แพนด้า 3 ตัวของสวนสัตว์แห่งชาติสหรัฐ จะถูกส่งกลับจีนภายในเดือน ธ.ค. นี้ เนื่องจากสิ้นสุดข้อตกลงระยะเวลา 3 ปี กับหน่วยงานสัตว์ป่าของจีน เช่นเดียวกับสวนสัตว์อีก 3 แห่งในเมืองแอตแลนตา เมืองซานดิเอโก และเมืองเมมฟิส ซึ่งเคลื่อนย้าย หรือจะส่งคืนแพนด้าของพวกเขาให้กับจีน ภายในสิ้นปีหน้า

แม้ทั้งสองฝ่ายปฏิเสธว่า ความเคลื่อนไหวดังกล่าวไม่ใช่เกมการเมือง แต่จีนใช้ “การทูตแพนด้า” เพื่อประจบประแจง, ให้รางวัลแก่มิตรสหาย และลงโทษฝ่ายตรงข้ามมาเป็นเวลานานแล้ว อีกทั้งการสูญเสียแพนด้ากลุ่มสุดท้ายของอเมริกา ยังเกิดขึ้นในจังหวะที่ความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐกับจีน อยู่ในระดับต่ำสุดเป็นประวัติการณ์ด้วย

ในทำนองเดียวกัน ความหวังที่ว่า รัฐบาลวอชิงตันจะได้แพนด้าตัวใหม่หรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับสัญญาณล่าสุดที่บ่งชี้ว่า ความสัมพันธ์ระหว่างสองมหาอำนาจของโลก อาจดีขึ้นเล็กน้อย หรือไม่ได้แย่ลงกว่าเดิม

สหรัฐได้รับแพนด้าชุดแรก หลังอดีตประธานาธิบดีริชาร์ด นิกสัน ฟื้นความสัมพันธ์กับรัฐบาลปักกิ่งให้เป็นปกติ เมื่อปี 2515 แต่การทูตที่เต็มไปด้วยไมตรีจิตในสมัยนั้น กลับพัฒนาเป็นสัญลักษณ์ของความไม่ลงรอยในปัจจุบัน และกลายเป็นเรื่องราวของความไม่ไว้วางใจและการแข่งขันระหว่างสองประเทศ

หากตัดเรื่องการเมืองออกไป มันยังมีเหตุผลหลายประการที่แพนด้ายักษ์เหล่านี้ต้องกลับจีน โดยหนึ่งในนั้นคือ แพนด้ามีอายุถึงวัยที่จะต้องกลับบ้านเกิดอยู่แล้ว เพียงแค่การส่งคืนเกิดความล่าช้า เนื่องจากการระบาดของโรคโควิด-19

นอกจากนี้ แพนด้าไม่ได้ถูกจัดอยู่ในกลุ่มสัตว์ใกล้สูญพันธุ์อีกต่อไป และจีนกำลังสร้างเครือข่ายอุทยานแห่งชาติของตัวเอง นั่นจึงทำให้รัฐบาลปักกิ่งอาจรู้สึกว่า มันไม่มีความจำเป็นที่จะต้องส่งสัตว์ชนิดนี้ไปต่างประเทศ เพื่ออนุรักษ์และผสมพันธุ์

แม้ยังไม่ชัดเจนว่า นับจากนี้ จะเกิดอะไรขึ้นกับสวนสัตว์ในกรุงวอชิงตัน แต่ความเคลื่อนไหวข้างต้นอาจมีผลแค่ชั่วคราว ดังที่เคยเกิดขึ้นเมื่อปี 2542 ซึ่งในเวลานั้น สวนสัตว์ไม่มีแพนด้านานถึง 1 ปี เพราะพวกมันมีอายุถึงวัยที่ต้องส่งคืนแล้ว

อย่างไรก็ตาม แหล่งข่าวในรัฐบาลชุดปัจจุบัน ของประธานาธิบดีโจ ไบเดน กล่าวว่า สหรัฐวางแผนที่จะหารือเรื่องนี้กับจีน ตั้งแต่ตอนนี้ ไปจนถึงเวลาที่แพนด้ายักษ์ในกรุงวอชิงตันต้องกลับบ้าน ขณะที่สถานเอกอัครราชทูตจีนในกรุงวอชิงตัน ก็พูดถึงความเป็นไปได้ของผลลัพธ์ที่น่ายินดีเช่นกัน

ทั้งนี้ทั้งนั้น ผู้คนที่มาเยี่ยมชมสวนสัตว์ มีการตอบสนองที่ตรงไปตรงมามากขึ้น เมื่อทราบถึงการจากไปของแพนด้ายักษ์ที่กำลังจะเกิดขึ้น โดยพวกเขามาสวนสัตว์บ่อยกว่าเดิมเพื่อดูพวกมัน เพราะไม่แน่ว่า ทางสวนสัตว์อาจไม่มีแพนด้าอีกเลยในอนาคต.

เลนซ์ซูม

เครดิตภาพ : AFP