เมื่อวันที่ 7 มิ.ย. น.ส.รัชดา ธนาดิเรก รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี แถลงว่าที่ประชุม ครม.เห็นชอบร่าง พ.ร.บ.คู่ชีวิต พ.ศ. …. และร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. …. ที่สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตรวจพิจารณาแล้ว ตามที่กระทรวงยุติธรรมเสนอร่าง พ.ร.บ.ทั้ง 2 ฉบับ มีรายละเอียดดังนี้

ร่าง พ.ร.บ.คู่ชีวิต พ.ศ. …. ให้สิทธิและหน้าที่คู่ชีวิต เช่น 1)หน้าที่ในการอุปการะเลี้ยงดูซึ่งกันและกัน 2)อำนาจจัดการแทนผู้เสียหายในคดีอาญาเช่นเดียวกับสามีหรือภริยา 3)สิทธิรับบุตรบุญธรรมร่วมกัน 4)สิทธิรับมรดกในฐานะทายาทโดยธรรม 5)สิทธิและหน้าที่ในการเป็นผู้อนุบาลหรือผู้พิทักษ์ หากอีกฝ่ายเป็นคนไร้ หรือเสมือนไร้ความสามารถ 6)สิทธิเซ็นยินยอมให้รักษาพยาบาลอีกฝ่าย และ 7)สิทธิจัดการศพ

สำหรับสาระสำคัญของร่าง พ.ร.บ.คู่ชีวิต พ.ศ. ….อาทิ

1.คู่ชีวิต หมายถึง บุคคลสองคนซึ่งเป็นเพศเดียวกันโดยกำเนิด และได้จดทะเบียนคู่ชีวิตตาม พ.ร.บ.นี้
2.กำหนดให้ศาลที่มีอำนาจพิจารณาพิพากษาคดีเยาวชนและครอบครัว มีอำนาจพิจารณาพิพากษาคดีตาม พ.ร.บ.นี้
3.การจดทะเบียนคู่ชีวิตจะทำได้ต่อเมื่อบุคคลทั้งสองฝ่ายยินยอม มีอายุ 17 ปีบริบูรณ์ และทั้งสองมีสัญชาติไทย หรือฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งมีสัญชาติไทย รวมทั้งกำหนดบุคคลต้องห้ามไม่ให้จดทะเบียนคู่ชีวิต เช่น ทั้งสองคนเป็นญาติสืบสายโลหิตกัน เป็นพี่น้องร่วมบิดามารดาหรือร่วมแต่บิดาหรือมารดา เป็นต้น
4.กรณีที่ผู้เยาว์จะจดทะเบียนคู่ชีวิต ต้องได้รับความยินยอมของบิดา มารดา ผู้รับบุตรบุญธรรม ผู้ปกครอง หรือศาล และเมื่อจดทะเบียนคู่ชีวิตแล้วผู้เยาว์ย่อมบรรลุนิติภาวะ
5.กำหนดบทบัญญัติเพื่อรองรับลักษณะความสัมพันธ์ของคู่ชีวิต เช่น ต้องอยู่ร่วมกันเป็นครอบครัวและช่วยเหลืออุปการะเลี้ยงดูกันตามความสามารถและฐานะของตน
6.คู่ชีวิตมีอำนาจจัดการแทนผู้เสียหายเช่นเดียวกับสามีหรือภริยา และมีอำนาจดำเนินคดีต่างผู้ตายต่อไปเช่นเดียวกับสามีหรือภริยาตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา (ป.วิ อาญา)

