เมื่อวันที่ 28 พ.ย. นายเขมพัฒน์ เหรัญญะ ปลัดอำเภอเวียงชัย จ.เชียงราย พร้อมด้วยเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครอง ตลอดจนส่วนงานองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและชาวบ้านในพื้นที่ เข้าตรวจสอบ หนองน้ำผาหินแตก หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า หนองเป็ด ตั้งอยู่บริเวณบ้านทุ่งยั้ง หมู่ 2 ต.ผางาม อ.เวียงชัย จ.เชียงราย หลังรับแจ้งว่าเกิดหลุมยุบดูดน้ำจากบ่อ และปลาที่ทางชุมชนปล่อยเลี้ยงไว้หายไปหมด สร้างความกังวลและหวาดผวาแก่ชาวบ้านในพื้นที่เป็นอย่างมาก
จากการตรวจสอบพบว่า หนองน้ำดังกล่าวมีเนื้อที่กว้างประมาณ 3 ไร่ หรือประมาณ 1,200 ตารางวา ที่บริเวณเกือบกึ่งกลางบ่อ มีการทรุดตัวของดินก้นบ่อจนเป็นหลุมยุบลงไป รัศมีประมาณ 5 เมตร ภายในมีน้ำขัง และมีปลาอยู่ค่อนข้างมาก ส่วนบริเวณในอ่างน้ำแห้งขอด ชาวบ้านระบุว่า หลุมดังกล่าวมีขนาดกว้างจากเดิมจากที่เคยพบครั้งแรก ซึ่งกว้างเพียงประมาณ 2-3 เมตร และไม่มีน้ำ แต่ปัจจุบันมีน้ำขังอยู่เต็ม ทางอำเภอและทางองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจึงกันพื้นที่ไว้ไม่อนุญาตให้ชาวบ้านหรือผู้ไม่เกี่ยวข้องลงไปเกรงจะได้รับอันตราย
นายติณภพ หลักแก้ว อายุ 54 ปี ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านทุ่งยั้ง กล่าวว่า หนองน้ำแห่งนี้เป็นแหล่งน้ำสาธาณะประจำหมู่บ้าน เดิมเป็นหนองเลี้ยงเป็ดแต่ตั้งแต่ปี 2524 จนถึงปัจจุบันมีการพัฒนาเป็นหนองน้ำสำหรับใช้เลี้ยงปลา ซึ่งมีพันธุ์ปลามาปล่อยมากกว่า 3 หมื่นตัว เป็นแหล่งน้ำใช้สำหรับพื้นที่ทางการเกษตรทั้งเขตพื้นที่บ้านทุ่งยั้ง และหมู่บ้านข้างเคียง โดยเฉพาะนาข้าวกว่า 1,000 ไร่ น้ำที่แห้งอาจส่งผลต่อการทำการเกษตรสำหรับฤดูกาลเพาะปลุกนาปรังปีนี้ ซึ่งกรณีการทรุดตัวของดิน ไม่ได้เพิ่งเกิดขึ้น แต่เกิดขึ้นหลายครั้ง ไม่น้อยกว่า 4 ครั้ง กระจายไปตามพื้นที่ต่างๆ ของหมู่บ้าน แต่จะเกิดในที่นาของชาวบ้าน ครั้งนี้เป็นครั้งแรกที่เกิดในพื้นที่หนองน้ำสาธารณะ โชคดีที่ไม่เกิดขึ้นในพื้นที่ชุมชน หรือบ้านเรือนของประชาชน
นางสุธาสินีย์ โซเดรส์ อายุ 53 ปี ชาวบ้านทุ่งยั้ง กล่าวว่าปรากกฏการณ์ที่เกิดขึ้น สร้างความตกใจและหวาดผวาแก่ชาวบ้านเป็นอย่างมาก แม้พื้นที่จะเกิดหลุมยุบลักษณะนี้หลายครั้ง แต่เป็นหลุมขนาดเล็ก และไม่ส่งผลทำให้น้ำหายไปมากขนาดนี้ ชาวบ้านจึงกลัวว่าจะส่งกระทบต่อชุมชนและความเป็นอยู่ชาวบ้าน โดยเฉพาะศูนย์เด็กเล็กของชุมชนที่อยู่ไม่ไกลจากจุดเกิดเหตุมากนัก จึงอยากให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เร่งตรวจสอบหาสาเหตุที่แท้จริงที่เกิดขึ้นว่า จะส่งผลกระทบหรืออันตรายต่อชาวบ้านหรือไม่ ตลอดจนวิธีป้องกันและแก้ปัญหาช่วยเหลือชาวบ้านด่วนด้วย
