นับเป็นอีกหนึ่งเรื่องราวดี ๆ ที่ทำเอาถูกใจวัยรุ่นยุคใหม่ หลังจากเพจเฟซบุ๊ก Korat : เมืองที่คุณสร้างได้ ออกมาโพสต์แชร์ไอเดียสุดสร้างสรรค์ผลงานการออกแบบ อาร์ตทอย (Art Toy) “ท้าวสุรนารี” หรือ “ย่าโม” วีรสตรีแห่งเมืองโคราช
โดยระบุว่า #โดนใจคนรุ่นใหม่ ออกแบบผลงานศิลปะ “อาร์ตทอย ท้าวสุรนารี” ไอเดียของ “น้องโด้-ก้องพิภพ หมู่โสภณ” นักศึกษาออกแบบนิเทศศิลป์ ชั้นปีที่ 3 มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน จังหวัดนครราชสีมา เตรียมดันสู่ซอฟต์พาวเวอร์ สินค้าอัตลักษณ์คนโคราชที่สร้างรายได้ให้กับท้องถิ่นในอนาคต
ท้าวสุรนารี หรือ คุณหญิงโม หากเป็นภาษาพูดเรียกว่า ย่าโม เป็นบุคคลในประวัติศาสตร์ชาติไทยในฐานะวีรสตรีมีส่วนกอบกู้เมืองนครราชสีมา จากกองทัพเจ้าอนุวงศ์ พระมหากษัตริย์เวียงจันทน์ เมื่อวันที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2369 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3) ต่อมาได้รับการสถาปนาขึ้นเป็น “ท้าวสุรนารี” และได้สร้างอนุสาวรีย์ของสามัญชนสตรีคนแรกของประเทศไทย
ปัจจุบันทุกภาคส่วนในจังหวัดนครราชสีมาร่วมจัดงาน “วันฉลองชัยชนะของท้าวสุรนารี” ซึ่งเป็นงานประจำของทุกปีที่จัดยิ่งใหญ่ระหว่างวันที่ 23 มีนาคม ถึง 3 เมษายน 12 วัน 12 คืน โดยมีสตรีชาวโคราชหลายพันคนรำบวงสรวงหน้าอนุสาวรีย์ พร้อมการแสดงแสงสีเสียงเรื่อง “วีรกรรมท้าวสุรนารี” ตลอดทั้งปีมีจำนวนนักท่องเที่ยวมากราบไหว้สักการะขอพรท้าวสุรนารี หากเดินทางมาที่โคราช ก็ต้องหาเวลามากราบไหว้ขอพรด้วย
จากกระแสในโลกออนไลน์ให้ความชื่นชมผลงานการออกแบบผลงานศิลปะ “อาร์ตทอย ท้าวสุรนารี” (Art toy THAO SURANARI ) “ย่าโม” Artist -Dodeedope ของนักศึกษาหนุ่ม ชั้นปีที่ 3 มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน (มทร.) นครราชสีมา อาร์ตทอยชิ้นนี้ ได้รับแรงบันดาลใจจากลักษณะเอกลักษณ์ของท้าวสุรนารี หรือย่าโม วีรสตรีของชาวโคราช มีรูปร่างหน้าตาน่ารักโดนใจคนรุ่นใหม่ พร้อมสอดแทรกวีรกรรมความรู้ในรูปแบบการ์ตูนมินิคอมมิคให้กับนักสะสม ขณะนี้จัดแสดงอยู่ที่อาคาร 37 หอศิลป์ตะโกราย คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และศิลปกรรมสร้างสรรค์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน (มทร.) นครราชสีมา
นายก้องพิภพ หมู่โสภณ หรือ “น้องโด้” นักศึกษาหลักสูตรการออกแบบนิเทศศิลป์ ชั้นปีที่ 3 มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน เจ้าของผลงาน อาร์ตทอยท้าวสุรนารี “ย่าโม” เปิดเผยว่า “โปรเจกต์นี้ทางอาจารย์ต้องการให้เอาของดี ของโบราณ ของเมืองโคราชมาออกแบบ มาดีไซน์ใหม่ในแนว “อาร์ตทอย” (Art toy) ให้โดนใจคนรุ่นใหม่ ซึ่งจากการลงสำรวจ จุดที่คนรวมตัวกันเยอะที่สุดก็คือบริเวณอนุสาวรีย์ท้าวสุรนารี หรือย่าโม ที่นักท่องเที่ยวจากทั่วโลกเลยต้องเดินทางมาตรงจุดนี้เป็นหลัก ที่ผ่านมาไม่กล้านำย่าโมมาเกี่ยวข้องเลย เพราะกลัวเรื่องของกระแสดราม่าต่าง ๆ นานา แต่เมื่อย่าโมมีความสำคัญมากกับชาวโคราช เมื่อค้นคว้าข้อมูลเกี่ยวกับของฝากของที่ระลึกถึงย่าโม กลับไม่มีอะไรที่สื่อเลย นอกจากรูปปั้นย่าโมในกรอบทองที่นำไปบูชาเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ตามความเชื่อ
