โรคผื่นระคายจากการสัมผัส โรคผิวหนังอักเสบจากการสัมผัสคืออาการผื่นแดงบนผิวหนังที่มักทำให้รู้สึกคันและไม่สบายตัว โดยมักเกิดหลังจากผิวหนังสัมผัสสารก่อภูมิแพ้หรือสารบางอย่างที่ก่อให้เกิดการระคายเคือง ในกรณีที่ผิวหนังชั้นนอกถูกทำลายอาจทำให้เกิดอาการผื่นคันขึ้นได้ง่ายขึ้น สารก่อภูมิแพ้หรือสารระคายเคืองที่สัมผัสบริเวณหัวหน่าวอาจทำให้เกิดอาการอักเสบ คัน และเจ็บผิวหนัง หรือที่เรียกว่าโรคผิวหนังอักเสบจากการสัมผัส เป็นโรคผิวหนังอักเสบจากการสัมผัสชนิดหนึ่งคือโรคผิวหนังระคายเคือง ซึ่งเกิดจากการเสียดสีหรือระคายเคืองจากผงซักฟอก สบู่ หรือผลิตภัณฑ์ทำให้เกิดผื่นที่ผิวหนัง

โรคผิวหนังอักเสบ จากการสัมผัสเป็นโรคผิวหนังอักเสบ อีกประเภทหนึ่งจากการแพ้ ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อผิวหนังสัมผัสกับสิ่งที่แพ้ เช่น หากแพ้น้ำหอมในผลิตภัณฑ์ดูแลส่วนบุคคล กาวในกางเกงใน หรือน้ำยางในถุงยางอนามัย และสิ่งของสัมผัสกับบริเวณหัวหน่าว อาจทำให้ผิวหนังและขนบริเวณดังกล่าวคันได้ ปฏิกิริยานี้จะเกิดเฉพาะกับบุคคลนั้นและอาการแพ้ของพวกเขา

อาการผิวหนังอักเสบ จากการสัมผัสอาจแตกต่างกันไปแต่ละบุคคล บางคนอาจแสดงอาการทันที 24-48 ชั่วโมงหลังจากได้รับสัมผัส หรือนานถึง 72 ชั่วโมงหลังจากการสัมผัสกับสารระคายเคืองหรือสารก่อภูมิแพ้ อาการอื่น ๆ ของโรคผิวหนังอักเสบจากการสัมผัสอาจรวมถึง ผื่นขนาดใหญ่ที่คันและไหม้เป็นเวลาหลายวันหรือหลายสัปดาห์ ตุ่มสีแดงที่สามารถพองและระบายได้ ผิวที่อุ่นและบางขึ้น อาการคันอย่างรุนแรง ผิวหนังเป็นสะเก็ดหรือหยาบ และผิวแห้งหนา

การรักษา โรคผิวหนังอักเสบจากการสัมผัสมักจะหายเอง หากผู้ป่วยทราบและหลีกเลี่ยงการสัมผัสสิ่งที่แพ้ อย่างไรก็ตามอาจต้องล้างบริเวณหัวหน่าวด้วยน้ำอุ่นเพื่อกำจัดสารระคายเคืองหรือสารก่อภูมิแพ้ที่ยังคงอยู่บนผิวหนัง การทามอยเจอร์ไรเซอร์เนื้อบางเบาและไม่มีกลิ่น หรือเรียกว่าครีมบำรุงผิวหน้าที่ช่วยเก็บความชุ่มชื้นให้กับผิวหนังให้ยาวนานมากยิ่งขึ้น และช่วยฟื้นฟูผิวที่แห้งกลับมาชุ่มชื้นอีกครั้ง ซึ่งสามารถช่วยบรรเทาและซ่อมแซมผิวที่อักเสบและถูกทำลายได้

ผู้ให้บริการด้านการดูแลสุขภาพอาจแนะนำ ครีมยาสเตียรอยด์ชนิดที่ใช้ภายนอก จะใช้สำหรับการรักษาโรคผิวหนังอักเสบ เช่น โรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง ผิวหนังอักเสบจากการสัมผัส ครีมอิลิเดล (elidel) เป็นชื่อการค้าประกอบด้วยตัวยาสำคัญชื่อว่า พิเมโครลิมัส (Pimecrolimus) เป็นยาที่ออกฤทธิ์ยับยั้งระบบภูมิคุ้มกันต้านทานโรคของร่างกาย เฉพาะที่เพื่อช่วยลดอาการบวมและการระคายเคือง ยานี้ไม่ใช่สเตียรอยด์ ครีมทาโครลิมัส (Tacrolimus) เฉพาะที่ (Prograf) เป็นยากดภูมิคุ้มกันที่ทำให้ระบบภูมิต้านทานในร่างกายลดต่ำลง อาจช่วยรักษาโรคผิวหนังอักเสบจากการสัมผัสรุนแรงได้.

……………………………………
ศ.น.ท.ดร.นพ.สมพล เพิ่มพงศ์โกศล
คลินิกสุขภาพชาย หน่วยศัลยศาสตร์ระบบปัสสาวะ
ภาควิชาศัลยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล