ก้อนเลือดสมอง (aneurysm) เป็นก้อนเลือดอยู่ในสมอง เราไม่ค่อยได้ยินเรื่องนี้ ได้พบแต่คำว่าเส้นเลือดสมองตีบ แตก ตัน แต่เป็นก้อนยังไม่ชินหู ก้อนเลือดนี้เกิดจากหลอดเลือดขยายตัวเป็นก้อนขึ้นมา ตอนเป็นก้อนก็ยังไม่มีอาการอะไร แต่วันดีคืนดีอาจเกิดแตกขึ้นมา เลือดไปกดศูนย์ประสาทต่าง ๆ ทำให้ไม่รู้สึกตัว ศูนย์ของสมองถูกกด ทำให้เกิดอัมพฤกษ์ อัมพาตตามมาได้
พบมากน้อยเพียงใด มีรายงานราว 1-3% ของทั่วโลก บ้านเราคาดว่าคงราว 1% ประชากรราว 60-70 ล้าน คงจะพบราว 5 แสนคน แต่ไม่ได้แตกทุกราย รายที่เป็นก้อนไม่แตกก็ดำเนินชีวิตเป็นปกติ ที่ผมมาคุยเรื่องนี้เพราะศัลยแพทย์ทางสมองและประสาท รพ.ราชวิถี มาคุยว่าเริ่มพบบ่อย และมีมาเรื่อย ๆ จึงได้หยิบขึ้นมาคุย เพื่อจะได้รู้และระวังตัวไว้ก่อน จะพบในคนสูงอายุ ญาติเป็นมาก่อน สูบบุหรี่จัด เป็นโรคความดันโลหิตสูง เป็นเบาหวาน ญาติพี่น้องเคยป่วยเป็นโรคเส้นเลือดสมอง ตีบ ตัน แตก มาก่อน ต้องพึงระวังเพิ่มโรคนี้เข้าไปด้วย เวลาเส้นเลือดค่อยเปลี่ยนรูปร่างโป่งพองเป็นก้อนขึ้นมา ก็ไม่มีอาการอะไร ร่างกายเป็นปกติดี แต่ถ้าวันใดวันหนึ่งก้อนเลือดนั้นเกิดแตกขึ้นมา ไปกดศูนย์ประสาทต่าง ๆ นั่นแหละจะมีอาการให้เห็นแล้ว ไม่รู้สึกตัว แขนขาไม่มีแรง เป็นเรื่องอัมพฤกษ์ อัมพาตตามมา
นพ.สุจินต์ รุจิเมธาภาส เป็นแพทย์ทางศัลยประสาทสมอง เวลามีคนไข้ทางสมองมา รพ.ราชวิถี แพทย์แผนกนี้ทุกท่านจะทำการรักษาได้หมด โดยผ่าตัดสมองเข้าไปแก้ไขจนหายเรียบร้อย แต่คุณหมอสุจินต์จะให้การรักษาอีกแบบหนึ่ง โดยการใช้สายสวนใส่เข้าทางเส้นเลือดทางขาหนีบหรือบริเวณข้อมือตามด้วยเอาสายดูจนถึงสมอง ไม่ต้องผ่าตัดสมอง แล้วลากเอาก้อนเลือดที่เป็นสาเหตุอุดตันทางเดินเลือดออกมา ซึ่งโรงพยาบาลราชวิถีมีห้องการรักษาเรื่องนี้โดยเฉพาะ ทำให้การรักษาเรื่องโรคทางสมองคล่องตัวขึ้นมาก มีการรักษาทั้ง 2 แบบ แบบเปิดสมองและไม่เปิดสมอง เหมือนสถาบันต่าง ๆ ที่มีชื่อเสียงเช่นกัน
ตัวอย่างคนไข้ มีคนไข้หญิงอายุราว 60 ปี มีอาการปวดศีรษะ เวียนศีรษะ ยังไม่มีอาการเรื่องอัมพฤกษ์ อัมพาต ได้มา รพ.ราชวิถี นายแพทย์สุจินต์เจ้าของไข้ได้เอกซเรย์ดู พบเป็นก้อนเลือดในสมองโป่งพองเห็นชัดเจน หากปล่อยทิ้งไว้จะต้องแตกแน่ และไปกดศูนย์ประสาทต่าง ๆ ทำให้เกิดเป็นโรคอัมพฤกษ์ อัมพาตได้ จึงได้ใส่สายสวนทางขาหนีบเข้าไปจนถึงเส้นเลือดในสมองที่โป่งอยู่ ใส่จนเต็มก้อนเลือด ก้อนเลือดนี้จะไม่แตกแน่ เป็นการรักษาอีกแบบหนึ่งที่ไม่ต้องผ่าตัด คนไข้อยู่โรงพยาบาล 2 วัน อาการต่าง ๆ หายไปเป็นปกติดี จึงได้กลับบ้าน จะหาคนโชคดีแบบนี้ยาก ส่วนใหญ่จะรอจนแตก คนไข้ไม่รู้สึกตัว มีเรื่องอัมพฤกษ์ อัมพาตตามมาด้วย
ข้อสรุปของเรื่องวันนี้ เพื่อจะบอกถึงการรักษาเรื่องก้อนเลือดในสมองว่ามี 2 แบบ แบบเปิดสมองเข้าไปแก้ไขให้เรียบร้อย กับการใส่สายสวนทางขาหรือแขนเข้าไปจนถึงสมอง ส่วนของเส้นเลือดที่เป็นสาเหตุ ตีบ แตก ตัน และเพิ่มขึ้นมาอีกเรื่องหนึ่งคือเป็น ก้อนเลือดสมอง ซึ่งมักจะแตกตามมา เลือดไปกดศูนย์ประสาทต่าง ๆ ทำให้เป็นโรคอัมพฤกษ์ อัมพาตได้
การรักษาก้อนเลือดสมอง โดยสายสวน ในบ้านเราก็ทำกันมานานแล้ว มีข้อดีคือไม่ต้องเปิดผ่าตัดสมอง คนไข้ประเภทนี้นับวันจะเพิ่มมากขึ้น โดยทั่วไปคนไข้จะถูกฉีดยารักษาดูก่อน หากไม่เป็นผลสำเร็จก็จะส่งต่อมาทางแผนกศัลยกรรม ทางแผนกศัลยกรรมประสาทสมองก็จะพิจารณาดูอีกทีว่าจะให้การรักษาทางใด จุดประสงค์ให้โรคทุเลาลงและหายกลับบ้านได้
การรักษาโรคก้อนเลือดในสมอง มีการรักษา 2 แบบ ผ่าตัดและไม่ผ่าตัดสำหรับ รพ.ราชวิถี ได้สร้างห้องการรักษาโดยสายสวนใหม่เรียบร้อย คนไข้มาพร้อมให้การรักษาได้ทันที นับวันคนไข้ค่อยเพิ่มมากขึ้น ด้วยบริการที่พร้อมเพรียง ทำให้ผลการรักษาดีขึ้นตามด้วย.
