เมื่อวันที่ 16 ม.ค.2568 ว่าที่ พ.ต.ณัฐพงศ์ ทองดี ปลัดอาวุโส อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา เป็นประธานเปิดประชุมภาคีเครือข่ายเพื่อการจัดการช้างป่าออกนอกพื้นที่อุทยานฯเขาใหญ่ ผืนป่าดงพญาเย็นเขาใหญ่ปีที่ 2 ณ แกรนด์สิริ รีสอร์ท เขาใหญ่ ต.หมูสี อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา โดยมี นายชัยยา ห้วยหงษ์ทอง หัวหน้าอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ,นายพิเชฐ นุ่นโต สมาคมนิเวศยั่งยืน

พระอธิการกัมปนาถ สุเขธิโย เจ้าอาวาสวัดหมูสี , น.ส.รัชนี โชคเจริญ หัวหน้าเขตจัดการอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ , นางสุรัสวดี เรืองจาบ กำนันตำบลโป่งตาลอง , กลุ่มอาสาเฝ้าระวังช้างป่า , กลุ่มอนุรักษ์สัตว์ป่าและสิ่งแวดล้อม , เจ้าหน้าที่ตำรวจ สภ.หมูสี , เทศบาลตำบลหมูสี ,อบต.กลุ่มอาสาเฝ้าระวังช้างป่าเขาใหญ่ , เจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ กลุ่มรักษ์เขาใหญ่และผู้เกี่ยวข้อง

การประชุมดําเนินการโดย สมาคมสัตววิทยาแห่งลอนดอน (zsl) สมาคมนิเวศยั่งยืน (Ecoexist Society) อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช ด้วยทาง สมาคมสัตววิทยาแห่งลอนดอน ประเทศไทย (ZSL Thailand) และสมาคมนิเวศยั่งยืน (Ecoexist Society) มีความประสงค์ในการขับเคลื่อนสร้างระบบและองค์ความรู้เพื่อการอยู่ร่วมกันระหว่างคนกับช้างป่าใน ประเทศไทย โดยดําเนินงานวิจัยและสร้างกลไกความร่วมมือระหว่างชุมชนและรัฐเพื่อคลี่คลายปัญหาความขัดแย้ง ระหว่างคนกับช้างป่าบนพื้นฐานงานวิจัยและพัฒนา ข้อค้นพบจากงานวิจัยและสถานการณ์พบว่า ปัญหาช้างป่า ออกนอกพื้นที่อนุรักษ์กําลังขยายตัว เกิดผลกระทบต่อทั้งประชาชนและช้างป่า

รายงานจากกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช ระหว่างปี 2563 – 2565 มีช้างป่าออกนอกพื้นที่อนุรักษ์เข้ามาในเขตชุมชนมากขึ้น โดยในปี พ.ศ.2565 มีประชาชนเสียชีวิตจากช้างป่า 28 ราย บาดเจ็บ 23 ราย พื้นที่ได้รับผลกระทบรวม 30 จังหวัด 91 ตําบล 175 หมู่บ้าน (คณะกรรมการอนุรักษ์และจัดการช้างฯ, 2566 และข้อมูลย้อนหลังตั้งแต่ปี 2555-2567 ประเทศไทยมีผู้เสียชีวิตจากช้างสะสมแล้วทั้งสิ้น 288 ราย บาดเจ็บ 198 ราย (ศูนย์ช่วยเหลือประชาชนผู้ได้รับ ผลกระทบจากสัตว์ป่า 2567) โดยในกลุ่มป่าดงพญาเย็นเขาใหญ่มีผู้ได้รับบาดเจ็บ 15 ราย และเสียชีวิต 27 ราย ในรอบ 5 ปีที่ผ่านมา

สมาคมสัตววิทยาแห่งลอนดอน ประเทศไทย (ZSL Thailand) และสมาคมนิเวศยั่งยืน และภาคประชา สังคมที่มีความสนใจการอนุรักษ์และจัดการช้างป่า จึงได้พัฒนาโครงการวิจัยและพัฒนา ฯ เพื่อให้เกิดการ สังเคราะห์บทเรียนการจัดการช้างป่านอกพื้นที่กลุ่มป่าที่สําคัญของประเทศไทย และนําเสนอการพัฒนาเครื่องมือ การจัดการช้างป่าที่เป็นนวัตกรรมใหม่เพื่อการจัดการช้างป่าอย่างยั่งยืน เช่น นวัตกรรมการจัดการพื้นที่เชิงระบบ นิเวศ นวัตกรรมการเงินเพื่อความยั่งยืนในการลดผลกระทบระหว่างคนกับช้างป่า จนได้รับทุนสนับสนุนจาก Darwin Initiative จากรัฐบาลอังกฤษ ในการขับเคลื่อนโครงการวิจัยและพัฒนาต้นแบบเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่าง ยั่งยืน ระหว่างคนกับช้างในประเทศไทย

