นายพอล ฟริมบง ผู้อำนวยการบริหารของศูนย์นโยบายและที่ปรึกษาแอฟริกา-จีน ในกานา กล่าวว่า มหาอำนาจตะวันตก รวมถึงประเทศในภูมิภาคอ่าว พยายามเทียบเคียงอิทธิพลของจีนในแอฟริกา เนื่องจากมีความสนใจและการแข่งขันกันอย่างมาก เกี่ยวกับศักยภาพของแอฟริกา
ด้านนายโคบัส ฟาน สตาเดน ผู้ร่วมก่อตั้งโครงการจีน-กลุ่มประเทศโลกใต้ ระบุว่า จีนพยายามอย่างเต็มที่เพื่อเน้นย้ำสถานะของตนเอง ในฐานะประเทศกำลังพัฒนา โดยส่งสัญญาณถึงความสามัคคีกับทวีปแอฟริกา และประเทศโลกใต้ที่เหลือ
ขณะที่นายมาคาเรีย มูเนเน ศาสตราจารย์ด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ในเคนยา กล่าวว่า เป้าหมายของจีนคือ การแสดงให้บรรดาผู้นำแอฟริกาเห็นว่า พวกเขาอยู่ในสถานการณ์เดียวกัน และพวกเขาล้วนตกเป็นเหยื่อของแนวคิดจักรวรรดินิยมของชาติตะวันตก
ในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา การทูตของจีนประสบความสำเร็จ ซึ่งในบรรดาประเทศต่าง ๆ ในโลก จีนได้ก้าวขึ้นมาเป็นคู่ค้ารายใหญ่ที่สุดของแอฟริกา โดยข้อมูลจากกองทุนการเงินระหว่างประเทศ (ไอเอ็มเอฟ) เผยให้เห็นว่า การส่งออกของแอฟริกาในสัดส่วน 20% มีจุดหมายปลายทางเป็นจีน ซึ่งสินค้าส่วนใหญ่เป็นโลหะ, ผลิตภัณฑ์แร่ และเชื้อเพลิง
อย่างไรก็ตาม ดุลการค้าส่วนใหญ่ กลับเอื้อประโยชน์ต่อจีนอย่างมาก ซึ่งกรณีเช่นนี้เป็นสิ่งที่รามาโฟซา พยายามพูดถึงในการประชุมทวิภาคีกับสี โดยผู้นำแอฟริกาใต้กล่าวถึงความต้องการลดการขาดดุลการค้า และการแก้ไขโครงสร้างการค้าของทั้งสองประเทศ ซึ่งแถลงการณ์ร่วมที่ออกในเวลาต่อมาระบุว่า จีนมีความเต็มใจที่จะยกระดับการสร้างงาน และส่งเสริมการจ้างงานในท้องถิ่นของแอฟริกาใต้
อีกด้านหนึ่ง เคนยาแสดงความต้องการสินเชื่อเพิ่มเติม แม้ประเทศมีหนี้สินมหาศาลที่ครอบคลุมรายประจำปีเกือบ 2 ใน 3 ซึ่งจุดชนวนให้เกิดการประท้วงบนท้องถนนเมื่อไม่นานมานี้ หลังรัฐบาลไนโรบี พยายามจัดเก็บภาษีใหม่ เพื่อชดเชยการขาดดุลงบประมาณ
ในฐานะผู้ให้กู้ระดับทวิภาคีรายใหญ่ของประเทศในแอฟริกา จีนมักถูกตรวจสอบอย่างเข้มงวด เนื่องจากข้อตกลงต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เมื่อประเทศในแอฟริกาหลายประเทศ เช่น กานา, แซมเบีย และเอธิโอเปีย ประสบปัญหาหนี้สิน
ทั้งนี้ วิกฤติหนี้สินถือเป็นเครื่องเตือนใจว่า มหาอำนาจต่างชาติมีแรงจูงใจจากผลประโยชน์ของตนเอง และประเทศในแอฟริกา จำเป็นต้องปรับปรุงเศรษฐกิจและการเงินของพวกเขา เพื่อลดการพึ่งพาประเทศมหาอำนาจ โดยเฉพาะเมื่อไอเอ็มเอฟคาดการณ์ว่า การเติบโตทางเศรษฐกิจของจีน จะยังคงชะลอตัว
เหนือสิ่งอื่นใด ฟาน สตาเดน ชี้ว่า บรรดาผู้นำแอฟริกาจำเป็นต้องก้าวข้ามการประชุมสุดยอดเหล่านี้ เพื่อสร้างข้อตกลง กำหนดเงื่อนไข และจัดการประชุมของตัวเอง.
เลนซ์ซูม
เครดิตภาพ : AFP