เมื่อวันที่ 8 กันยายน 2565 เวลา 18.30 น. (ตรงกับวันที่ 9 กันยายน 2565 เวลา 00.30 น. ตามเวลาในประเทศไทย) แถลงการณ์ของพระราชวังบักกิงแฮมในอังกฤษระบุว่า สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 แห่งราชวงศ์อังกฤษ เสด็จสวรรคตแล้ว ขณะพระชนมายุ 96 พรรษา ที่พระตำหนักบัลมอรัล ในสกอตแลนด์

พระประมุขและผู้นำทั่วโลกต่างแสดงความไว้อาลัยต่อการสวรรคตของสมเด็จพระราชินีนาถ เอลิซาเบธที่ 2 แห่งราชวงศ์อังกฤษ อาทิ

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ มีพระราชสาส์นแสดงความเสียพระราชหฤทัยไปยังสมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 3 พระมหากษัตริย์แห่งสหราชอาณาจักรพระองค์ใหม่ ความว่า “หม่อมฉันและพระราชินี รวมทั้งพระราชวงศ์ทุกพระองค์ รู้สึกเศร้าสลดใจอย่างยิ่งต่อการเสด็จสวรรคตของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 …หม่อมฉันและประชาชนชาวไทยยังคงระลึกถึงการเสด็จพระราชดำเนินมาเยือนประเทศไทยอย่างเป็นทางการถึงสองครั้งในปี 2515 และ 2539 ในฐานะพระราชอาคันตุกะของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ด้วยความซาบซึ้งและภาคภูมิใจยิ่ง เราทั้งหลายขอแสดงความอาลัยแด่ฝ่าพระบาท พระราชวงศ์ และประชาชนแห่งสหราชอาณาจักร ในการสูญเสียอันนำมาซึ่งความโศกเศร้าในครั้งนี้”

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ส่งข้อความลายพระราชหัตถ์แสดงความเสียพระราชหฤทัยไปยังสมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 3 พระมหากษัตริย์แห่งสหราชอาณาจักรพระองค์ใหม่ ความว่า “หม่อมฉันรู้สึกเศร้าสลดใจอย่างยิ่งต่อการเสด็จสวรรคตของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 หม่อมฉันเองได้มีโอกาสเฝ้าและได้เห็นการทรงงานของพระองค์ในหลายต่อหลายครั้ง ตั้งแต่การเสด็จพระราชดำเนินเยือนสหราชอาณาจักรอย่างเป็นทางการเป็นครั้งแรก ในปี 2503 ของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พระราชสวามีของหม่อมฉัน ซึ่งหม่อมฉันได้ตามเสด็จพระราชดำเนินไปเยือนด้วย รวมถึงการเสด็จพระราชดำเนิน เยือนประเทศไทยอย่างเป็นทางการของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ในปี 2515 และ 2539 ซึ่งหม่อมฉันรู้สึกประทับใจในพระปรีชาสามารถและพระจริยวัตรอันงดงามของพระองค์ อีกทั้งรู้สึกซาบซึ้งที่พระองค์ทรงมีความห่วงใยเอื้ออาทรต่อผู้ด้อยโอกาสและผู้ที่ต้องการความช่วยเหลือ การได้เฝ้าพระองค์ในแต่ละครั้งจึงนับเป็นประสบการณ์ที่มีค่ายิ่งของหม่อมฉัน หม่อมฉันขอแสดงความเสียใจอย่างสุดซึ้งมายังฝ่าพระบาทและพระราชวงศ์ สำหรับการสูญเสียอันยิ่งใหญ่นี้”

สมเด็จพระราชาธิบดีเฟลิปเปที่ 6 แห่งสเปน ทรงถวายอาลัยแด่สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 และทรงยกย่องเป็นหนึ่งในพระราชินีผู้ประเสริฐที่สุดในโลกตลอดกาล

สมเด็จพระราชาธิบดีวิลเลม-อเล็กซานเดอร์ แห่งเนเธอร์แลนด์ ตรัสว่า สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ทรงอุทิศพระองค์เพื่อประชาชนอังกฤษ ซึ่งเนเธอร์แลนด์รู้สึกได้ถึงความผูกพันที่มีต่ออังกฤษและสมาชิกราชวงศ์ และขอร่วมแบ่งปันความเศร้าโศกในครั้งนี้

สมเด็จพระราชาธิบดีคาร์ลที่ 16 กุสตาฟ แห่งสวีเดน ตรัสว่า สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ทรงอุทิศพระองค์ปฏิบัติราชกรณียกิจเพื่อประเทศและเครือจักรภพ ทรงเข้าร่วมในภารกิจเพื่อประเทศอังกฤษและประชาคมโลกอย่างต่อเนื่อง ทรงเป็นมิตรที่ดีต่อราชวงศ์สวีเดนและทรงมีประวัติศาสตร์ยาวนานร่วมกัน

