ไลฟ์สไตล์ “นอนดึก-ตื่นสาย” นี่อาจก่อผลกระทบได้มากกว่าที่คิด เนื่องจากไลฟ์สไตล์แบบนี้อาจ “ทำให้ชีวิตพังได้!!” โดยเรื่องนี้มีข้อมูลและคำเตือนน่าสนใจผ่าน “มุมวิชาการ” โดยนักวิจัยด้านประชากรและสังคม ที่ได้มีการสะท้อนปัญหาเรื่องนี้ไว้…
มีมุมวิชาการ “เตือน” คนไทยยุคใหม่
ให้ปรับชีวิต “เปลี่ยนพฤติกรรมใหม่”
เพื่อ “ป้องกันไม่ให้นาฬิกาชีวิตพัง!!”
ทั้งนี้ “ทีมสกู๊ปเดลินิวส์” จะสะท้อนต่อข้อมูลที่น่าสนใจ ข้อมูลโดย กัญญาพัชร สุทธิเกษม นักวิจัย สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล ที่จัดทำบทความเผยแพร่เรื่องนี้ไว้ใน เว็บไซต์เดอะประชากร.คอม โดยระบุไว้ว่า… ประโยคอย่าง “ขอเลื่อนดู TikTok อีกแป๊บเดียว” หรือ “ดู Netflix ซักตอน เดี๋ยวค่อยนอน” หรือ “งานยังไม่เสร็จ แต่สมองเพิ่งแล่นตอนตีสอง” นี่สะท้อนพฤติกรรมที่พบได้ทั่วไปในหมู่คนรุ่นใหม่ โดยเฉพาะวัยเรียน-วัยทำงาน ที่เริ่มชินกับการ “นอนดึก-ตื่นสาย” จนพฤติกรรมนี้กลายเป็นวิถีชีวิตปกติของหลาย ๆ คนไปแล้ว ซึ่งอาจมองว่าไม่ใช่เรื่องใหญ่ แต่มีผลกระทบต่อสุขภาพ
กัญญาพัชร สุทธิเกษม
ทาง กัญญาพัชร นักวิจัยสถาบันวิจัยประชากรและสังคม ขยายความเรื่องนี้ไว้ว่า… วิถีการนอนของคนยุคใหม่กำลังเป็นภัยเงียบใกล้ตัวที่สำคัญ เนื่องจาก พฤติกรรม “นอนดึก-ตื่นสาย” ส่งผลต่อระบบร่างกายและจิตใจ ของมนุษย์ โดยมนุษย์ทุกคนมี “นาฬิกาชีวิต (circadian rhythm)” ที่ทำหน้าที่ ควบคุมวงจรการหลับและตื่นตามแสงธรรมชาติ แต่วิถีชีวิตคนรุ่นใหม่ที่อยู่กับเทคโนโลยี และใช้เวลากับหน้าจอช่วงกลางคืนเพิ่มขึ้นต่อวัน ในทุก ๆ วัน พฤติกรรมแบบนี้ก็จะไปส่งผลต่อระบบของร่างกาย โดยจะไปลดการหลั่งของเมลาโทนิน ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ช่วยให้ร่างกายง่วงและเข้าสู่สภาวะหลับ…
“การรับแสงสีฟ้าจากหน้าจอเพียง 2 ชั่วโมงก่อนนอน มีการศึกษาพบว่า…สามารถลดระดับเมลาโทนินลงไปได้ถึง 22% ซึ่งการที่ระดับเมลาโทนินลดลงไปเช่นนี้ จึงส่งผลให้หลับยากมากขึ้น หรือหลับไม่ลึก และเมื่อตื่นนอนขึ้นมาก็มักจะรู้สึกว่าตัวเองไม่สดชื่น” …เป็นคำอธิบายถึง “ปรากฏการณ์ร่างกาย” ที่เป็น “ผลจากเมลาโทนินที่ลดลง”
เป็น “ผลจากได้รับแสงสีฟ้าก่อนนอน”
และนอกจาก “ผลของแสง” แล้ว… “ปรากฏการณ์” ที่เรียกว่า “การแก้แค้นด้วยการเลื่อนเวลาเข้านอนออกไป (revenge bedtime procrastination)” ก็มีบทบาทไม่น้อย โดย กัญญาพัชร อธิบายไว้ว่า… คนยุคใหม่จำนวนมากมักรู้สึกว่าไม่มีเวลาเป็นของตัวเองตลอดทั้งวัน จะเพราะงาน เรียน หรือภาระครอบครัว ก็ทำให้ มีการมองว่ากลางคืนเป็นเวลาส่วนตัวที่ไม่อยากเสียไปกับการนอน ซึ่งเรื่องนี้ตอกย้ำได้จากงานวิจัยโดย Kroese และคณะ ที่พบว่า… คนที่เครียดจากงานและถูกจำกัดเวลาในชีวิตประจำวันมีแนวโน้มจะเลื่อนเวลานอน แม้ไม่มีเหตุผลสำคัญ ซึ่ง ส่งผลต่อสุขภาพจิตและร่างกาย ระยะยาว
