พายุแดเนียลที่เคลื่อนตัวขึ้นชายฝั่งทางตอนเหนือของลิเบีย ทำให้เมืองต่าง ๆ เผชิญกับระดับน้ำฝนที่มากกว่าปกติ ทว่าขอบเขตความเสียหายที่มากถึง 1 ใน 4 ของเมือง ไม่ได้มาจากภัยพิบัติทางธรรมชาติเพียงอย่างเดียว แต่ยังรวมถึงการเมืองที่ล้มเหลวของประเทศเช่นกัน
หลังการลุกฮือซึ่งได้รับการสนับสนุนจากตะวันตก เพื่อขับไล่ พ.อ.มูอัมมาร์ กัดดาฟี ผู้นำสูงสุดของลิเบีย เมื่อปี 2554 ลิเบียอยู่ภายใต้การบริหารของรัฐบาลสองฝ่าย คือ ฝ่ายตะวันตก และฝ่ายตะวันออก ซึ่งตั้งอยู่ในกรุงตริโปลี และเมืองโทบรุกตามลำดับ โดยแต่ละฝ่ายต่างได้รับการสนับสนุนจากกลุ่มผู้มีบทบาทภายนอกที่เป็นคู่แข่งกัน เช่น ตุรกี, สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ (ยูเออี), กาตาร์, อียิปต์ และกลุ่มวากเนอร์ของรัสเซีย
ภายใต้ลัทธิสังคมนิยมของกัดดาฟี ในช่วงปลายทศวรรษที่ 1970 และ 1980 ผู้นำเผด็จการรื้อถอนภาคส่วนเอกชนของลิเบีย ผ่านการบริหารงานของรัฐวิสาหกิจ ซึ่งทำลายฐานอำนาจอิสระของชนชั้นสูง และรัฐวิสาหกิจได้กลายเป็นเครือข่ายอุปถัมภ์ทางการเมือง
หลังกัดดาฟีสิ้นสุดอำนาจ รัฐบาลทั้งสองฝ่ายของลิเบียพยายามรวมอำนาจ โดยมีตัวเองเป็นศูนย์กลางเหมือนกัน จนนำไปสู่สงครามเต็มรูปแบบเมื่อปี 2563 และเกิดความขัดแย้งอีกครั้งในปี 2565 ซึ่งความไม่แน่นอนทางการเมืองเหล่านี้ ถือเป็นสภาพแวดล้อมที่เลวร้ายที่สุด ในการลงทุนด้านโครงสร้างพื้นฐานที่เก็บเกี่ยวผลตอบแทนในระยะยาวเท่านั้น
อนึ่ง เมืองเดอร์นาประสบความลำบากนับตั้งแต่การจากไปของพ.อ.กัดดาฟี ไม่ว่าจะอยู่ในมือของกลุ่มไอเอส หรือนับตั้งแต่ที่ พล.อ.คาลิฟา ฮาฟตาร์ ผู้นำรัฐบาลลิเบียตะวันออก ยึดคืนมาได้ เมื่อปี 2559 อีกทั้งการลงทุนด้านโครงสร้างพื้นฐานของเมืองเดอร์นา ยังอยู่ในระดับต่ำมาโดยตลอด
เขื่อนขนาดใหญ่ 2 แห่งที่ถูกสร้างขึ้นท่ามกลางหุบเขาแคบ ๆ เหนือเมืองเดอร์นา เปรียบเสมือน “ระเบิดเวลา” เนื่องจากที่อยู่อาศัยบริเวณใกล้กับแม่น้ำไม่มีความมั่นคง แต่กลับมีความหนาแน่น และมีอาคารสูงมากขึ้นเรื่อย ๆ อีกทั้งมีการระบุว่า เขื่อนทั้งสองแห่งนี้มีสภาพที่เสื่อมโทรม ซึ่งเสี่ยงต่อการพังทลายเพราะน้ำหนักของน้ำ
ถึงจะมีการจัดสรรเงินเพื่อดำเนินงานกับเขื่อน แต่การตรวจสอบที่เผยแพร่ทางออนไลน์แสดงให้เห็นว่า มีการใช้เงินเพียงเล็กน้อยเท่านั้น และเมื่อปริมาณน้ำเพิ่มขึ้นจนล้นเขื่อนแรก มันจะสะสมอย่างรวดเร็วด้านหลังเขื่อนที่สอง จนสามารถทำให้เขื่อนแตกได้เช่นกัน
นอกจากนี้ ทางการลิเบียไม่เคยสั่งให้มีการอพยพเมื่อพายุเข้าใกล้ประเทศ แต่กลับประกาศเคอร์ฟิวแทน ซึ่งมันเป็นการตอบสนองตามมาตรฐานสำหรับกองกำลังของลิเบีย ที่มีต่อวิกฤตการณ์ใด ๆ ก็ตาม
แม้ยังไม่มีการปรากฏให้เห็นว่า บรรดานักการเมืองซึ่งมีบทบาทในการปล่อยให้เมืองเดอร์นามีความเสี่ยงต่อภัยธรรมชาติ จะถูกพัดพาไปพร้อมกับอาคารที่พังถล่มสู่แม่น้ำที่เอ่อล้นหรือไม่ แต่บทเรียนในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาทำให้ทราบว่า ทั้งฝ่ายตะวันตกและฝ่ายตะวันออกของลิเบีย ต่างมีความสามารถในการเอาตัวรอดที่น่าอัศจรรย์.
เลนซ์ซูม
เครดิตภาพ : AFP
