หลังจากช่วงต้นเดือน เม.ย.ที่ผ่านมา หน่วยงานภาครัฐเดินหน้าทยอยตรวจค้นจับกุมบริษัท ผู้ค้าลอตเตอรี่ออนไลน์ หลายแฟลตฟอร์ม ระบุว่ากลุ่มบริษัทดังกล่าว ไม่ได้รับการจัดสรรโควตา แต่มีการกว้านซื้อสลากกินแบ่งรัฐบาลจากผู้ได้รับโควตา ผู้ค้ารายย่อย และบุคคลทั่วไป แล้วนำเข้าสู่ระบบแพลตฟอร์มเสนอขาย จนเป็นส่วนหนึ่งของต้นตอทำให้ราคาสลากกินแบ่งรัฐบาลมีมูลค่าสูงกว่าที่กฎหมายกำหนด

ทีมข่าวเดลินิวส์ นอกจากจะพยายามเกาะติดแนวทางแก้ปัญหา “ลอตเตอรี่ราคาแพง” ของภาครัฐมาอย่างต่อเนื่องก็พบว่ายังถือเป็น “โจทย์ใหญ่” ที่รัฐบาลพยายามแก้ไข แต่ก็ไม่ประสบผลสำเร็จล่าสุด ทีมข่าวเดลินิวส์มีโอกาสสัมภาษณ์พิเศษ นายธนากร คมกฤส เลขาธิการมูลนิธิรณรงค์หยุดพนัน ถึงมุมมองในการแก้ปัญหาลอตเตอรี่ราคาแพง ซึ่งก็มองว่าเป็นเรื่องยากเพราะโยงใยระบบการเมืองแต่ก็อยากเห็นรัฐบาลกล้าตัดสินใจ สางระบบโควตาลอตเตอรี่ใหม่ และจัดระเบียบให้เป็นรูปธรรมมากกว่านี้

แนะต้องแก้ “รวมชุด” ลอตเตอรี่

ขณะเดียวกัน ทีมข่าวเดลินิวส์ ยังได้สัมภาษณ์พิเศษ ผศ.ดร.วิษณุ วงศ์สินศิริกุล ซึ่งเป็นอีกหนึ่งนักวิชาการเศรษฐศาสตร์ ผู้ศึกษาเรื่องปัญหาสลากกินแบ่งรัฐบาลมานานเช่นกัน มีมุมมองว่า มาตรการการแก้ปัญหาสลากฯ ออนไลน์ ตอนนี้มีหลายคนเรียกร้องให้ กองสลาก สร้างแพลตฟอร์ม เพื่อให้ ผู้ค้ารายย่อย สแกนสลากฯ ที่มีลงบนระบบออนไลน์ แต่ในความเป็นจริงอาจไม่ใช่เรื่องง่าย เนื่องจากผู้ขายเองมีความกังวลว่า สลากฯ ที่แสกนไปในระบบจะขายไม่ได้ จึงอาจนำสลากฯ ใบเดียวกันไปเร่ขายซ้ำด้วย และหากสลากฯ ใบนั้นถูกใครจะเป็นผู้รับผิดชอบ สิ่งนี้สะท้อนให้เห็นความเป็นไปไม่ได้ในโลกความเป็นจริง

ปกติกองสลากก็ไม่รับซื้อสลากฯ คืน นี่จึงเป็นเหตุผลสำคัญที่กองสลากไม่น่าจะทำแพลตฟอร์มการขายแบบออนไลน์ขึ้นเอง แต่ในทางกลับกันข้อหาหนึ่ง ที่มีการไปจับผู้ค้าสลากฯ ออนไลน์ตอนนี้คือ ข้อหาการขายสลากฯ ไม่ถึงมือผู้ซื้อโดยตรง แม้จะอ้างว่าเขาเป็นเหมือนตลาดในการวางขาย ซึ่งหากกองสลากมาขายออนไลน์เสียเองก็ไม่ต่างจากผู้ค้าเอกชน ที่สุดท้ายกองสลากจะกลายเป็นผู้กระทำความผิดเอง