ข้อมูลในบทความยังมีส่วนที่ระบุไว้ว่า… ปัญหาการนอนหลับไม่เพียงพอในเด็กและวัยรุ่น จะส่งผลกระทบต่อสุขภาพอย่างรอบด้าน โดย มีความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นต่อภาวะอ้วน โรคเบาหวาน การบาดเจ็บ สุขภาพจิตที่ย่ำแย่ รวมถึงปัญหาสมาธิ พฤติกรรม และผลการเรียน ซึ่งในเด็กอายุ 6-12 ปี มีคำแนะนำคือ ควรนอนวันละ 9-12 ชั่วโมง และวัยรุ่นอายุ 13-18 ปี ควรนอน 8-10 ชั่วโมงต่อวัน เพื่อสุขภาพที่ดีที่สุด …นี่เป็น “คำแนะนำเรื่องจำนวนชั่วโมงการนอน” ที่น่าพิจารณา
ในบทความดังกล่าวยังระบุถึงข้อมูลจาก Sleep Foundation ที่สำรวจไว้เมื่อปี 2023 ซึ่งพบว่า… กลุ่ม Gen Z คนอายุ 18-24 ปี มีแนวโน้มเข้านอนหลังเที่ยงคืนสูงถึง 74% โดยมากกว่า 90% ใช้โทรศัพท์มือถือก่อนนอนทุกคืน และกลุ่มคนอายุ 18–34 ปีโดยเฉลี่ยแล้วมักจะนอนเพียง 6.5 ชั่วโมงต่อคืนเท่านั้น ซึ่งต่ำกว่าคำแนะนำของแพทย์ที่แนะนำไว้ที่ 7-9 ชั่วโมงต่อคืน และถึงแม้การนอนดึกดูเหมือนจะไม่กระทบอะไรในระยะสั้น แต่หากเกิดขึ้นต่อเนื่องก็จะนำไปสู่ปัญหาสุขภาพได้หลากหลาย
ทั้งนี้ ในประเทศไทยนั้น จาก รายงานการสำรวจภาวะสุขภาพนักเรียนในไทย พ.ศ. 2564 ระบุไว้ว่า… มีเด็กเพียง 1 ใน 4 ที่ได้นอนหลับอย่างน้อย 8 ชั่วโมงต่อวันในช่วงวันเรียน ซึ่งพฤติกรรมในชีวิตประจำวันอาจเป็นปัจจัยสำคัญที่กระทบต่อคุณภาพการนอนของเด็กไทย โดยเฉพาะพฤติกรรมเนือยนิ่ง (sedentary behavior) เช่น นั่งดูโทรทัศน์ เล่นเกม แชทกับเพื่อน หรือใช้โทรศัพท์มือถือ ซึ่งพบถึงร้อยละ 64.7 โดยเด็กไทยมักใช้เวลาอยู่กับกิจกรรมประเภทนี้มากกว่า 3 ชั่วโมงต่อวัน และมีแนวโน้มจะเกิดในช่วงเย็นถึงกลางคืน โดยเฉพาะในกลุ่มนักเรียนหญิง ซึ่งมีผลกระทบต่อสุขภาพกายและจิตในระยะยาว
“ปัญหาการนอนหลับกำลังเป็นหนึ่งในปัญหาสำคัญที่ส่งผลต่อชีวิตคนรุ่นใหม่ ทั้งยังสะท้อนให้เห็นถึงความเครียด หรือความรู้สึกที่มองว่าชีวิตไม่มีเวลาส่วนตัว ที่ส่งผลให้บั่นทอนเวลานอน เพื่อต้องการเพิ่มเวลาให้กับเวลาส่วนตัวของตัวเองเพิ่มขึ้น” …นี่เป็นอีกส่วนหนึ่งจากที่ กัญญาพัชร สุทธิเกษม นักวิจัยสถาบันวิจัยประชากรและสังคม สะท้อนไว้ผ่านบทความ ถึง “ไลฟ์สไตล์ยุคใหม่-ไลฟ์สไตล์ของคนรุ่นใหม่” เกี่ยวกับพฤติกรรม “นอนดึก-ตื่นสาย” ซึ่ง…
พฤติกรรม-ไลฟ์สไตล์นี้มี “เบื้องลึก”
คือแฝงไว้ซึ่ง “ความเครียดในชีวิต”
ที่ทำให้ “ชีวิตติดดึก…ชีวิตเสี่ยง!!”.
ทีมสกู๊ปเดลินิวส์