นายเขมพัฒน์ เหรัญญะ ปลัดอำเภอเวียงชัย จังหวัดเชียงราย กล่าวว่า จากการลงพื้นที่ตรวจสอบเบื้องต้น ยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดของการทรุดตัวของดินว่า มีสาเหตุมาจากอะไร แต่จากข้อมูลพบว่าพื้นที่บริเวณข้างเคียงเกิดการทรุดตัวของดินในนาข้าวของชาวบ้านมาแล้วหลายครั้ง มาตั้งแต่ปี 2561 โดยเกิดขึ้นที่บ้านเนินสยาม ห่างจากจุดนี้ประมาณ 1 กิโลเมตร ซึ่งทางนักวิชาการตรวจสอบแล้วให้ข้อมูลว่า ด้านล่างเป็นชั้นหินปูน เมื่อโดนน้ำตามกาลเวลาก็เกิดการสึกกร่อนของชั้นหินปูน ทำให้เกิดการยุบตัวของชั้นดินลงไป แต่โชคดีที่ยังมีชั้นดินเหนียวที่คอยช่วยพยุงชั้นดินไว้ จึงทำให้ไม่ส่งผลกระทบมาก แต่ก็ไม่ทราบว่า จะพยุงไว้ได้อีกนานแค่ไหน เพราะนับตั้งแต่ปี 61 มาจนถึงปัจจุบัน ก็เกิดเหตุมาอีกหลายครั้งแล้ว แต่ยังโชคดีที่ยังเกิดเพียงในพื้นที่นาข้าวและที่สาธารณะ ยังไม่เกิดขึ้นในชุมชนหรือบ้านเรือนของประชาชน
นายเขมพัฒน์ กล่าวด้วยว่า ในเบื้องต้นนี้ทางอำเภอจึงจะมีการควบคุมและเฝ้าระวังพื้นที่นี้ไว้ก่อน ไม่อนุญาตให้ลงไปในจุดเกิดหลุมยุบเพื่อป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นได้ และจะเรียกประชุมหน่วยงานที่เกี่ยวข้องอย่างเร่งด่วนที่ อบต.ผางาม เพื่อรวบรวมข้อมูลพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบทั้งหมด และให้ทาง อบต.ผางาม ทำหนังสือมายังอำเภอเพื่อประสานหน่วยงานที่เก่ยวข้องเช่นกรมธรณีวิทยาหรือทางกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มาตรวจสอบสาเหตุที่แท้จริงว่า เกิดขึ้นจากสาเหตุอะไรกันแน่ และแนวทางป้องกันและแก้ไขในระะยาวต่อไป
ต่อมาได้มีนายรณชัย ปาลี ผู้เชี่ยวชาญธนาคารน้ำใต้ดิน พร้อมด้วยทีมงานได้ลงพื้นที่ตรวจสอบ และลงไปในบริเวณหลุมยุบ เพื่อทำการวัดความลึกของระดับน้ำ พบว่าน้ำในบ่อมีความลึกประมาณ 3.5 เมตร และกล่าวเบื้องต้นว่าเป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติ ที่มีโอกาสเกิดขึ้นได้ในทุกพื้นที่ ซึ่งอาจจะเกิดจากกระแสน้ำใต้ดิน หรือพื้นที่เกิดโพลงยุบชั้นใต้ผิวดินทำให้น้ำหายไป แต่อย่างไรก็ตาม คาดว่าใช้เวลาไม่นาน ระดับน้ำจะกลับมาอยู่ในระดับเดิมอีกครั้ง ส่วนระยะเวลาก็แล้วแต่สถานที่ไป ไม่สามารถกำหนดเวลาที่ชัดเจนได้
ผู้สื่อข่าวรายงานด้วยว่า หลังเกิดการยุบตัวของดินจนน้ำแห้งหมดบ่อและพันธุ์ปลาหายไป มีชาวบ้านและหน่วยงานต่างๆ ที่ทราบข่าว ได้พากันเดินทางเข้ามาในพื้นที่อย่างไม่ขาดสายตลอดทั้งวัน โดยมีการวิพากษ์วิจารณ์ไปต่างๆ นานา บ้างก็ว่าเป็นอาเพศบ้าง เป็นฝีมือพญานาคบ้าง หรือเป็นธรณีสูบบ้าง ว่ากันไปตามความเชื่อ แต่ยังไม่ใครทราบแน่ชัดว่าการทรุดตัวของดินเกิดขึ้นได้อย่างไร จนถึงขึ้นเอาน้ำที่มีความสูงถึงกว่า 5-6 เมตร ในขนาดบ่อกว้าง 3 ไร่ และปลาอีกหลายหมื่นตัวหายไปได้ และได้มีชาวบ้านบางคนได้ตั้งข้อสังเกตและข้อสงสัยว่า อาจเกิดจากการทำระเบิดหินในพื้นที่ ซึ่งมีบริษัทเอกชนเข้ามาสัมปทานระเบิดหินที่ดอยผางามถึง 2 บริษัท ซึ่งเป็นได้ว่า อาจมีการสูบน้ำไปใช้ในการระเบิด จนทำให้สายน้ำหรือชั้นทรายใต้ดินหายไปจนเกิดการทรุดตัวของดินที่เกิดขึ้น จนทำให้น้ำจำนวนมากหายไป
