“สวัสดี แม อาว บอง ปาโอน” สวัสดีพ่อแม่พี่น้อง ที่นี่ “ชุมชนบ้านโคกเมือง” 1 ใน 10 ชุมชนต้นแบบในโครงการ “เที่ยวชุมชน ยลวิถี”
ส้มเกลี้ยง สืบวัน ประธานโฮมสเตย์บ้านโคกเมือง เล่าว่า วิถีชุมชนผูกพันกับปราสาทหินเมืองต่ำมานาน หนึ่งในนั้นก็คือผ้าไหมลายผักกูดที่แกะลายมาจากลายบนเสาสลักหินของปราสาทเมืองต่ำ และเมื่อไม่กี่ปีมานี้ โคลนที่อยู่ในบารายหรืออ่างเก็บน้ำเก่าแก่ตั้งแต่สมัยขอม ก็ถูกนำมาใช้ในการหมักผ้าทอ ที่ไม่เพียงให้สีสันที่สวยงามแต่ยังทำให้เนื้อผ้านุ่มกว่าเดิม
กิจกรรมผ้ามัดย้อมหมักโคลนบาราย 1,000 ปี เป็นหนึ่งในไฮไลต์ของชุมชนแห่งนี้ เป็นกิจกรรมที่สร้างความสนุกสนานและประทับใจให้กับนักท่องเที่ยวอยู่เสมอ เพราะจะได้ลงมือตั้งแต่นำผ้าสีขาวมาผูกมัดเพื่อให้เกิดลวดลาย แล้วใช้ไม้มาหนีบไว้ในลักษณะที่เรียกว่าแบบแซนด์วิช ลวดลายมัดย้อมของที่นี่ไม่มีรูปแบบตายตัว อยากลองมัดพับแบบไหนได้ตามความพอใจ แต่หากอยากได้ลายเดียวกับที่ชาวบ้านแขวนไว้เป็นตัวอย่าง ก็แค่เรียนรู้และทำตามเท่านั้น
“แต่ก่อนเอาเคยเอาดินเขาปลายบัดมาหมักแล้วใช้ไม่ได้ หลังจากชาวบ้านไปลงหอยบริเวณนั้น ได้โคลนสีเหลืองติดมือมาจึงเอามาลองย้อมสีดู ปรากฏว่าได้สีสวยสมใจ เวลาที่จะไปเอาโคลนมาเราต้องเอาขันธ์ห้าไปขอที่บารายตรงจุดหน้าศาลปู่ฤาษี ต้องที่จุดนั้นจุดเดียวเพราะเคยเอามาจากจุดอื่นแล้วไม่ได้สีอย่างที่ต้องการ” นวลจันทร์ อุตจรัส ประธานกลุ่มทอผ้าหมักโคลนบาราย 1,000 ปี บอกเล่า
ได้ผ้าหมักโคลนผืนเดียวในโลกแล้ว เปลี่ยนบรรยากาศไปเข้าครัวเป็นเชฟกับ เชฟเพ็ง มงคล สืบวัน เชฟชุมชนบ้านโคกเมือง กับเมนูเด็ดผัดกุ้งจ่อมทรงเครื่องสมุนไพร เมนูที่ทำมาจากกุ้งจ่อมเมนูพื้นถิ่นของบุรีรัมย์ ที่ต่างจากที่เคยเห็นกันทั่วไปอย่างยำกุ้งจ่อม หรือยำแตร็ยปรัย
ผัดกุ้งจ่อมทรงเครื่องสมุนไพรเริ่มด้วยการนำกุ้งจ่อมมาบีบน้ำออกจนแห้ง จากนั้นจึงนำหัวหอมที่ปอกและซอยไว้แล้วมาเจียวจนหอมเตรียมไว้ แล้วจึงมาผัดกุ้งจ่อมกับหมูสับเพิ่มเติมด้วยไข่ไก่ จากนั้นจึงใส่หอมเจียว ตะไคร้ ใบมะกรูด พริก ตามลงไปผัดไปเรื่อย ๆ จนแห้ง รับประทานร้อน ๆ กับข้าวหอมมะลิภูเขาไฟของบ้านโคกเมือง บอกเลยว่าฟินจนหยุดไม่อยู่แน่นอน
นอกจากผ้ามัดย้อมและเมนูกุ้งจ่อมแล้ว สถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ยังส่งผลให้ชาวบ้านในชุมชนบ้านโคกเมืองต้องปรับตัว เมื่อไม่มีผู้มาเยือนอย่างเคย พาพัชร์ ศรีชนะ ประชาสัมพันธ์ชุมชนบ้านโคกเมือง พลิกวิกฤติให้เป็นโอกาสด้วยการปรับพื้นที่บางส่วนของบ้านมาทำฟาร์มปูนา โดยใช้วิธีการเลียนแบบธรรมชาติเพื่อให้ปูนาออกไข่มากกว่าปีละครั้ง
มาถึงดินแดนแห่งปราสาทแห่งนี้แล้วจะไม่เข้าไปเยี่ยมเยือนปราสาทหินเมืองต่ำเลยบอกเลยว่าเสียเที่ยวแน่นอน เดินชมภายในบริเวณปราสาทเสร็จแล้ว อยากออกมานั่งชมจากมุมไกล ๆ บ้าง แนะนำให้ไปนั่งชิลที่ รมยปุระ คอฟฟี่ และโฮมสเตย์ ร้านกาแฟเล็ก ๆ ของอดีตหนุ่มแบงก์โคกเมืองที่เบื่อกรุงเทพฯ กลับมาทำกิจการเล็ก ๆ ที่บ้านของตัวเอง สั่งกาแฟแก้วเดียวของที่นี่จะได้มาเสิร์ฟทั้งถาด มีทั้งขนมหวานช่วยลดความขมและดอกไม้กลิ่นหอมตามฤดูกาล บอกได้คำเดียวว่าเพลินจนลืมเวลาแน่นอน
จะให้ดีพักค้างคืนที่โฮมสเตย์เพื่อซึมซับบรรยากาศอันเรียบง่ายให้เต็มที่อีกสักหน่อย จะได้มีเวลาเช่าจักรยานปั่นเที่ยวชมไปรอบ ๆ ชุมชนด้วย สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมที่ ส้มเกลี้ยง สืบวัน โทร. 08-8193-8840 หรือ www.bankokmuang.in.th และ www.facebook.com/bankokmuang ติดตามรายการ “ท่องถึงถิ่น เที่ยวฟินวัฒนธรรม” ทางสถานีวิทยุโทรทัศน์กองทัพบก TV5HD5 ทุกวันอังคาร เวลา 14.05-14.30 น. รับชมย้อนหลังช่องยูทูบ : เดลินิวส์
