ผื่นผิวหนังอักเสบบริเวณซอกพับ (Intertrigo) การอักเสบของผิวหนังบริเวณขาหนีบหรือรอยประสานอาจทำให้ขนบริเวณหัวหน่าวรู้สึกคันได้ ผื่นผิวหนังอักเสบบริเวณซอกพับ เกิดจากความชื้นและแบคทีเรียที่สะสมในบริเวณที่มีการเสียดสีระหว่างผิวหนังกับผิวหนัง ซึ่งทำให้ผิวหนังเกิดการระคายเคืองและอาจทำให้ผิวแตกและแยกออกได้ ผื่นคันที่ผิวหนังนี้ยังเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อจากแบคทีเรียหรือเชื้อราที่เจริญเติบโตได้ในรอยพับของผิวหนังที่ชื้นอาจมีแนวโน้มที่จะเป็นโรคผื่นผิวหนังอักเสบบริเวณซอกพับมากขึ้นหากผู้ป่วยเป็นโรคเบาหวานหรือโรคอ้วน ผู้ป่วยที่นอนบนเตียงหรืออาศัยอยู่ในสภาพอากาศอบอุ่นก็มีความเสี่ยงเช่นกัน
อาการอื่น ๆ ของผื่นผิวหนังอักเสบบริเวณซอกพับ ได้แก่ รอยแดงสดในรอยพับของผิวหนังที่มักมีของเหลวไหลออกมา แผ่นผิวหนังหรือคราบที่เป็นสะเก็ด กลิ่นเหม็นจากผิวหนังที่ได้รับผลกระทบ
การรักษา การแยกรอยพับใกล้ขาหนีบด้วยผ้าขนหนูแห้ง การใช้พัดลมเป่าทำให้บริเวณนั้นแห้ง หรือการสวมเสื้อผ้าหลวม ๆ และผ้าที่ระบายความชื้น อาจช่วยรักษาอาการผิวหนังอักเสบบริเวณซอกพับที่บ้านได้ อย่างไรก็ตามควรไปพบแพทย์ หากอาการคันและผื่นคันไม่หายโดยวิธีรักษาที่บ้าน อาจต้องใช้ยาปฏิชีวนะหรือครีมต้านเชื้อรา เพื่อรักษาการติดเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อราที่เกิดจากผิวหนังอักเสบบริเวณซอกพับ การใช้ยาทำให้ผิวหนังแห้ง เช่น สบู่โดมโบโร (อะลูมิเนียมอะซิเตต) เป็นยาที่ประกอบด้วยสารละลายแคลเซียมอะซิเตทและอะลูมิเนียมซัลเฟตซึ่งใช้สำหรับการรักษาโรคภูมิแพ้และสภาพผิว ยาสเตียรอยด์เฉพาะที่ขนาดต่ำ
รูขุมขนอักเสบ รูขุมขนอักเสบสามารถนำไปสู่การระคายเคืองและมีอาการคัน เนื่องจากรูขุมขนอักเสบหรือติดเชื้อ การโกนขนบริเวณหัวหน่าว การแช่ในอ่างน้ำร้อนสกปรก หรือการเสียดสีบริเวณขาหนีบ อาจทำให้เกิดรูขุมขนอักเสบได้ น้ำมันผิวกายและสิ่งสกปรกในร่างกายสามารถอุดตันหรือทำลายรูขุมขน ทำให้แบคทีเรียและเชื้อราเจริญเติบโตและทำให้เกิดการติดเชื้อในรูขุมขนได้ รูขุมขนอักเสบมีความคล้ายคลึงกับการแตกตัวของสิวและสามารถเกิดขึ้นได้ทุกที่ที่มีเส้นผมขึ้น อาการอื่น ๆ ของรูขุมขนอักเสบอาจรวมถึงตุ่มสีแดงเล็ก ๆ รอบ ๆ รูขุมขน แผลพุพองที่เต็มไปด้วยหนองที่สามารถตกสะเก็ดได้ แสบหรือแสบร้อน ขนร่วงจากการเกาผิวหนัง และความอ่อนโยนของผิวหนังหรือความเจ็บปวด
การรักษา หากมีระบบภูมิคุ้มกันที่แข็งแรง รูขุมขนอักเสบจะหายไปเอง หากปล่อยทิ้งไว้และสวมเสื้อผ้าหลวม ๆ ที่ระบายอากาศได้ดี โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังจากว่ายน้ำหรือออกกำลังกาย การประคบอุ่นบริเวณที่เป็นประมาณ 15-20 นาที วันละ 2-3 ครั้งสามารถช่วยบรรเทาอาการรูขุมขนอักเสบได้ ควรหลีกเลี่ยงการโกนขนหรือวิธีกำจัดขนอื่น ๆ เป็นเวลาอย่างน้อย 30 วัน หากรูขุมขนอักเสบไม่หายเอง อาจต้องไปพบแพทย์เพื่อรับยาปฏิชีวนะเฉพาะที่หรือรับประทานตามใบสั่งแพทย์.
……………………………….
ศ.น.ท.ดร.นพ.สมพล เพิ่มพงศ์โกศล
คลินิกสุขภาพชาย หน่วยศัลยศาสตร์ระบบปัสสาวะ
ภาควิชาศัลยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
