เมื่อวันที่ 20 ธันวาคม 2564 ที่อาคารศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับ สำนักงานพัฒนาระบบข้อมูลข่าวสารสุขภาพ บริษัท ไวซ์ไซท์ ประเทศไทย จำกัด และภาคีเครือข่ายภาควิชาการ แถลงข่าว “Thaihealth Watch 2022” จับตาทิศทางสุขภาพคนไทย ปี 2565 ภายใต้แนวคิด Adaptive Living : ปรับการใช้ชีวิต พร้อมก้าวไปในยุคโควิด-19 กับเทรนด์สุขภาพ ปี 65 โดย ดร.สุปรีดา อดุลยานนท์ ผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) กล่าวว่า สสส. ร่วมกับภาคีเครือข่าย มุ่งสร้างความตระหนักรู้เพื่อให้คนไทยปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหันมาดูแลสุขภาพ โดยจัดทำ 10 ประเด็นทิศทางสุขภาพคนไทย ปี 2565 ให้ครอบคลุม สุขภาวะทั้ง 4 มิติ ทั้งกาย จิต ปัญญา และสังคม พัฒนาองค์ความรู้โดยใช้หลักการ 3S ได้แก่ 1.Situation สถานการณ์สุขภาพคนไทย ปี 2563–2564 สถิติ ทิศทาง หรือแนวโน้มของปัญหาที่เกิดขึ้น 2.Social Trend กระแสความสนใจในสื่อสังคมออนไลน์ ที่สะท้อนแนวโน้มพฤติกรรมสุขภาพของคนไทย และ 3.Solution ข้อแนะนำ ทั้งในระดับปัจเจกบุคคล อาทิ แพลตฟอร์มออนไลน์เพื่อตรวจสอบข่าว โคแฟค มาตรการชุมชนเพื่อชุมชน Home-Community Isolation หลักสูตรเลี้ยงลูกออนไลน์ NET PA-MA และข้อเสนอแนะเชิงนโยบายต่อสังคม อาทิ จัดตั้งสภาลมหายใจภาคเหนือ ผลักดันร่างกฎหมายอากาศเพื่อสุขภาพ ลดปัญหามลพิษทางอากาศ สนับสนุนยุทธศาสตร์ด้านถุงยางอนามัย (พ.ศ. 2563-2573) ลดปัญหาท้องไม่พร้อม และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
“สถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ในประเทศไทยยังคงน่าเป็นห่วง หากประชาชนยังขาดความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับโควิด-19 มีพฤติกรรมเสี่ยงติดเชื้อ-แพร่เชื้อ ไม่รักษามาตรการป้องกันโควิด-19 อาจส่งผลให้สถานการณ์ในปี 2565 ของประเทศไทยแย่ลง การดำเนินชีวิตในยุคโควิด-19 จึงจำเป็นต้องเรียนรู้และปรับตัวให้มีพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ปลอดภัยและส่งเสริมคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น สสส. จึงมุ่งพัฒนาองค์ความรู้ให้คนไทยนำไปปรับใช้ในการเตรียมพร้อมรับมือและเดินหน้าต่อในยุคโควิด-19” ดร.สุปรีดา กล่าว
นางเบญจมาภรณ์ ลิมปิษเฐียร ผู้ช่วยผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และรักษาการผู้อำนวยการศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ สสส. กล่าวว่า 10 ประเด็นทิศทางสุขภาพปี 2565 ทั้ง 4 มิติ ประกอบด้วย กาย มี 3 ประเด็น ได้แก่1.จับตาโควิดกลายพันธุ์ ดูแลสุขภาพอย่างไรเมื่อต้องอยู่กับโควิด-19 สิ่งสำคัญคือ การดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรง พร้อมเรียนรู้ และปรับตัว2.ดูแลสุขภาพใกล้–ไกล ห่วงใยทุกกลุ่มประชากร ส่งเสริมโอกาสคนในชุมชนดูแลกันเอง ช่วยลดความเหลื่อมล้ำทางสุขภาพ ลดภาระของระบบสาธารณสุข 3.