เมื่อเวลา 05.00 น. วันที่ 19 เม.ย. 68 ผู้สื่อข่าวรายงาน ที่ปางช้างแม่สา อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่ พลายคำหมื่น ล้มหรือเสียชีวิตแล้ว ด้วย อายุ 90 ปี นับเป็นช้างที่มีอายุมากที่สุดของปางช้างแม่สา และมีงาอ้อมจักรวาล ที่สวยที่สุดตัวหนึ่ง ได้ล้มลงอย่างสงบในท่านั่งคุกเข่า ที่บริเวณภายในบ้านพักช้างสูงวัยของศูนย์อนุรักษ์ปางช้างแม่สา
นางอัญชลี กัลมาพิจิตร ผู้บริหารปางช้างแม่สา ได้เล่าประวัติของพลายคำหมื่น งาอ้อมจักรวาล ว่าช้างเชือกนี้ นายชูชาติ กัลมาพิจิตร บิดาของตน ได้ซื้อมาหลังจากเปิดปางช้างแม่สา ในปี พ.ศ. 2519 โดยในครั้งแรกที่ซื้อมา ทางพลายคำหมื่น ยังไม่มีงาอ้อมจักรวาลแบบนี้ เป็นเพียงงาที่ยื่นตรงออกไปแบบงาช้างธรรมดา โดยมาอยู่ช่วงแรก ได้เป็นช้างที่โชว์การแสดงแบบทั่วไป โดยเป็นช้างงัดไม้และท่อนซุง ลากไม้โชว์ แสดงการทำไม้ในป่าเหมือนเช่นในอดีตให้นักท่องเที่ยวได้ชม ตามอย่างการทำอุตสาหกรรมการทำไม้ในยุคนั้น ซึ่งพลายคำหมื่นจะเป็นช้างที่โชว์การใช้งางัดท่อนซุง ซึ่งที่เห็นพลายคำหมื่น เริ่มมีงาลักษณะอ้อมจักรวาลหลังจากอยู่นานวันเข้า งาข้างหนึ่งยื่นตรงไปด้านหน้า ส่วนอีกข้างอ้อมมาสอดรับกัน เรียกว่าเป็นงาอ้อมจักรวาล
จากการล้มของช้างที่มีอายุมากๆ ในช่วงนั้นหลายเชือก จึงเหลือเพียงพลายคำหมื่น ที่กลายเป็นช้างที่ได้ครองตำแหน่งช้างที่มีอายุมากที่สุดของปางช้างแม่สา จนถึงวัย 90 ปี ถือเป็นช้างที่มีอายุยืนยาวของปางช้างแม่สา ช่วงบ่ายวันที่ 18 เมษายน ที่ผ่านมา ฝนเกิดตกหนัก ลมแรงมีพายุพัดกระหน่ำ ทีมสัตวแพทย์ของปางช้างก็เลยรีบย้ายช้างเข้ามานอนในโรงเรือนช้างชรา เพราะเกรงจะไม่สบาย แต่ก็มาตาย หรือล้มอย่างสงบ โดยท่าล้มของพลายคำหมื่น ค่อนข้างพิสดาร เป็นการนั่งลงค่อยๆ หมดลมหายใจ มีงาพาดอยู่บนไม้ด้านข้าง ไม่เหมือนช้างล้มทั่วไป โดยปกติช้างล้มจะต้องนอนตะแคงไปข้างใดข้างหนึ่ง เพราะช้างจะมีน้ำหนักหลายตัน อย่างพลายคำหมื่นน้ำหนักก็ประมาณ 2 ตัน รวมทั้งงาที่หนักใหญ่และเป็นงาอ้อมจักรวาล ถือเป็นช้างที่มีรูปร่างลักษณะดีทุกอย่าง และนิสัยคือจะหวงงา งาของพลายคำหมื่นจะห้ามจับหรือเข้าใกล้ยังไม่ได้ พลายคำหมื่นจะรักและหวงแหนงามาก ถือว่าเป็นช้างที่รู้ตัวเองว่ามีของดีและเป็นช้างพลายที่เป็นจ่าฝูง พลายคำหมื่นจะไว้ตัวมาก ซึ่งพลายคำหมื่นไม่ปรากฏว่ามีลูก มีการผสมพันธุ์กับช้างเพศเมียที่ปางช้างแม่สาเลย
สำหรับขั้นตอนในการทำพิธีตรวจซากของพลายคำหมื่น จะแจ้งให้ทางสัตวแพทย์ เข้ามาตรวจเช็กอีกครั้งหนึ่งและแจ้งไปยังปศุสัตว์อำเภอแม่ริม เพื่อที่จะเข้ามาชันสูตรว่าเสียชีวิตอย่างเป็นธรรมชาติหรือผิดธรรมชาติ ก่อนจะมีการทำพิธีสวดบังสุกุลโดยนิมนต์พระสงฆ์ 4 รูป สี่ทิศ มาทำพิธีสวดอภิธรรมและฝังต่อไป.