นายอันโตนิโอ กูเทอร์เรส เลขาธิการใหญ่สหประชาชาติ กล่าวว่า ในฐานะที่ทรงเป็นประมุขที่มีพระชนมายุยืนยาวที่สุดและครองราชย์ยาวนานที่สุดของอังกฤษ สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ทรงเป็นที่ชื่นชมของผู้คนทั่วโลก พระองค์ทรงยืนหยัดผ่านช่วงเวลาแห่งการเปลี่ยนแปลงมากมายหลายทศวรรษ รวมทั้งการปลดปล่อยอาณานิคมในแอฟริกาและเอเชีย ตลอดจนการวิวัฒน์ของเครือจักรภพ”

ประธานาธิบดีของสหรัฐ โจ ไบเดน และภริยา จิล ไบเดน สุภาพสตรีหมายเลขหนึ่ง ออกแถลงการณ์แสดงความความอาลัย ระบุว่า ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงของโลก สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ทรงยืนหยัดอย่างมั่นคง รวมทั้งทรงเป็นความอุ่นใจ และความภาคภูมิใจของประชาชนชาวอังกฤษหลายชั่วอายุคน มรดกของพระองค์ จะเป็นส่วนสำคัญในหน้าประวัติศาสตร์ของสหราชอาณาจักร และของโลก

ประธานาธิบดีวลาดิเมียร์ ปูติน ผู้นำรัสเซีย กล่าวว่า สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ทรงเป็นที่รักและเคารพของทั้งพสกนิกรและบรรดาผู้นำในเวทีโลก พร้อมแสดงความเสียใจต่อพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 3 ถึงการสวรรคตของพระราชมารดา

ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ผู้นำสาธารณรัฐประชาชนจีน ส่งสารแสดงความไว้อาลัยถึงพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 3 แห่งอังกฤษ ต่อการเสด็จสวรรคตของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ในนามของรัฐบาล ประชาชนชาวจีน และในนามของตนเอง ขอแสดงความเสียใจอย่างสุดซึ้ง และขอแสดงความไว้อาลัยต่อราชสำนัก รัฐบาล และประชาชนชาวอังกฤษ

นางเออร์ซูลา ฟอน แดร์ เลเยิน ประธานคณะกรรมการธิการยุโรปแห่งสหภาพยุโรป แสดงความอาลัยผ่านทางเว็บไซต์โซเชียลมีเดีย ระบุ สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ทรงเป็นหนึ่งในบุคคลผู้ได้รับการเทิดทูนสูงสุดในโลก

ประธานาธิบดี เอ็มมานูเอล มาครง ผู้นำฝรั่งเศส โพสต์ข้อความลงเว็บโซเชียลมีเดียส่วนตัว แสดงความอาลัยแด่สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ว่า ทรงสร้างเอกภาพและความต่อเนื่องให้แก่สหราชอาณาจักรมาตลอด 70 ปีทรงครองราชย์ ทรงเป็นพระราชินีมีพระทัยอันประเสริฐ และทรงสร้างความประทับใจในประเทศของพระองค์และในศตวรรษของพระองค์

นายกรัฐมนตรี จัสติน ทรูโด แห่งแคนาดา แสดงความอาลัยผ่านเว็บโซเชียลมีเดียเช่นกัน ด้วยหัวใจอันหนักอึ้งที่ได้ทราบข่าวสวรรคตของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ผู้ทรงเป็นพระประมุขที่ยาวนานที่สุดของแคนาดาเช่นกัน พระมหากรุณาธิคุณที่มีต่อปวงชนชาวแคนาดาจะยังคงอยู่ตลอดกาลและจะเป็นส่วนหนึ่งที่สำคัญยิ่งในประวัติศาสตร์ของแคนาดา

นายแอนโธนี อัลบานีส นายกรัฐมนตรีออสเตรเลีย กล่าวว่า ชาวออสเตรเลียขอแสดงเสียใจกับประชาชนอังกฤษต่อความเศร้าโศกในวันนี้ และทราบดีถึงความรู้สึกของพวกเขาที่สูญเสียสิ่งสำคัญในการรวมชาติไว้ด้วยกัน ดังที่สมเด็จพระราชินีนาถเอลิสเบธที่ 2ได้เคยตรัสไว้ว่า ‘ความเศร้าเสียใจนั้นคือราคาที่เราต้องจ่ายสำหรับความรัก’ “

นางจาซินดา อาร์เดิร์น นายกรัฐมนตรีนิวซีแลนด์ กล่าวแสดงความเสียใจอย่างสุดซึ้งต่อสมาชิกราชวงศ์อังกฤษทุกพระองค์ที่สูญเสียพระมารดาและพระอัยยิกา และกล่าวว่า สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ทรงเป็นที่รักและเคารพยิ่ง การครองราชย์ของพระองค์ตลอด 70 ปี คือข้อพิสูจน์ถึงความยิ่งใหญ่ของพระองค์

