เมื่อวันที่ 6 ม.ค. นายพลัฏฐ์ ศิริกุลพิสุทธิ์ มือเศรษฐกิจจุลภาค อดีตเลขานุการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ และอดีตผู้สมัคร สส.กทม.พรรครวมไทยสร้างชาติ โพสต์เฟซบุ๊ก ต๊ะ พลัฏฐ์ ศิริกุลพิสุทธิ์ วิเคราะห์ถึงกรณี Zhongzi Enterprise (จงจื่อ เอนเตอร์ไพรส์ กรุ๊ป) , Shadow bank อันดับ 1 ประเทศจีนล้ม! โดยระบุว่า
Zhongzi Enterprise , Shadow bank อันดับ 1 ประเทศจีนล้ม! ความเสียหายมูลค่าหลายล้านล้าน Shadow bank คืออะไร , จะมีผลกระทบอะไรต่อไป เราจะมาวิเคราะห์กันครับ
“จงจื่อ” ธนาคารเงายักษ์ใหญ่ของจีน ยื่นล้มละลาย มีหนี้ท่วม 2 ล้านล้านบาท
ระบบสถาบันการเงินในจีน มีความซับซ้อน โดยปิรามิดบนสุด คือ ธนาคารขนาดใหญ่ที่เป็นระดับนานาชาติ เช่น ICBC,Bank of China,Agriculture Bank, Construction bank 4 ธนาคารนี้ติด top20 ของโลก รองมาคือ ระดับประเทศ และ ระดับ State นอกจากนี้ยังมี Fintech เช่น Ant เข้ามามีบทบาทด้านการเงินในระบบเศรษฐกิจจีน นอกจากนี้ Shadow bank ก็มีบทบาทสำคัญซ้อนอยู่ด้านใน
Shadow Bank คือ บริษัทที่ทำธุรกิจการเงินคล้ายแบงก์(non bank) แต่ไม่ได้มีใบอนุญาตประกอบธุรกิจธนาคาร กล่าวคือ ธนาคารพาณิชย์จะรับฝากเงินและปล่อยกู้ แต่ Shadow bank จะระดมเงินจากการออกพันธบัตร ตั๋วเงิน(Bill of Exchange) Note ต่างๆจากคนที่ต้องการเงินออมสูงกว่าดอกเบี้ยธนาคาร แล้วมาปล่อยกู้คนที่กู้เงินธนาคารไม่ได้ หรือต้องการกู้เงินด้วยเงื่อนไขที่ยุ่งยากน้อยกว่า Shadow bank เติบโตซ้อนขึ้นมากับระบบเศรษฐกิจจีน เมื่อหลายปีก่อนญาติผู้ใหญ่ผมในฮ่องกงเล่าให้ฟังว่า เขาลงทุนฝากเงิน หรือ ซื้อพันธบัตรใน Shadow bank เล่านี้ผลตอบแทนสูงมาก ราว100%+ จนคนฮ่องกง กวางตุ้ง เริ่มเปิด Shadow bank เองกันเยอะ
กลไกหลักทำงานยังไง คุณลุงเล่าว่า ธนาคารจีน เริ่มเข้มงวดโดยเฉพาะภาคอสังหา บริษัทที่กู้เงินธนาคารจะ Roll due ไม่ได้ต้องตัดจ่ายต้นก่อนค่อยกู้ต่อ บริษัทเหล่านี้จึงมากู้ Shadow bank เพื่อเอาเงินไปชำระธนาคาร ธนาคารก็ปิดยอดทำงบการเงินรายไตรมาส เวลาธนาคารชาติมาตรวจก็สุขภาพดี Shadow bank ก็ได้ดอกเบี้ยสูงแถมมีหลักประกัน ที่ได้รับการไถ่ถอนจากธนาคารหลัก เรียกได้ว่า Refinance ช่วงสั้นๆ แต่ดอกเบี้ยได้ใจมาก
ต่อมารัฐบาลจีนเริ่มนโยบาย ลดความร้อนแรงทางเศรษฐกิจโดยเฉพาะภาคอสังหาฯ ส่งผลให้เงินกู้ที่ปล่อยภาคอสังหาฯเริ่มยากขึ้น โครงการต่างๆเริ่มสร้างไม่จบ นอกจากนี้ลูกค้าก็ซื้อบ้านยากขึ้น ด้วยกติกาที่ต้องวางดาวน์สูง และซื้อบ้านหลังที่สองที่สามกู้ยาก ลดการเก็งกำไร บริษัทอสังหาต้องหันมาพึ่งพา Shadow bank มากขึ้น นอกจากนี้ยังออก Bond เองมากขึ้นด้วย รัฐบาลจีนเหยียบเบรครอบนี้กระทบหนักและจะแก้ไขก็ไม่ทัน ยักษ์ใหญ่อย่าง China Evergrade เบอร์หนึ่งด้านอสังหาไม่รอดแล้ว จ่ายดอกเบี้ยผิดนัด และมีอีกหลายรายตามมา
สุดท้าย Shadow bank อันดับ 1 อย่าง Zhongzi ก็ขาดสภาพคล่องผิดนัดชำระหนี้โดยมีมูลหนี้ราว 400billion Rmb ซึ่งใหญ่กว่า China Evergrade มาก ก็ธนาคารอะนะ เมื่อธนาคารแบบนี้ล้ม ระบบ Refinance หลังบ้านก็พังตาม ถ้าเป็นDomino ธนาคารจีน จะมีหนี้เสียขนาดใหญ่ตามมา และส่งผลให้จีนต้องเร่งปฏิรูปภาคธนาคาร รวมถึงการจัดการหนี้ Municiple ,State government ,State Enterprise รวมถึงหนี้ครัวเรือนโดนเฉพาะอสังหา โชคดีที่จีน มี Consumer finance ไม่มากแบบเรา แต่อสังหาก็จะสร้าง Ghost town, Ghost building และบั่นทอนประชาชนมาก ระบบกฎหมายจีนต้องเร่งปรับหลายเรื่อง กฎหมายล้มละลาย การจัดการหนี้เสีย หนี้ดี บริษัทบริหารสินทรัพย์ ตลาดรองอสังหาริมทรัพย์ (ที่ไทยปิดไปแล้ว) การทำ SPV, Securitization และ Fintech
ผลกระทบที่ตามมา
1.เศรษฐกิจจีนจะชะลอตัวเพิ่ม การบริโภคหาย การลงทุนภาคเอกชนชะงักงัน
2.วัสดุก่อสร้างขายไม่ออก ต้องเน้นส่งออก หรือย้ายโรงงานมาต่างประเทศ
3.ธุรกิจที่ต้องซื้อของด้วย Finance อย่างรถยนต์ และอื่นๆจะได้รับผลกระทบ ค่ายรถจีนอาจหนีมาไทยมากขึ้น
4.เงินออมประชาชนได้รับความเสียหายหนัก จากการผิดนัด
5.กระทบทิศทางนโยบายการเงินจีนและโลก
6.ไทยจะได้รับผลกระทบจากการส่งออกไปจีน และนักท่องเที่ยว
เครดิตภาพ : AFP
