เมื่อเวลา 13.00 น. วันที่ 2 ก.พ. ที่ห้องรัตนโกสินทร์ ศาลาว่าการ กทม. 1 (เสาชิงช้า) เขตพระนคร นายชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าฯ กทม. เปิดเผยถึงสถานการณ์ฝุ่น PM 2.5 ในพื้นที่กรุงเทพฯ วันนี้พุ่งสูงเกิน 100 มคก./ลบ.ม. ว่า สถานการณ์มาจาก 2 ส่วน คือ สภาพอากาศปิด และลมต่ำมาก ทำให้ฝุ่นหมุนเวียนในกรุงเทพฯ ไม่ได้ระบายออก โดยต้นกำเนิดฝุ่นมาจากรถยนต์ การเผาชีวมวลรอบนอก ซึ่งพบจุด Hot Spot ค่อนข้างสูงราว 1,200 จุด ในเขตประเทศไทย ประกอบกับทิศทางลมเปลี่ยนจากลมตะวันออกเฉียงเหนือ มาเป็นลมตะวันออก ทำให้การเผาไหม้ในประเทศเพื่อนบ้านอย่างกัมพูชา พัดมายังประเทศไทย ทำให้หลายจังหวัดค่าฝุ่นสูง

สิ่งที่ดีคือ การพยากรณ์เราแม่นยำขึ้น เห็นตั้งแต่ 3 วันก่อนแล้วว่า มีฝุ่นรุนแรง จึงประกาศเตือนล่วงหน้ามาตลอด มีระบบเตือนภัยในโรงเรียนที่เข้มข้นขึ้น มีระบบ Line Alert สำหรับเตือนภัย ระยะสั้นต้องดูแลตนเองก่อน สวมหน้ากากเมื่อออกพื้นที่โล่งแจ้ง

เรามีแผนฝุ่นแห่งชาติ เป็นวาระแห่งชาติ หากฝุ่นสูงเกิน 75 มคก./ลบ.ม. ต่อเนื่องกัน 3 วันรวมพยากรณ์ ต้องมีมาตรการต่าง ๆ ซึ่ง กทม.พยากรณ์ว่าวันที่ 1-3 ก.พ. 66 จะมีค่าฝุ่นเกินมาตรฐาน จึงสั่งให้หน่วยงานในสังกัด Work From Home ทันที พร้อมสั่งการไปยังสำนักงานเขต ขอความร่วมมือบริษัทเอกชนออกมาตรการ Work From Home ส่วนราชการได้แจ้ง นายสุพัฒนพงษ์ พันธ์มีเชาว์ รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน เพื่อแจ้งต่อนายกรัฐมนตรีแล้ว

สำหรับโรงเรียนในสังกัด กทม.ตัดสินใจไม่ปิด เชื่อว่าอาจสร้างภาระให้พ่อแม่ บางทีไม่มีใครดูลูก ไม่ได้ใส่หน้ากากอนามัย อย่างน้อยมาโรงเรียน อยู่ในห้องปิด ใส่หน้ากากอนามัย ไม่ให้ออกไปวิ่งเล่น ต้องเน้นย้ำห้ามทำกิจกรรมในพื้นที่โล่งแจ้ง มีหน้ากากอนามัยแจกให้นักเรียน หากเด็กคนใดมาไม่ได้ ไม่เป็นไรให้หยุดใน 2 วันนี้ได้

ทั้งนี้ ผู้อำนวยการเขต ทั้ง 50 เขต มีอำนาจประกาศเป็นเขตเดือดร้อนรำคาญ ตาม พ.ร.บ.สาธารณสุขฯ ซึ่งจะทำให้สามารถควบคุมการเผาได้ อยากจะขอร้องไปถึงเรื่องธูป เทียน และการเผากระดาษเงิน-ทอง แต่คงบังคับมากไม่ได้ เพราะเป็นเรื่องความเชื่อ รวมทั้งกิจกรรมก่อสร้างที่ กทม.เป็นเจ้าของโครงการด้วย

นายชัชชาติ กล่าวเพิ่มว่า แนะนำว่าควรงดออกกำลังกายกลางแจ้ง ช่วงนี้ตนเองก็หยุด หากออกกำลังกายกลางแจ้งต้องใส่หน้ากาก ยากในการสูดหายใจ หน้ากาก N95 ไม่ได้จำเป็นมาก เพราะหายใจยาก ราคาแพง อาจจะใส่หน้ากากอนามัยทั่วไป ก็สามารถกันฝุ่นได้แล้ว 60% หากใส่หน้ากากอนามัย 2 ชั้นอาจกันได้ถึง 80% ส่วนตัวก็ออกกำลังกายในห้อง วิดพื้น-จ๊อกกิ้ง

ผู้สื่อข่าวถามว่า จากการพยากรณ์ค่าฝุ่นจะถึงจุดพีคอีกวันใด นายชัชชาติ ระบุว่า การพยากรณ์ไม่เห็นเลย เพราะพยากรณ์ได้เพียง 7 วัน เราเองพยายามทำโปรแกรมนี้อยู่ ไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะมีตัวแปรหลายตัว พยายามทำเต็มที่ ระยะยาวการเปลี่ยนเป็นรถไฟฟ้า การเปลี่ยนมาตรฐานเครื่องยนต์ การปรับปรุงขนส่งมวลชน และการควบคุมการเผาชีวมวล เป็นตัวสำคัญที่ทำให้เราต่อสู้กับฝุ่นได้ดีขึ้น โดยวันนี่ถือเป็นวันที่ค่าฝุ่นสูงที่สุด