สร้างความมั่นคงทางอาหาร ลดโภชนาการขาด–เกิน พบกลุ่มคนด้อยโอกาส คนไร้บ้าน เข้าไม่ถึงแหล่งอาหาร ขณะเดียวกัน กลุ่มเด็กที่เรียนออนไลน์ รับประทานอาหารเดลิเวอรี่ที่ให้พลังงานเกิดความจำเป็น เช่น เค้ก คุ้กกี้ ครัวซองต์ จิต มี 2 ประเด็น ได้แก่ 1.เลี้ยงลูกให้เติบโตอย่างไรในยุคโควิด ส่งเสริมการเรียนรู้ด้วยจิตวิทยาเชิงบวก เน้นการมีส่วนร่วมของผู้ปกครอง โรงเรียน ชุมชน และสังคม 2.เมื่อ “บ้าน” ไม่ใช่พื้นที่ปลอดภัย ปัญหาความรุนแรงในครอบครัวไม่ใช่เพียงเรื่องส่วนตัว แต่เป็นเรื่องที่ชุมชนและสังคมต้องร่วมกันเฝ้าระวัง
นางเบญจมาภรณ์ กล่าวว่ามิติของ ปัญญา มี 1 ประเด็น ได้แก่ รู้เท่าทันสื่อ พ้นภัยกับดักข่าวลวง พบข่าวลวงในสื่อออนไลน์เกี่ยวกับวัคซีนโควิด-19 สมุนไพรป้องกันโรค ถึง 17,130 ข้อความ การสร้างทักษะ ‘รู้เท่าทันสื่อ’ คือการสร้างภูมิคุ้มกันที่มีประสิทธิภาพ สังคม มี 4 ประเด็น ได้แก่1.เจ็บต่อเพราะ “พนันออนไลน์” เด็กไทย ร้อยละ 37.6 ถูกหลอกให้เล่นพนันออนไลน์ ในจำนวนนี้ ร้อยละ 30 ใช้เงินเล่นพนันกว่า 1,000 บาทต่อครั้ง การสร้างค่านิยม จิตวิทยาเชิงบวก และกลไกเฝ้าระวังทางสังคมจึงเป็นมาตรการสำคัญ2.เด็กไทยใส่ถุงยางเพิ่ม แต่โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ยังพุ่ง เนื่องจากขาดการใช้ถุงยางอย่างสม่ำเสมอ เพราะเข้าไม่ถึงถุงยาง และค่านิยมของคู่นอน 3.ขยะหน้ากากอนามัย พิษภัยที่กำลังล้นเมือง ควรคำนึงตั้งแต่วิธีการทิ้งขยะโดยการคัดแยก รวมถึงการฆ่าเชื้อแล้วนำไปขุดหลุมฝังกลบ และ 4.อากาศสะอาด สิทธิขั้นพื้นฐานของทุกคน พบการค้นหาข้อมูลในสื่อออนไลน์เกี่ยวกับฝุ่น PM2.5 ถึง 92,647 ข้อความ สะท้อนได้ว่าประชาชนตระหนักถึงปัญหามลพิษทางอากาศ การมีส่วนร่วมป้องกันและแก้ไขจึงเป็นสิ่งที่จำเป็นเร่งด่วน
“สสส. เตรียมนำเสนอแนวทางการทำงานของ สสส. และภาคีเครือข่าย ที่สามารถช่วยแก้ไข บรรเทา ปัญหาทิศทางสุขภาพ 10 ประเด็นสุขภาพคนไทยอย่างต่อเนื่องตลอดทั้งปี 2565 เพื่อสร้างความตระหนักรู้และขยายผลการดำเนินงานที่นำไปปรับใช้ได้จริงในยุคโควิด-19 ไปยังหน่วยงาน พื้นที่ต่างๆ ให้กว้างขวางมากขึ้น เช่น โครงการพัฒนากลไกการเข้าถึงบริการสุขภาพและเสริมสร้างสุขภาวะผู้หญิงชาติพันธุ์ โครงการห้องเรียนสู้ฝุ่น โครงการปทุมวันโมเดล โครงการปันอาหารปันชีวิต โครงการปันกันอิ่ม โครงการตามสั่ง-ตามส่ง สู้ภัยโควิด-19 คู่มือวัคซีนสู้โควิด คู่มือชีวิตวิถีใหม่ ชีวิตดีเริ่มที่เรา คู่มือการจัดตั้งศูนย์แยกกักตัวในชุมชน คู่มือการสร้างและพัฒนาพื้นที่ปลอดภัยทางสังคมโดยชุมชน คู่มือสร้างภูมิคุ้มใจ คู่มือการสนับสนุนทางจิตใจและจิตสังคม” นางเบญจมาภรณ์ กล่าว
ทั้งนี้ ผู้ที่สนใจดาวน์โหลดข้อมูล Thaihealth Watch 2022 จับตาทิศทางสุขภาพคนไทย ปี 2565 ได้ที่เว็บไซต์ https://resourcecenter.thaihealth.or.th/thaihealth-watch
