อัล-กออิดะห์ มีแผนการสืบทอดตำแหน่ง และนายซาอิฟ อัล-อาเดล ผู้บัญชาการระดับอาวุโสที่อยู่มายาวนาน คือคนที่มีแนวโน้มสืบทอดตำแหน่งผู้นำกลุ่มต่อจาก ซาวาฮิรี มากที่สุด อีกทั้งเขายังเป็นอดีตเจ้าหน้าที่ในหน่วยปฏิบัติการพิเศษของกองทัพอียิปต์ ซึ่งมีบทบาทสำคัญในหลายเหตุการณ์ เช่น การโจมตีสถานทูตอเมริกาในประเทศต่าง ๆ เมื่อปี 2541 และการกำกับดูแลปฏิบัติการของกลุ่มในซีเรีย ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา

อาเดล คือผู้ที่น่าจะมีประสิทธิภาพในการรวมกลุ่มอัล-กออิดะห์ ไว้ด้วยกัน และไม่ว่าอย่างไรก็ตาม ในอีกไม่กี่วันหลังจากนี้ อัล-กออิดะห์ จะฉลองครบรอบ 34 ปี ซึ่งกลุ่มก่อการร้ายนี้นี้ไม่สามารถอยู่รอดได้นานกว่า 3 ทศวรรษ ด้วยการพึ่งพาผู้นำเพียงคนเดียว อีกทั้งการที่รายชื่อกลุ่มก่อการร้ายต่างชาติของกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐ มีกลุ่มที่แบ่งปันอุดมการณ์ของอัล-กออิดะห์ มากถึง 4 เท่า ดังนั้นแล้ว ไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง สงครามที่ บิน ลาเดน เคยประกาศไว้เมื่อกว่า 25 ปีก่อน จะยังดำเนินต่อไปในระดับหนึ่ง

การที่ ซาวาฮิรี อยู่ในกรุงคาบูล ตอนที่สหรัฐปฏิบัติการต่อต้านการก่อการร้าย คือเรื่องที่มีความสำคัญมาก เนื่องจากสันนิษฐานได้ว่า กลุ่มตาลีบันรู้เรื่องของซาวาฮิรี ซึ่งสิ่งนี้ได้ทำลายคำกล่าวอ้างของตาลีบันที่ว่า พวกเขาตัดขาดความสัมพันธ์กับอัล-กออิดะห์ไปแล้ว แต่กลับกลายเป็นการยืนยันว่ากลุ่มตาลีบันไม่ใช่อะไรอื่น นอกจากพันธมิตรและคู่หูที่ใกล้ชิดของอัล-กออิดะห์

ซาวาฮิรี ไม่ได้อาศัยอยู่ในถ้ำใกล้หมู่บ้านที่ห่างไกล ตามแนวชายแดนปากีสถาน แต่เขาอยู่ในบ้านในเขตใจกลางกรุงคาบูล ซึ่งมีนักการทูตชาติตะวันตกอยูในพื้นที่ด้วยเช่นกัน อีกทั้งยังเห็นได้อย่างชัดเจนว่าเขาเป็นพันธมิตรกับตาลีบัน และได้รับการปฏิบัติด้วยความนับถือและความเคารพอย่างสูง แต่สิ่งนี้อาจเป็นตัวบ่อนทำลายความพยายามของตาลีบันในการเจรจากับสหรัฐ เพื่อเพิกถอนทรัพย์สินกว่า 9,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ (ประมาณ 320,000 ล้านบาท) ที่รัฐบาลวอชิงตันอายัดไว้

กลยุทธ์ของ ซาวาฮิรี มีสองต่อ อย่างแรกคือ เพื่อปล่อยให้รัฐอิสลามดึงความสนใจของสหรัฐและประเทศพันธมิตร ขณะที่ อัล-กออิดะห์ จะรวบรวมกำลังเพื่อทำการต่อสู้ที่มีมานานกว่า 3 ทศวรรษต่อไป ส่วนอย่างที่สองคือ เพื่อทำให้เห็นว่า 0อัล-กออิดะห์ เป็นกลุ่มหัวรุนแรงระดับปานกลาง ซึ่งจะเป็นกองกำลังที่น่าไว้วางใจมากกว่า และอยู่เพียงชั่วคราว เมื่อเทียบกับรัฐอิสลามที่หุนหันพลันแล่น และมีความรุนแรงสูงมาก

ทั้งนี้ กลยุทธ์อันเงียบเชียบของ ซาวาฮิรี ได้รับการยืนยันโดยความอดทน และความอุตสาหะ ที่ทำให้กลุ่มตาลีบันกลับมามีอำนาจอีกครั้ง ดังนั้นแล้ว แม้แกนหลักของอัล-กออิดะห์ จะเคลื่อนไหวน้อยกว่าคู่แข่งชาติอิสลามกลุ่มอื่น หรือแม้แต่กลุ่มย่อยของตัวเอง แต่นั่นไม่ได้หมายความว่า อัล-กออิดะห์ จะละทิ้งการก่อการร้าย หรือล้มเลิกการต่อสู้ไปแต่อย่างใด.

เลนซ์ซูม

เครดิตภาพ : REUTERS