ตนจึงเกิดไอเดียต้องการสร้างของฝาก ของสะสม ที่สื่อถึงคุณย่าโมมากกว่านี้ ประกอบกับกระแสความนิยม “อาร์ตทอย” กำลังมาแรง ได้ลงมือออกแบบคอลเลกชั่น คุณย่าโม เป็นเหมือนของสะสม ของฝากให้กับนักท่องเที่ยว นอกเหนือไปจากผัดหมี่โคราช เกิดการสร้างรายได้หมุนเวียนในท้องถิ่นมากขึ้น จากกระแสในโลกโซเชียลส่วนใหญ่มีแต่คนเห็นด้วยและชื่นชม เพราะเป็นผลงานที่ดูแปลกตา ไม่เหมือนกับที่เคยพบเห็นทั่วไป” นายก้องพิภพ กล่าว
“อาจารย์บิว” นางสาวศศิรดา พันธ์วิเศษศักดิ์ อาจารย์ผู้สอนรายวิชา ศิลปวัฒนธรรมอีสานเพื่องานออกแบบนิเทศศิลป์ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และศิลปกรรมสร้างสรรค์ มทร.อีสาน เผยว่า “ได้นำองค์ความรู้จากการไปศึกษาปริญญาเอกสาขาออกแบบอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ (Creative Industries Design) วิทยาลัยการผังเมืองและการออกแบบ (College of Planning) มหาวิทยาลัยแห่งชาติเฉิงกุง ประเทศไต้หวัน เมื่อปี 2019 มีแรงบันดาลใจจากการเรียนการสอนวัฒนธรรม รวมทั้งได้เห็นสัมผัสซึมซับเรียนรู้ พื้นที่ทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของคนรุ่นใหม่ มีโซนแสดงนิทรรศการ กิจกรรมกลางแจ้ง เต็นท์ขายของแฮนด์เมด งานคราฟต์ งานอาร์ตทั้งหลาย
ซึ่งทางการไต้หวัน ให้การสนับสนุนเรื่องการสร้างสรรค์งานศิลปะและทรัพย์สินทางปัญญา ส่งผลให้ตามหัวเมืองต่าง ๆ มีครีเอทีฟสเปซ อาร์ตสเปซ กระจายอยู่ทั่วไปเพื่อเปิดโอกาสให้ประชาชนทั่วไปสามารถเข้าถึงผลงานศิลปะมากขึ้น ที่สำคัญได้เห็นผลสัมฤทธิ์ สามารถฟื้นแหล่งท่องเที่ยว เมืองเก่าแก่โบราณที่ถูกลืมจนแทบเลือนหายไป สร้างสิ่งดึงดูดจูงใจให้นักท่องเที่ยวกลับมา ผ่านกิจกรรมและผลงานการออกแบบด้านศิลปวัฒนธรรม โดยความร่วมมือของนักออกแบบ ศิลปินออกแบบ กราฟิกดีไซน์ ชาวเมืองในท้องถิ่น และข้อมูลทางวิชาการเกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์
เมื่อตกผลึกในกระบวนการเรียนรู้ทั้งต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายน้ำแล้ว เริ่มมาเผยแพร่ความรู้กับนักศึกษาในคณะ จำนวน 60 คน ในปี 2566 มีจุดมุ่งหมายในการเล่าเรื่องเมืองโคราชผ่านงานออกแบบนิเทศศิลป์ เป็นกรณีศึกษาในชั้นเรียน เพื่อสร้างแรงบันดาลใจและการรับรู้ในมิติทางวัฒนธรรม ในรูปแบบการค้นหาเอกลักษณ์ จุดเด่นของจังหวัดนครราชสีมา เพื่อเพิ่มมูลค่าจากสินทรัพย์ทางวัฒนธรรม มีกระบวนการคิด ระดมสมอง (Brainstorming) แลกเปลี่ยนการเรียนรู้ร่วมกันในชั้นเรียน
