เมื่อวันที่ 6 ก.ค.2568 ที่ จ.พิษณุโลก ชุมชนไท-ยวน ร่วมกับวิทยาลัยสงฆ์พุทธชินราช มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร ได้จัด “โครงการฟื้นฟูอัตลักษณ์เทศกาลต้นแบบ ประเพณีกิจกรรมแห่ห่มผ้าพระปรางค์วัดใหญ่ในเทศกาลเข้าพรรษา” ขึ้นอย่างยิ่งใหญ่
โดยขบวนแห่อันงดงามเริ่มต้นจากพระราชวังจันทน์ เคลื่อนขบวนไปยังวัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร โดยมีพระสงฆ์และนักศึกษาจากวิทยาลัยสงฆ์พุทธชินราช, ขบวนนักรบโบราณ, และกลุ่มไท-ยวน ต.สมอแข ซึ่งสวมใส่ชุดชาติพันธุ์ไท-ยวนหลากสีสัน เข้าร่วมอย่างคับคั่ง จุดเด่นของขบวนคือล้อเกวียนที่ทำมือ เป็นเกวียนพื้นบ้านเชิญบุษบกแห่ผ้าพุทธบูชา ซึ่งผ้าที่นำมาห่มพระปรางค์นั้นเป็นการร่วมมือร่วมใจกันของชุมชนทอผ้าด้วยเส้นไหมธรรมชาติ ความยาว 5 เมตร ทอด้วยเครือแดงหุ้มด้วยด้ายเหลือง ทำให้ได้ผ้าสีทองอร่ามงดงามเมื่อต้องแสงแดด ซึ่งสะท้อนถึงความสามัคคีของกลุ่มชาติพันธุ์ไท-ยวน ต.สมอแข
เมื่อริ้วขบวนแห่มาถึงวัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร นายนิสิต สวัสดิเทพ รอง ผวจ.พิษณุโลก และ นายมนต์ชัย วิวัฒน์ธนาฒย์ นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดพิษณุโลก ได้เข้าร่วมพิธี จากนั้นจึงประกอบพิธีถวายผ้าห่มพระบรมสารีริกธาตุ โดยเวียนประทักษิณรอบพระปรางค์ 3 รอบ ก่อนจะนำขึ้นไปห่มพระสถูปเจดีย์สีทอง ทรงลังการะฆังคว่ำบนฐานบัลลังก์สามชั้น ซึ่งภายในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ส่วนพระอุรังคะธาตุ อนึ่ง พระสถูปเจดีย์แห่งนี้เคยเป็นเจดีย์ทรงดอกบัวตูม หรือพุ่มข้าวบิณฑ์ และได้รับการบูรณะในรัชสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ยุคอยุธยาตอนต้น ปัจจุบันประดิษฐานอยู่บนพระปรางค์ทรงกลีบมะเฟือง พิธีนี้จัดขึ้นเป็นประจำในช่วงเข้าพรรษา และจะเปิดให้พุทธศาสนิกชนได้ขึ้นมาสักการะได้เฉพาะช่วงงานสมโภชพระพุทธชินราช ในเพ็ญเดือนสามเท่านั้น
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พระครูรัตนสุตาภรณ์ รองผู้อำนวยการฝ่ายวิชาการ วิทยาลัยสงฆ์พุทธชินราช กล่าวว่า กิจกรรมนี้เป็นความร่วมมือในการทะนุบำรุงศิลปวัฒนธรรมระหว่าง วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร วิทยาลัยสงฆ์พุทธชินราช มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดพิษณุโลก สำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดพิษณุโลก และชุมชนไท-ยวนสมอแข เพื่อร่วมกันสืบสานประเพณีสำคัญของชาติในการห่มผ้าพระบรมสารีริกธาตุประจำวัด ผ้าที่นำมาห่มเป็นผ้าทอจากชุมชนไท-ยวน ต.สมอแข ซึ่งเป็นชุมชนที่รักษาการทอผ้ามาตั้งแต่บรรพบุรุษ และมีอัตลักษณ์เด่นคือการทำม้าไม้ในงานแห่นาค และการทอผ้า ทางวัดพระศรีรัตนมหาธาตุฯ และวิทยาลัยสงฆ์พุทธชินราช จึงเล็งเห็นความสำคัญของการรักษาศิลปะวัฒนธรรมอันดีงามของชุมชนไท-ยวน โดยประเพณีการห่มผ้าพระบรมสารีริกธาตุนี้เคยมีมาตั้งแต่อดีตและได้เลือนหายไป กระทั่งพระเดชพระคุณหลวงพ่อเจ้าอาวาสได้เห็นความสำคัญจึงรณรงค์รื้อฟื้นขึ้นมาใหม่
นางสิริพันธ์ เอี่ยมสาย ประธานชมรมไท-ยวน จังหวัดพิษณุโลก กล่าวเสริมว่า ชุมชนไท-ยวนรู้สึกภาคภูมิใจที่ผ้าทอของชาวไท-ยวน ที่ได้ร่วมกันทอด้วยความมุ่งมั่นตั้งใจเพื่อนมาร่วมประเพณีเป็นปีที่ 2 ผ้าทอผืนนี้เป็นผลจากความร่วมมือกัน มีความแข็งแรงทนทาน และสีทองสวยงาม เธอหวังว่าจะมีการรักษาประเพณีนี้ไว้นานๆ เพื่อส่งเสริมประเพณีอันดีงามของไทย พร้อมทั้งส่งเสริมการท่องเที่ยวภายในจังหวัดอีกด้วย
