“ลำน้ำ ลำนาวา ลอยเลื่อน เคลื่อนลง สู่ทิศสู่ทางลง สู่เจ้าพระยา”
เสียงเพลงเห่เรือของ จิตร มะลิรัตน์ รองประธานชุมชนส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชนตำบลบางกอบัว บอกเล่าเรื่องราวของ “คลองแพ” หนึ่งใน 35 คลองของพื้นที่บางกะเจ้าที่เคยเชื่อมต่อไปมาหาสู่กันได้ในวันที่การสัญจรทางน้ำยังเป็นทางหลัก
ความร่วมแรงร่วมใจของคนบางกอบัว ภายใต้การนำของ สิทธิพงษ์ ภูถาวร ประธานชุมชนส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชนตำบลบางกอบัว ลูกชาวสวนที่มองเห็นความสวยงามของคลองหลังบ้านและลุกขึ้นมาชักชวนคนในชุมชน ให้มาร่วมกันทำให้คลองแพกลับมาสวยใสไร้ขยะอีกครั้ง ทั้งเก็บขยะครั้งใหญ่เป็นครั้งคราว และคอยช่วยกันสอดส่องเพิ่มเติมระหว่างพานักท่องเที่ยวล่องเรือเที่ยวชม
นอกจากการล่องเรือแล้ว เรื่องราวที่เชื่อมโยงกับชื่อบางกอบัว ที่บ่งบอกว่าพื้นที่แถบนี้เคยมีกอบัวกระจายอยู่จำนวนมาก ถูกถ่ายทอดผ่านเมนูของว่างอย่าง “เมี่ยงกลีบบัวพริกเกลือ” ด้วย โดย อำพร ทรัพย์สำรวย สืบทอดวิธีการทำพริกเกลือมาจากบรรพบุรุษ ก่อนจะพัฒนามาใช้เป็นองค์ประกอบของเมี่ยงแทนน้ำเมี่ยงแบบที่อื่น ๆ จากมะพร้าวแก่คั่วนำมาตำจนกลายเป็นน้ำ แล้วนำน้ำตาลมะพร้าวกับเกลือมาผสมจนได้เป็นพริกเกลือสีน้ำตาลอย่างที่เห็น
มีของทานเล่นแล้ว ยังมีเมนูอาหารคาวที่เกี่ยวเนื่องกับมะพร้าวที่เป็นไม้ผลหลักของบางกะเจ้าชนิดหนึ่งด้วย เมนูที่ว่าคือ “แกงกรุบมะพร้าวกุ้งสด” มะพร้าวก่อนที่จะกะลาจะแข็งถูกคัดเลือกอย่างเชี่ยวชาญโดย สังวน ไกระสมโภชน์ เพราะในหนึ่งทะลายมีเพียงบางลูกที่จะได้อย่างที่ต้องการ ก่อนจะนำมาผ่าครึ่งแล้วใช้ช้อนคว้านกรุบออกจากเปลือกด้านนอก แล้วหั่นเป็นริ้วพอดีคำ ก่อนนำมาใส่เป็นส่วนประกอบหลัก พริกแกงที่โขลกเอง กะทิสดใหม่ แถมด้วยกุ้งสด ๆ ตัวกำลังดี ยิ่งทำให้แกงกรุบมะพร้าวกลมกล่อมมากขึ้น
ไม่ใช่แค่มะพร้าว จากที่เป็นหนึ่งในพืชหลักในพื้นที่เป็นอีกอย่างที่ชุมชนนำมาแปรรูปเป็นเมนูหลากหลาย แน่นอนว่าจะต้องมี “ขนมจาก” รวมอยู่ด้วย ธีรดา ยะวาวงค์ บอกว่า มาที่นี่รับรองว่าได้ลิ้มลองขนมจากที่มีเนื้อลูกจากผสมอยู่ด้วยสมชื่อขนม นอกเหนือจากใบที่นำมาห่อแน่นอน
เรื่องราวของจากยังไม่จบเท่านั้น เพราะด้วยพรสวรรค์ส่วนตัวที่คิดค้นวิธีการมัดย้อมผ้าในแบบไม่เหมือนใคร โดยยึดหลักมุมและองศา ทำให้ ประภัศร์ ไทยเจริญ สร้างสรรค์ลวดลายของใบจากที่ดูราวกับพลิ้วไหวอยู่บนผืนผ้าออกมาได้อย่างไม่น่าเชื่อ เมื่อประกอบกันกับสีที่ทำมาจากลูกจาก จึงก่อให้เกิดงานผ้ามัดย้อมที่เป็นอัตลักษณ์ท้องถิ่นแห่งบางกะเจ้าที่หาที่ไหนไม่ได้ ไม่เพียงสีจากลูกจากเท่านั้น ความที่เป็นคนชอบคิดค้นและหาสีสันใหม่ ๆ อยู่เสมอ ผ้ามัดย้อมที่นี่จึงมีทั้งสีจากใบหูกวาง ใบมะม่วง จนถึงใบกะเพรา ที่รับรองว่าไม่มีใครนึกออกแน่ว่ามาจะได้สีอะไร
นอกจากอาหารกการกินแล้ว กิจกรรมที่สืบเนื่องจากผลผลิตทางการเกษตรของบางกะเจ้าอีกอย่างก็คือ การนำพืชสมุนไพรที่ปลูกมาแปรรูปเป็น “สมุนไพรแช่เท้า” พุธ ดอกรักษ์ เล่าว่า นอกจากจะมีกิจกรรมแช่เท้าแถมด้วยการนวดผ่อนคลายแล้ว ยังมีการนำมาต่อยอดแปรรูปเป็นสมุนไพรอบแห้งพร้อมใช้ และน้ำมันนวดด้วย นอกจากนี้ยังมี “ลูกประคบสมุนไพร” ที่นำผลผลิตของชุมชนมาต่อยอดด้วยเช่นกัน กานดา สกุลลิ้ม บอกว่า มาประคบแล้วติดใจ ลูกประคบสมุนไพรสดของที่นี่สามารถนำกลับไปใช้ประคบเองได้เช่นกัน โดยใส่ไว้ในช่องฟรีซ เมื่อจะใช้ให้นำออกมาไว้ข้างนอกสักพักแล้วนำไปนึ่งประมาณ 15 นาทีก่อนประคบ
แม้จะอยู่ห่างหมู่ตึกสูงของเมืองหลวงเพียงแค่คนละฝั่งน้ำ แต่วันเวลาที่นี่ยังคงเดินไปอย่างช้า ๆ สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม สิทธิพงษ์ ภู่ถาวร โทร. 09-0986-7987 หรือดูเพิ่มเติมที่ https://cbtthailand.dasta.or.th/webapp/reviewTravel/content/4/ ติดตามรายการ “ท่องถึงถิ่น เที่ยวฟินวัฒนธรรม” ทางสถานีวิทยุโทรทัศน์กองทัพบก TV5HD5 ทุกวันอังคาร เวลา 14.05-14.30 น. รับชมย้อนหลังช่องยูทูบ : เดลินิวส์