ทางด้าน นายจักรพล ตั้งสุทธิธรรม ส.ส.เชียงใหม่ และรองเลขาธิการพรรคเพื่อไทย แถลงถึงปัญหาฝุ่น PM 2.5 ในปัจจุบันที่มีความรุนแรง ว่า พรรคเพื่อไทยมีความยินดีหากฝ่ายบริหารจะปรับเอารูปแบบของร่าง พ.ร.บ.อากาศสะอาด ของพรรคเพื่อไทยไปใช้ เรายินดีหากจะช่วยให้การแก้ปัญหา PM 2.5 สามารถขับเคลื่อนไปได้ เพราะเชื่อว่าร่าง พ.ร.บ.อากาศสะอาด จะเป็นความหวังเดียวที่ขับเคลื่อนได้ในฝ่ายนิติบัญญัติ  

“ทุกไตรมาสจะเกิดปัญหามลพิษทางอากาศอย่าง PM 2.5 อย่างต่อเนื่อง วันนี้เราหมดสิ้นความอดทนแล้วในการที่รัฐบาลเฉยชานิ่งเฉยในเรื่องนี้ สิ่งที่เหยียบเบรคไว้ทำให้นักท่องเที่ยวเปลี่ยนใจในการเดินทางมาท่องเที่ยวประเทศไทยคือ PM 2.5 การที่เราจะพลิกฟื้นประเทศด้วยการท่องเที่ยว การลงทุน เราต้องแก้ปัญหานี้ด้วย เพียงแค่ท่านเปิดใจให้กว้าง อย่างน้อยเพื่อเป็นของขวัญให้ลูกหลาน ผู้สูงอายุ ได้หายใจในอากาศที่บริสุทธิ์ และให้ภาคเศรษฐกิจได้เติบโต ตรงนี้ไม่ใช่แค่ปัญหาลมหายใจ แต่ปัญหาจะอยู่อีกยาวนาน ถ้าวันนี้ไม่มีการเยียวยาแก้ไข เราจึงขอให้รัฐบาลรับเรื่องนี้ไปแก้ปัญหาอย่างจริงใจ”  

นายจักรพล กล่าวต่อไปว่า ขอยืนยันว่า การเรียกร้องของเราที่ให้หยิบยกร่าง พ.ร.บ.อากาศสะอาด เข้าสู่การพิจารณาของสภา ไม่ได้เป็นแค่คำพูดขึ้นมาลอยๆ เพราะเราได้ศึกษา และถอดบทเรียนมาหมดแล้ว อย่างไรก็ตาม ในการอภิปรายทั่วไปตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 152 ตน ตนจะพูดถึงเศรษฐกิจ และการท่องเที่ยว โดยจะพูดถึงปัญหาฝุ่น PM 2.5 ที่ส่งผลกระทบด้านเศรษฐกิจ และการท่องเที่ยว ของประเทศด้วย ซึ่งเรามีความห่วงใยอย่างจริงใจ เพราะพรรคเพื่อไทยต่อสู้เรื่องนี้มา 3 ปีแล้ว

ขณะที่ นายปิ่นสักก์ สุรัสวดี อธิบดีกรมควบคุมมลพิษ (คพ.) แถลงถึงสถานการณ์ฝุ่น PM 2.5 ว่า ปัจจุบันค่า PM2.5 อยู่ในระดับเกินมาตรฐานและส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนโดยเฉพาะ ประเทศไทยตอนกลาง ภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ รวมถึงภาคใต้ นอกจากนั้นในกรุงเทพมหานครและเมืองขนาดใหญ่ ยังพบว่าอยู่ในระดับสีแดงที่มีผลกระทบต่อสุขภาพด้วย นอกจากนี้ 15 จังหวัด ที่มีจุดความร้อนสูงสุดประกอบไปด้วย กาญจนบุรี ชัยภูมิ ตาก เพชรบูรณ์ นครสวรรค์ ลพบุรี ลำปาง เชียงราย พะเยาราชบุรี แพร่ เชียงใหม่ กาฬสินธุ์ อุตรดิตถ์ และนครราชสีมา  

ทั้งนี้ ในวันที่ 5 ก.พ. 66 PM 2.5 จะลดลงอยู่ในระดับอยู่ในระดับปานกลาง จากนั้นวันที่ 7 ก.พ. จะลดลงมาอยู่ในระดับค่ามาตรฐาน ทั้งในพื้นที่กรุงเทพมหานครและ 17 จังหวัดภาคเหนือ อย่างไรก็ตาม นายกรัฐมนตรีได้กำชับให้มีการป้องกันอย่างเข้มงวด โดยให้มีการเวิร์คฟอร์มโฮม ลดการก่อสร้าง การเผาในที่โล่งแจ้ง ประชาชนกลุ่มเสี่ยงสามารถตรวจสอบ และดูแลตนเองได้ผ่านแอพพลิเคชั่น Air 4 Thai เพื่อให้ทราบถึงสถานการณ์ฝุ่น PM 2.5 ส่วนประชาชนในพื้นที่กรุงเทพฯสามารถตรวจสอบได้ผ่านแอพพลิเคชั่น Air Bkk