ชวนออกเดินทางไปสัมผัสเมืองพหุวัฒนธรรมที่มีเอกลักษณ์และเสน่ห์ของผู้คนที่อยู่ร่วมกันในพื้นที่ เยือนชุมชนท่องเที่ยวเชิงนิเวศบริเวณ “อ่าวปัตตานี” ในเขตพื้นที่อำเภอเมืองและอำเภอยะหริ่ง เมื่อครั้งในอดีตเคยเป็นเมืองท่าค้าขายที่สำคัญพลุกพล่านไปด้วยเรือเดินสินค้าจากนานาประเทศ และด้วยความอุดมสมบูรณ์ของอ่าวปัตตานีที่มีสภาพภูมิประเทศเป็นปากอ่าวยื่นไปในทะเลอ่าวไทย บริเวณปากแม่น้ำเป็นป่าชายเลนขนาดใหญ่ที่อุดมสมบูรณ์ จึงเป็นแหล่งอนุบาลพันธุ์สัตว์น้ำชั้นดี ชาวบ้านส่วนใหญ่ประกอบอาชีพประมงเป็นหลัก และมีการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ เช่น ปลากะพง หอยแครง หอยแมลงภู่ เป็นต้น
ด้วยความอุดมสมบูรณ์ของธรรมชาติจึงเกิดเป็นการท่องเที่ยวเชิงนิเวศอ่าวปัตตานี ที่บริหารจัดการโดยชุมชนในพื้นที่โดยรอบ สำหรับนักท่องเที่ยวที่เดินทางมาเยือนจะได้ล่องเรือชมความงดงามของอุโมงค์โกงกางที่เกิดจากการโน้มตัวของต้นโกงกางขนาดใหญ่เป็นแนวยาว ทำให้นักท่องเที่ยวได้สัมผัสบรรยากาศร่มรื่นและทัศนียภาพสองฝั่งคลองที่สวยงาม พร้อมสัมผัสวิถีการทำประมงพื้นบ้าน เช่น การทำกระชัง การวางอวนดักปลา เป็นต้น ชมนกหลากหลายสายพันธุ์บินหาอาหารและเกาะตามกิ่งไม้ตลอดเส้นทาง หรือหากใครไปในช่วงเย็นสามารถรอชมวิวพระอาทิตย์ตกดินที่สุดแสนประทับใจ
ในพื้นที่ยังมีการทำนาเกลือ ซึ่งเป็นเพียงแห่งเดียวในปัตตานี และเป็นอาชีพที่สืบทอดกันมาแต่ครั้งอดีต ด้วยรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์มีความกลมกล่อมและไม่เค็มจัด ด้วยภูมิประเทศกึ่งดินลุ่มดินเลนและเป็นน้ำกร่อยที่เป็นน้ำทะเลผสมกับน้ำจืดจากแม่น้ำปัตตานีและแม่น้ำยะหริ่ง ผลผลิตเกลือที่ได้จึงแตกต่าง จึงเป็นที่รู้จักกันในชื่อ “เกลือหวานปัตตานี” นับเป็นหนึ่งในผลิตภัณฑ์ขึ้นชื่อของจังหวัด ที่แนะนำเป็นของฝากติดไม้ติดมือกลับบ้าน
นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมเชิงอนุรักษ์ซึ่งเป็นอีกหนึ่งไฮไลต์ให้นักท่องเที่ยวร่วมสนุกได้หลากหลาย ได้แก่ การปลูกต้นโกงกาง การทำบ้านปลา การปล่อยพันธุ์สัตว์น้ำ การทำซั้งหอย เพื่อคงความอุดมสมบูรณ์ของระบบนิเวศเอาไว้
สำหรับชุมชนท่องเที่ยวเชิงนิเวศรอบอ่าวปัตตานีมีอยู่หลายแห่งที่นอกจากกิจกรรมนั่งเรือชมอุโมงค์โกงกางเหมือนกันแล้ว แต่ละชุมชนยังมีกิจกรรมและเอกลักษณ์ที่น่าสนใจแตกต่างกันออกไปด้วย เริ่มต้นกันที่แรก
วิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์บ้านบานา (สะพานไม้บานา)