รวมไปถึงการลงพื้นที่จริง สำรวจ และค้นหาแรงบันดาลใจจากสินทรัพย์ทางวัฒนธรรม วัตถุดิบทางวัฒนธรรมอันหลากหลายของโคราช ล้วนสามารถนำมาเป็นแรงบันดาลใจในการสร้างชิ้นงาน เช่น อนุสาวรีย์ท้าวสุรนารี (ย่าโม) อาหารพื้นถิ่น อาคาร สถาปัตยกรรม สัตว์นำโชค วิถีชีวิตของคนโคราช เพลงโคราช ประเพณีประจำจังหวัด เกิดเป็นพื้นที่สร้างสรรค์ให้กับคนรุ่นใหม่ได้แสดงออกทางความคิดในการเพิ่มมูลค่าจากสินทรัพย์ทางวัฒนธรรม อาจารย์บิว กล่าวอีกว่า สำหรับผลงาน “อาร์ตทอย คุณย่าโม” ถือเป็นผลงานต้นแบบที่โดดเด่น มีการนำอัตลักษณ์ เรื่องราวทางประวัติศาสตร์มาตีความออกมาในมุมมองของคนรุ่นใหม่ และเป็นผลงานออกแบบที่สามารถจำหน่ายได้จริง นำไปสู่การต่อยอดครีเอเตอร์อีโคโนมี เศรษฐกิจสร้างสรรค์ รวมทั้งสามารถเป็นซอฟต์พาวเวอร์ สินค้าอันเป็นอัตลักษณ์คนโคราชที่สร้างรายได้ให้กับท้องถิ่นในอนาคต
นอกจากผลงานยังมี “หนังสือภาพประกอบ” บอกเล่าประวัติศาสตร์ความเป็นมาของเพลงโคราช, คาแรกเตอร์ดีไซน์แมวโคราช หรือแมวสีสวาด คู่กับอาชีพที่อยู่บริเวณลานย่าโม เช่น สามล้อถีบ ตากล้องลานย่าโม ส่องพระ ขายดอกไม้ไหว้ย่าโม นักร้องเพลงโคราช ฯลฯ และเกมบันไดแมว โดยเปลี่ยนจากเกมบันไดงู เป็นบันไดแมว ใช้คาแรกเตอร์ที่นักศึกษาออกแบบเป็นตัวละครในเกม ผลงานทุกชิ้นได้เปิดโอกาสให้ผู้เชี่ยวชาญทั้งด้านการออกแบบ ศิลปวัฒนธรรมพื้นถิ่น เข้ามาชมแลกเปลี่ยนความคิดเห็นเพื่อพัฒนาผลงานต่อไป” อาจารย์บิว กล่าว
นายกิตติ เชาว์ดี เลขานุการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา เปิดเผยว่า “หากย้อนกลับไปในยุคเก่าก่อน จะนิยมเก็บสะสมพระเครื่อง เครื่องรางของขลัง สิ่งของโบราณต่าง ๆ แต่ในยุคปัจจุบันนี้ “อาร์ตทอย” เป็นของเล่นสะสมประเภทประติมากรรมที่ถูกรังสรรค์โดยศิลปิน นักออกแบบหรือจิตรกรภาพประกอบ ขณะนี้กำลังเป็นที่นิยมของคนรุ่นใหม่ในหลายอารยประเทศ เช่น จีน ฮ่องกง ญี่ปุ่น รวมถึงชาติตะวันตกอื่น ๆ โดยเฉพาะใน จ.นครราชสีมา มีความตื่นตัวในการขับเคลื่อนผลักดันซอฟต์พาวเวอร์ที่เป็นเอกลักษณ์ของเมืองโคราช ที่มีอยู่มากมายทั้งแหล่งท่องเที่ยว อาหาร ภาษา ประเพณี วัฒนธรรม สัตว์ประจำจังหวัด แมวสีสวาด ผ้าไหม ฯลฯ
เพื่อกระตุ้นฟื้นฟูเศรษฐกิจการท่องเที่ยวในท้องถิ่นให้มีความคึกคักกว่าเดิม ดังนั้นถือเป็นเรื่องที่ดีที่นักศึกษาคนรุ่นใหม่นำท้าวสุรนารี หรือย่าโม ซึ่งเป็นสิ่งสักการะยึดเหนี่ยวจิตใจของคนโคราช และคนไทยทั้งประเทศ มาต่อยอดออกแบบเป็นอาร์ตทอยที่น่าเก็บสะสม เชื่อว่าสิ่งนี้จะช่วยให้เมืองโคราชเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางมากขึ้นทั้งในประเทศ และทั่วโลกต่อไป
เบื้องต้นได้รายงานให้นางสาวสุดาวรรณ หวังศุภกิจโกศล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา รับทราบแล้ว ตนในฐานะที่ทำงานในพื้นที่โดยตรง จะมีการปรึกษาหารือกับผู้มีส่วนเกี่ยวข้องเพื่อหาแนวทาง หรือช่องทางในการสนับสนุนประชาสัมพันธ์ต่อไป
สำหรับอาร์ตทอยย่าโม ทำจากวัสดุเรซิน ความสูงรวม 13 ซม. ราคา 2,399 บาท….
ขอบคุณข้อมูลและรูปภาพ : Korat : เมืองที่คุณสร้างได้ , YAMO Art Toy
