“ธุระ” หรือ “หน้าที่ของพระสงฆ์” ที่พระพุทธเจ้าทรงกำหนดให้พระสาวกปฏิบัติ มี 2 ธุระ คือ “คันถธุระ” และ “วิปัสสนาธุระ”
“คันถธุระ” คือ การศึกษาเล่าเรียนพระพุทธพจน์เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ส่วน “วิปัสสนาธุระ” คือ งานที่มุ่งอบรมจิตใจ อบรมปัญญา ให้เกิดความสงบ เห็นสภาพความเป็นจริงของโลก ซึ่งทั้ง 2 ธุระนี้ พระสงฆ์ได้ยึดถือปฏิบัติตามคำสั่งสอนนของพระพุทธเจ้าตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน และนอกจากธุระทั้ง 2 ประการแล้ว ในสังคมปัจจุบันพระสงฆ์ยังมีบทบาทอีกด้านหนึ่งที่สงเคราะห์ช่วยเหลือเกื้อกูลชาวบ้านญาติโยมโดยเฉพาะในช่วงวิกฤติอันเกิดจากการแพร่ระบาดของโควิด-19 หรือ น้ำท่วม ไฟไหม้
เราจะเห็นภาพของพระสงฆ์ออกมาตั้งโรงครัว โรงทาน บรรเทาความทุกข์ของญาติโยม พระสงฆ์เป็นผู้นำญาติโยมผู้มีจิตศรัทธาช่วยกันบริจาคข้าวสาร อาหารแห้ง แจกผู้ประสบภัย ระดมทุนทรัพย์สร้างโรงพยาบาล ซื้ออุปกรณ์การแพทย์มอบให้หน่วยงานด้านสาธารณสุข เป็นภาพที่เราเห็นมาตลอดหลายปี อาจจะมีเสียงท้วงติงบ้างว่า มิใช่กิจของสงฆ์ที่จะต้องออกมาช่วยเหลือสงเคราะห์ญาติโยมแบบนี้ แต่หากเราได้คิดพิจารณากันให้ถี่ถ้วนแล้ว จะเห็นว่า ธุระทั้ง 2 ประการข้างต้น พระสงฆ์ท่านก็มิได้ละทิ้ง ยังคงศึกษาเล่าเรียนพระธรรมวินัยและยังคงปฏิบัติสมถะวิปัสสนาซึ่งเป็นหน้าที่หลัก เพียงแต่ท่านเห็นความทุกข์ร้อนของญาติโยม ซึ่งเป็นผู้อุปถัมภ์ดูแล พระสงฆ์ด้วยปัจจัย 4 มาตลอด ท่านจึงช่วยญาติโยมตามฐานะที่พระสงฆ์จะช่วยอนุเคราะห์ญาติโยมได้ ตั้งแต่สวดมนต์ให้กำลังใจ รวบรวมข้าวของเครื่องอุปโภคบริโภคบรรเทาทุกข์เบื้องต้น ซึ่งอาจจะเรียกธุระนี้ว่า “สังคหธุระ”
หลวงพ่อเจ้าประคุณ “สมเด็จพระมหาธีราจารย์” กรรมการมหาเถรสมาคม เจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ประธานฝ่ายสาธารณสงเคราะห์ของมหาเถรสมาคม ได้ลงพื้นที่เยี่ยมให้ธรรมะกำลังใจในคราวน้ำท่วมภาคอีสานเมื่อหลายปีที่ผ่านมา ว่า
“ยามเมื่อเหตุการณ์ปกติ ญาติโยมดูแลอุปถัมภ์พระเณร
ในคราวที่ญาติโยมเดือดร้อน พระเณรจะทิ้งญาติโยมได้อย่างไร”
คำพจนกถานี้ ยังคงตราตรึงและเป็นแรงบันดาลใจให้พระเณรทั่วประเทศไม่ทอดทิ้งญาติโยมเมื่อคราวประสบภัยพิบัติต่างๆ
อย่างคณะสงฆ์อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว มี “พระมหาศราวุธ จิตฺตทนฺโต” ป.ธ.9 เจ้าคณะอำเภออรัญประเทศ เป็นประธานโครงการ “สังฆะประชาปันสุข” ได้ตั้งโรงครัวคณะสงฆ์ ทำอาหารกลางวันส่งโรงพยาบาลสนามอำเภออรัญประเทศ เป็นเวลาจำนวน 63 วัน ทำข้าวกล่อง 40,158 กล่อง ใช้งบประมาณจากผู้มีจิตศรัทธาเป็นล้านบาท ก็เป็นอีกตัวอย่างหนึ่งของ “สังคหธุระ” ในสถานการณ์ปัจจุบัน
ในขณะที่สถานการณ์โควิด-19 และน้ำท่วม เกิดขึ้นทั่วประเทศ เราก็ได้เห็นการทำงาน อีกด้านหนึ่งของพระสงฆ์ที่เป็นที่พึ่งของญาติโยมในยามทุกข์
จิรํ ติฏฺฐตุ พุทฺธสาสนํฯ ขอพระพุทธศาสนาจงดำรงอยู่ตลอดกาลนาน
……………………………………………..
คอลัมน์ : ลานธรรม
โดย : พระสุธีวชิรปฏิภาณ ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ประธานพระธรรมวิทยากรเครือข่ายธรรมะอารมณ์ดี