ขณะเดียวกัน การแก้ปัญหาลอตเตอรี่แพง ที่ตรงจุดต้องไปแก้ที่ การรวมชุด หากกองสลากไปทำแพลตฟอร์มออนไลน์ จะกลายมาเป็น การรวมชุด ซึ่งจะสร้างปัญหาเพิ่มขึ้นไปอีก เพราะถ้าหากมีการรวมชุดบนออนไลน์ได้ในราคาใบละ 80 บาท ถือเป็นประโยชน์กับผู้ซื้อ แต่ในมุมคนขายนั้น ลอตเตอรี่ชุดสร้างรายได้เพิ่มขึ้นมาตลอด อาจไม่พอใจกับระบบนี้ จนสุดท้ายต้องนำ ลอตเตอรี่รวมชุด มาขายกันบนแผงเหมือนเดิม

เชื่ออนาคตขายผ่าน “เครื่องออนไลน์”

ผศ.ดร.วิษณุ กล่าวต่อว่า ที่น่าสนใจคือ ตอนนี้มีการมาไล่จับผู้ประกอบการลอตเตอรี่ออนไลน์ ก็ถือเป็นการป้องกันในระดับหนึ่ง แต่สุดท้ายผลเสียอาจจะมาตกอยู่ที่ผู้ค้ารายย่อย เพราะระบบบีบบังคับให้รายย่อยต้องมาขายให้กับผู้ประกอบการออนไลน์รายใหญ่ เช่น การจะตัดโควตากลุ่มผู้ค้ารายย่อยที่มาขายให้กับผู้ประกอบการออนไลน์เจ้าใหญ่ เมื่อตัดสิทธิแล้วก็ต้องไปตัดสิทธิเจ้าอื่นๆ ในตลาดด้วยเช่นกัน สิ่งนี้จะทำให้ผลสุดท้ายผู้ที่ได้โควตาจะรวมตัวกันมาประท้วงที่กองสลากอีก ดังนั้นการแก้ปัญหาลอตเตอรี่ราคาแพงที่ตรงจุด ควรไปไล่แก้ที่การ รวมชุด พอทำได้แล้วจะช่วยให้ไม่เกิดระบบการเปลี่ยนมือ เพื่อรวมชุดผ่าน ยี่ปั๊ว, ซาปั๊ว ที่เป็นอยู่ในปัจจุบันนี้

ผศ.ดร.วิษณุ วงศ์สินศิริกุล นักวิชาการเศรษฐศาสตร์

สะท้อนปม แนวทางแก้ “ลอตเตอรี่ราคาแพง” (1)

ถ้ามองการแก้ในระยะยาว กองสลากจะต้องสร้างระบบให้ผู้ค้าสามารถเลือกซื้อตัวเลขที่ต้องการได้ ถ้าทำเช่นนี้ได้การรวมชุดจะไม่เกิด หรือเกิดขึ้นก็ไม่มีความหมาย สิ่งนี้จะทำให้ผู้ค้ารายย่อยไม่มีความจำเป็นที่จะต้องเอาลอตเตอรี่ไปขายให้กับ ผู้ค้ารายใหญ่ ยิ่งถ้ามีระบบที่ผู้ซื้อสามารถซื้อสลากฯ ผ่านเครื่องแบบออนไลน์ได้เอง ซึ่งถ้าระบบนี้เกิดขึ้น บางงวดกองสลากอาจจะขายสลากฯ ได้เกินกว่าร้อยล้านฉบับ หรือจะน้อยกว่าร้อยล้านฉบับก็ได้ เพราะทุกอย่างขึ้นอยู่กับความต้องการของผู้ซื้อ

การขายลอตเตอรี่ผ่านเครื่องแบบออนไลน์ จะเป็นการช่วยลดต้นทุนกองสลากในการจัดพิมพ์ แม้หลายคนอาจจะมองว่า ถ้าขายแบบนี้ยอดขายแต่ละงวดจะมากน้อยแบบไม่คงที่ แต่อย่าลืมว่าต้นทุนจะลดลงไปมาก ซึ่งทำให้การจัดการเรื่องราคาขายได้เป็นระบบมากขึ้น ขณะเดียวกันก็อาจจะยังมีการขายลอตเตอรี่ผ่านผู้ค่ารายย่อย ตามรูปแบบเดิมควบคู่กันไปด้วย เพราะสุดท้ายผู้ซื้อจะเป็นคนเลือกว่า จะทำการซื้อผ่านระบบไหนที่เขาพอใจมากที่สุด!!

ทีมข่าวเฉพาะกิจ : รายงาน