7.ทรัพย์สินระหว่างคู่ชีวิต แบ่งเป็นสินส่วนตัวและทรัพย์สินร่วมกัน
8.การสิ้นสุดการเป็นคู่ชีวิต คู่ชีวิตย่อมสิ้นสุดลงด้วยความตาย ศาลพิพากษาให้เพิกถอน หรือการเลิกการเป็นคู่ชีวิต รวมทั้งกำหนดเหตุฟ้องเลิกการเป็นคู่ชีวิต เช่น คู่ชีวิตฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งอุปการะเลี้ยงดูหรือยกย่องผู้อื่นฉันคู่ชีวิต ประพฤติชั่ว ทำร้าย ทรมานร่างกายหรือจิตใจ จงใจละทิ้งอีกฝ่ายหนึ่งไปเกิน 1 ปี
9.บุตรบุญธรรม เมื่อคู่ชีวิตได้ปฏิบัติตามเงื่อนไขใน พ.ร.บ.นี้ และ ป.พ.พ.แล้ว สามารถรับบุตรบุญธรรมได้ รวมทั้งคู่ชีวิตฝ่ายหนึ่งจะจดทะเบียนรับผู้เยาว์ซึ่งเป็นบุตรบุญธรรมของคู่ชีวิตอีกฝ่ายหนึ่งมาเป็นบุตรบุญธรรมของตนด้วยก็ได้
10.เมื่อคู่ชีวิตฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งตาย ให้คู่ชีวิตอีกฝ่ายหนึ่งมีสิทธิและหน้าที่เช่นเดียวกับคู่สมรสตามบทบัญญัติในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ว่าด้วยมรดก
11.กำหนดให้นำบทบัญญัติในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ว่าด้วยคู่สมรส ครอบครัว และบุตรบุญธรรม มาใช้บังคับแก่คู่ชีวิตด้วยโดยอนุโลมในบางกรณี

(2)ส่วนร่าง พ.ร.บ.แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. …. มีสาระสำคัญ ดังนี้ 1.ชายหรือหญิงจะทำการสมรสในขณะที่ตนมี “คู่สมรส” หรือ “คู่ชีวิต”อยู่ไม่ได้ 2.กำหนดให้เหตุฟ้องหย่ารวมถึง กรณีสามีหรือภริยาอุปการะเลี้ยงดูหรือยกย่องผู้อื่นฉัน “คู่ชีวิต” 3.ให้สิทธิรับค่าเลี้ยงชีพในกรณีหย่าหมดไป ถ้าฝ่ายที่รับค่าเลี้ยงชีพสมรสใหม่หรือจดทะเบียนคู่ชีวิต ทั้งนี้ สิทธิที่เกี่ยวข้องกับคู่ชีวิตในกฎหมายฉบับอื่นๆ จะมีการศึกษาเพิ่มเติมเพื่อปรับปรุงแก้ไขต่อไป ภายหลังจากร่าง พ.ร.บ.นี้ มีผลบังคับใช้

นายสุรสิทธิ์ นิธิวุฒิวรรักษ์ ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคพลังประชารัฐ(พปชร.) ในฐานะกรรมการประสานงานพรรคร่วมรัฐบาล (วิปรัฐบาล) วิปรัฐบาลยังไม่ตกลงว่าจะรับหลักการหรือไม่รับหลักการ ร่าง พ.ร.บ.แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่…) พ.ศ.. ( ร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียม) ของนายธัญวัจน์ กมลวงศ์วัฒน์ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคก้าวไกลและคณะหรือไม่เนื่องจากต้องพูดคุยกับผู้เสนอร่างพ.ร.บ.อีกครั้งว่าสามารถพิจารณาใช้ร่างกฎหมายฉบับอื่น เช่น พ.ร.บ.คู่ชีวิต พ.ศ…ให้สมเจตนาได้หรือไม่ ทั้งนี้ในการพิจารณาของรัฐบาล มองว่าการแก้ไขประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ที่ให้บุคคลเพศเดียวกันสมรสกันได้มีประเด็นที่อาจมีผลกระทบในรายละเอียดอื่นๆ ที่ระบุไว้ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์

“ในต่างประเทศ เช่น ไต้หวัน มีกฎหมายที่มีลักษณะคล้ายกัน แต่เขาออกเป็นกฎหมายฉบับใหม่ ดังนั้นหากจะมีกฎหมายที่ตราใหม่โดยไม่แก้ไขกฎหมายหลักทั่วไป ซึ่งเป็นกฎหมายใหญ่และสำคัญ อย่าง ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ จะพอเป็นทางออกได้หรือไม่ ส่วนตัวผมมองว่าการจะลงมติว่ารับหลักการหรือไม่ ต้องพูดคุยกันอีกครั้ง ในวันที่ 8 มิ.ย. หรือช่วงที่ร่าง พ.ร.บ.แก้ไขประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ถึงลำดับพิจารณา” นายสุรสิทธิ์ กล่าว.