นายไมเคิล มาร์ติน นายกรัฐมนตรีไอร์แลนด์ กล่าวแสดงความเสียใจในฐานะผู้แทนรัฐบาลและประชาชนไอร์แลนด์ และกล่าวว่า การเสด็จเยือนไอร์แลนด์ของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 เมื่อปีค.ศ.2011 (พ.ศ 2554 ) คือก้าวสำคัญในการฟื้นฟูความสัมพันธ์ของสองประเทศเพื่อนบ้านให้เป็นปกติอีกครั้ง ถือเป็นการเสด็จเยือนที่ประสบความสำเร็จอย่างมากเนื่องจากพระราชดำรัสของพระองค์

นายโวโลดิเมียร์ เซเลนสกี ประธานาธิบดียูเครน กล่าวแสดงความเสียใจอย่างยิ่งต่อการสวรรคตของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 และแสดงความเสียใจนี้ไปยังสมาชิกราชวงศ์อังกฤษ สหราชอาณาจักรและเครือจักรภพ ต่อการสูญเสียที่มิอาจทดแทนได้

สำหรับในประเทศไทย สถานเอกอัครราชทูตอังกฤษ เปิดให้ประชาชนชาวไทยร่วมลงนามในหนังสือแสดงความความอาลัยต่อการเสด็จสวรรคตของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ซึ่งเริ่มตั้งแต่วันที่ 10 กันยายน 2565 เป็นต้นมา

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงลงพระนามาภิไธยแสดงความความอาลัยแด่สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 โดยมีเอกอัครราชทูตอังกฤษถวายการต้อนรับ

พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรี และรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี ลงนามแสดงความเสียใจต่อการเสด็จสวรรคตของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2

พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา รมว.กลาโหม พร้อมด้วย นางนราพร จันทร์โอชา ภริยา ลงนามแสดงความเสียใจต่อการเสด็จสวรรคตของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2

นายชวน หลีกภัย ประธานสภาผู้แทนราษฎรและประธานรัฐสภา นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ อดีตนายกรัฐมนตรี ลงนามแสดงความเสียใจต่อการเสด็จสวรรคตของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2

สถานเอกอัครราชทูตอังกฤษประจำประเทศไทย ยังจะเปิดให้ประชาชนชาวไทยร่วมลงนามในหนังสือแสดงความอาลัยต่อการเสด็จสวรรคตของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ในวันพรุ่งนี้ 16 กันยายน 2565 ตั้งแต่เวลา 09.00-12.00 น. เป็นวันสุดท้าย

ที่ประเทศอังกฤษระหว่างวันที่ 15 -18 กันยายน 2565 จะเปิดโอกาสให้ประชาชนถวายสักการะต่อพระบรมศพของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2

อนึ่งสำนักพระราชวังบักกิงแฮมมีประกาศว่า พระราชพิธีพระบรมศพของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 จะมีขึ้นที่มหาวิหารเวสต์มินสเตอร์ ใจกลางกรุงลอนดอนในวันที่ 19 กันยายน 2565 เวลา 14.00 น. ซึ่งจะมีการเคลื่อนขบวนพระบรมศพของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่สองจากพระราชวังบักกิงแฮมไปยังเวสต์มินสเตอร์ฮอลล์ โดยมีการเชิญหีบพระบรมศพด้วยราชรถปืนใหญ่ของกองทหารหลวงปืนใหญ่ม้า (King’s Troop Royal Horse Artillery) ทหารกองเกียรติยศและบรรดาพระราชวงศ์อยู่ในขบวนด้วย.

กษัตริย์ชาร์ลส์ที่ 3 จะทรงเป็นผู้นำขบวนพระบรมศพ โดยเสด็จพระราชดำเนินตามหลังหีบพระบรมศพที่คลุมด้วยธง Royal Standard ในการนี้ประชาชนทั่วไปสามารถเฝ้ารอชมขบวนพระบรมศพได้ตามสองข้างทางของถนนเดอะมอลล์ ไปจนถึงเขตไวต์ฮอลล์และจตุรัสรัฐสภา

เมื่อประดิษฐานพระบรมศพในเวสต์มินสเตอร์ฮอลล์แล้ว อาร์ชบิชอปแห่งแคนเทอร์เบอรี ซึ่งเป็นผู้นำของศาสนจักรอังกฤษ จะประกอบพิธีทางศาสนา โดยมีกษัตริย์พระองค์ใหม่และพระบรมวงศานุวงศ์เข้าร่วมพิธี

คอลัมน์ : ว่ายทวนน้ำ
โดย “ทวีศักดิ์ อุ่นจิตติกุล”