โครงการฯ มีเป้าหมายหนุนเสริมเพิ่มศักยภาพองค์กรที่ทํางานด้านการจัดการความขัดแย้งระหว่างคนกับ ช้างป่าด้วยการประเมินศักยภาพไปพร้อมอมกับหนุนเสริมประสิทธิภาพกลุ่มและองค์กรที่ทําหน้าที่ขับเคลื่อนการ แก้ไขปัญหาช้างป่าในพื้นที่ที่เกิดปัญหาความขัดแย้งระหว่างคนกับช้างป่าที่สําคัญในประเทศไทย โดยครอบคลุม กลุ่มป่าตะวันตก กลุ่มป่าตะวันออก กลุ่มป่าดงพญาเย็นเขาใหญ่กลุ่มป่าแก่งกระจาน และกลุ่มป่าเขาหลวงเขา บรรทัด ซึ่งโครงการมีเป้าหมายที่ท้าทายในการให้เกิดการทํางานร่วมกันเป็นเครือข่าย และสร้างความรู้ ถอด บทเรียน และเกิดนวัตกรรมด้านการเงินเพื่อจัดการช้างป่าร่วมกันในกรอบระยะเวลา 3 ปี

ซึ่งเป็นการรวม เครือข่ายพื้นที่อนุรักษ์ตัวแทนเครือข่ายอาสาเฝ้าระวังช้างป่า ในการประชุมเชิงปฏิบัติการ การเพิ่มศักยภาพภาคี เครือข่ายเพื่อการจัดการช้างป่าอย่างยั่งยืน กลุ่มป่าดงพญาเย็น-เขาใหญ่โดยเป็นนวาระต่อเนื่องหลังการทํา บันทึก ข้อตกลงมาตรการปฏิบัติงานของอาสาสมัครเฝ้าระวังช้างป่าเพื่อความปลอดภัยของประชาชน อําเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา โดย ผู้นําชุมชน และเครือข่ายอาสาสมัครเฝ้าระวังช้างป่า เมื่อวันที่ 7 กันยายน 2567 โดยเป็นการร่างข้อตกลงร่วมกันของเครือข่ายอาสาสมัครเฝ้าระวังช้างป่ารอบพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ในตําบล หมูสี ตําบลหนองน้ำแดง อําเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา โดยการประชุมในครั้งนี้พุ่งเป้าหมายเพื่อให้ข้อตกลง เกิดผลในทางปฏิบัติต่อการบริหารจัดการช้าง เกิดผลในเชิงข้อกฎหมายและระเบียบระดับท้องถิ่น ซึ่งจะเป็นตัว แบบนําร่องด้านการบริหารจัดการเครือข่ายอาสาสมัครเฝ้าระวังช้างป่าบนกระบวนการสันติ บนการมีส่วนร่วม ให้กับพื้นที่ส่งเสริมเพื่อการจัดการคนกับช้างอย่างสันติได้

วัตถุประสงค์
1.เพื่อเพิ่มศักยภาพองค์กรและภาคีเครือข่ายในการจัดการช้างป่าด้วยกระบวนการเจรจาพูดคุยบนฐาน สันติวิธีในการจัดการช้างระดับเครือข่ายอาสาสมัครเฝ้าระวังช้างป่า พื้นที่ อําเภอปากช่อง
2.เพื่อพัฒนารูปแบบการทํางานเครือข่ายอาสาสมัคร โดยอยู่บนฐานการจัดการตนเองบนระเบียบ ข้อบังคับ จากกระบวนการสันติและเกิดฉันทามติร่วมกัน
3.พัฒนาแนวทางการจัดตั้งศูนย์และคณะทํางานเครือข่ายอาสาสมัครเฝ้าระวังช้างป่าระดับตําบลใน พื้นที่อําเภอปากช่อง จ.นครราชสีมา ต่อไป.