ตั้งอยู่ตำบลบานา คำว่า “บานา” มาจากภาษาเปอร์เซีย แปลว่า “เมืองท่า” ศูนย์กลางชุมชนบ้านบานาตั้งอยู่บริเวณ “สะพานไม้บานา” โดยชาวบ้านในชุมชนได้มีการรวมกลุ่มกันสร้างสะพานไม้นี้ขึ้น เป็นเส้นทางศึกษาธรรมชาติผ่านป่าชายเลนทอดยาวลงสู่อ่าวปัตตานี เน้นการอนุรักษ์ทรัพยากรทั้งป่าชุมชนในพื้นที่และสัตว์น้ำ มีกิจกรรมปล่อยสัตว์น้ำ ปลูกป่าชายเลน และที่ชื่นชอบของเด็กๆ คือกิจกรรมทำบ้านปลา
ชุมชนท่องเที่ยวบาราโหม
ตั้งอยู่บ้านปาเระ ตำบลบาราโหม เป็นชุมชนท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ ที่มีแหล่งโบราณสถานเก่าแก่อายุร่วม 500 ปี ตั้งอยู่ คือสุสานพญาอินทิรา หรือสุลต่านอิสมาอีล ชาห์ รวมถึงสุสานราชินี 3 พี่น้อง ในอดีตบาราโหมเป็นเมืองพุทธมลายู ต่อมามีการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างนครรัฐเป็นรัฐอิสลามโดยมีพญาอินทิราเป็นผู้ก่อตั้งและสถาปนานครปัตตานีดารุสลาม ร่วมชิมอาหารถิ่นและเรียนรู้เรื่องราวประวัติความเป็นมาของชุมชน สนุกกับกิจกรรมทำผ้าบาติกพิมพ์ลาย ซึ่งมีลวดลายสวยแปลกตาไม่ซ้ำกับที่อื่น เพราะเป็นการนำลวดลายมาจาก “มาโก๊ะจาแว” หมายถึงถ้วยชามในภาษามลายู ซึ่งเป็นเศษกระเบื้องถ้วยชามโบราณที่พบในพื้นที่
ชุมชนท่องเที่ยวบางปู / Amazing Bangpu / เสน่ห์บางปู
เป็น 3 กลุ่มท่องเที่ยวที่อยู่บริเวณตำบลบางปู บริเวณคลองบางปู เต็มไปด้วยพันธุ์ไม้หลากหลายชนิด เช่น โกงกาง แสมดำ ลำภูทะเล และโพธิ์ทะเล เป็นต้น ไปลิ้มรสขนมมาดูฆาตง ขนมประจำถิ่นของบางปู ที่หารับประทานได้ยาก นอกจากนี้ ทางชุมชนยังมีกิจกรรมล่องเรือชมหิ่งห้อยนับล้านตัวที่เกาะปูลากูแน ซึ่งจะมีให้ชมเฉพาะในคืนเดือนมืดช่วงเดือนกรกฎาคม – เดือนกันยายน
ชุมชนท่องเที่ยวบูนาดารา
ตั้งอยู่ตำบลตะโละกาโปร์ เพลิดเพลินกับกิจกรรมนั่งรถสามล้อพ่วงข้างชมวิถีชีวิตผู้คนในชุมชน ชมการทำปลาตากแห้ง และชิมอาหารทะเลสดๆ ร่วมกิจกรรมปลูกต้นโกงกาง ชมการวาดลายเรือกอและทำของที่ระลึกโดยเอาลายเรือกอและวาดบนสินค้าต่างๆ อีกทั้งในช่วงเวลาเช้าบริเวณท่าเรือท่องเที่ยวของชุมชนยังเป็นตลาดเล็ก ๆ จำหน่ายอาหารทะเลสดที่นำขึ้นมาจากเรือประมงของชาวบ้านในทุกวันอีกด้วย
มาสร้างความสุขด้วยการออกเดินทางไปเที่ยวเมืองไทย ชมวิถีและร่องรอยประวัติศาสตร์ชุมชนรอบอ่าวปัตตานี ที่เปิดบ้านต้อนรับนักท่องเที่ยวให้มาสัมผัสความงดงามและเสน่ห์วิถีวัฒนธรรม ควบคู่กับการเรียนรู้และรักษาทรัพยากรธรรมชาติไปพร้อม ๆ กัน
สอบถามข้อมูลแหล่งท่องเที่ยวเพิ่มเติมที่ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานนราธิวาส โทร. 0 7354 2343-5 Facebook page: TAT Narathiwat ททท.สำนักงานนราธิวาส หรือ หรือ TAT Contact Center โทร. 1672 Travel Buddy
