมาโรคฝีดาษลิงมีรายงานการระบาดแถบทวีปแอฟริกาและอาจพบกระจายไปที่ทวีปอเมริกาหรือยุโรปเป็นบางช่วงเวลาผ่านการเดินทางหรือผ่านทางสัตว์ แต่โรคฝีดาษหรือไข้ทรพิษไม่มีรายงานผู้ป่วยติดเชื้อมาตั้งแต่ประมาณปี พ.ศ. 2522
ทั้งนี้ โรคฝีดาษลิง ติดต่อได้ผ่านผิวหนังทางการสัมผัสสารคัดหลั่งหรือการโดนกัดจากสัตว์ที่ติดเชื้อจำพวกลิงหรือสัตว์ฟันแทะ เช่น หนูหรือกระรอก เป็นต้น มีรายงานการติดต่อจากคนสู่คนได้ผ่านการสัมผัสสารคัดหลั่งหรือแผลของผู้ป่วย การแพร่กระจายผ่านละอองฝอยพบได้น้อย ดังนั้นจึงพบการแพร่กระจายของโรคฝีดาษลิงพบน้อยกว่าโรคฝีดาษมาก
ส่วนอาการและอาการแสดงของโรคฝีดาษลิง ผู้ป่วยจะมีอาการหลังได้รับเชื้อประมาณ 7-14 วัน โดยจะเริ่มมีไข้ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ปวดศีรษะ และปวดหลัง บางรายอาจมีอาการเจ็บคอ ท้องเสีย ปวดท้อง หรืออาเจียน
สำหรับ “ผื่น” จะเริ่มขึ้น 1-3 วันหลังมีไข้ โดยจะเป็นผื่นแดงและกลายเป็นตุ่ม มักเริ่มที่หน้า ตัว และกระจายที่มือเท้า โดยตุ่มจะมีลักษณะเหมือนกันทั้งตัว หลังจากนั้นประมาณ 14 วัน ตุ่มแดงทั้งหมดจะกลายเป็นตุ่มนํ้าตุ่มหนองพร้อมกัน และเริ่มแตกเป็นแผลมีสะเก็ด
นอกจากนี้ผู้ป่วยมักมี ต่อมนํ้าเหลืองโตที่บริเวณคาง ลำคอและขาหนีบ ผู้ป่วยส่วนน้อยอาจมี กระจกตาอักเสบ มีปอดอักเสบ หรือสมองอักเสบได้
“ความรุนแรงของโรคฝีดาษลิงและอัตราการเสียชีวิตของโรคฝีดาษลิงจะอยู่ที่ 1-10% ซึ่งตํ่ากว่าโรคฝีดาษหรือไข้ทรพิษ” ส่วนการรักษาโรคฝีดาษลิง จะรักษาแบบประคับประคองตามอาการ หากผู้ป่วยมีอาการท้องเสียอาเจียน อาจจำเป็นต้องได้รับนํ้าเกลือทางเส้นเลือด ยารักษาจำเพาะโรคใช้ในผู้ป่วยบางรายที่อาการรุนแรง ส่วนวัคซีนป้องกันโรคฝีดาษเพื่อป้องกันโรค จะแนะนำในกลุ่มคนที่มีความเสี่ยงหรืออยู่ในแหล่งที่มีการระบาดของเชื้อ.
คอลัมน์ : คุณหมอขอบอก
เขียนโดย : อภิวรรณ เสาเวียง
