เมื่อวันที่ 18 พ.ค. นายศิลาศักดิ์ วินันต์ ผู้ใหญ่บ้าน หมู่บ้านป่าดำ หมู่ 13 ต.บ้านโฮ่ง อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพูน พาผู้สื่อข่าวเดินทางไปพบ นางมูล บุญทราย หรือแม่อุ้ยมูล อายุ 114 ปี ชาวบ้านป่าดำ อยู่บ้านเลขที่ 34 หมู่ 13 ต.บ้านโฮ่ง อ.บ้านโฮ่ง หลังได้รับแจ้งว่า มีอายุยืนกว่า 100 ปี และอยู่มาถึง 6 แผ่นดิน โดยพบว่าบัตรประจำตัวประชาชนของนางมูล ระบุว่า เกิดเมื่อวันที่ 1 ต.ค. 2452 เป็นบัตรประจำตัวประชาชนตลอดชีพ เมื่อไปถึงบ้านนางมูล พบนางบัวคำ บุญทราย อายุ 67 ปี ลูกนางมูล กำลังปรนนิบัตินางมูลอย่างใกล้ชิด นอกจากนั้นยังมีนายสายศิลป์ กุณมา อายุ 64 ปี ลูกนางมูลเช่นเดียวกัน กำลังช่วยดูแลแม่ในบางช่วงเวลาด้วย

ทั้งนี้ นายศิลาศักดิ์ ได้สอบถามสุขภาพของนางมูล โดยนางมูลยังฟังและได้ยินคำถามและพยักหน้าแทนทำตอบว่า สุขภาพไม่มีปัญหา นอกจากสายตาเท่านั้นที่มองไม่ค่อยเห็น ตามสภาพอายุที่มากแล้ว

นายศิลาศักดิ์ กล่าวว่า ทางพื้นบ้านของภาคเหนือ นอกจากเรียกนางมูลว่า อุ้ยมูลแล้ว ยังเรียกว่าแม่หลวง เป็นคำเรียกที่แสดงความนับถือ ใช้เรียกผู้เฒ่าผู้แก่ที่มีอายุมากๆ ถือว่าเป็นปราชญ์ชุมชน รวมทั้งยังเรียกว่าอุ้ยหม่อนมูลอีกด้วย ซึ่งอุ้ยหม่อนมูล เกิดในช่วงปลายรัชกาลที่ 5 อายุยืนยาวมาถึงยุคในหลวงรัชกาลที่ 10 หรืออยู่มาแล้ว 6 แผ่นดินแล้ว อายุมากจนเป็นถึงทวดของตน เป็นผู้เฒ่าผู้แก่ที่ยังมีสุขภาพแข็งแรง ยังไม่เคยนำส่ง รพ. ด้วยอาการเจ็บป่วยรุนแรงแต่อย่างใด ส่วนหนึ่งมาจากการชอบกินอาหารพื้นบ้านของอุ้ยหม่อนมูล ที่เป็นผักลวก ผักนึ่ง กับชอบกินน้ำพริกต่าง ๆ เช่น น้ำพริกตาแดง น้ำพริกปลาทู อาจทำให้สุขภาพแข็งแรงก็เป็นไปได้

นายศิลาศักดิ์ เปิดเผยอีกว่า สำหรับอุ้ยหม่อนมูล เป็นที่รักและเคารพของชาวบ้านมาก เพราะเป็นคนใจบุญ ชอบทำบุญ ชอบร่วมงานของหมู่บ้านต่างๆ ทั้งงานประเพณีและงานบุญ เพราะการเป็นคนชอบทำบุญของอุ้ยหม่อนมูล ทำให้ชีวิตในช่วงวัยเด็กของอุ้ยหม่อนมูล ขณะมีอายุได้กว่า 10 ขวบ เคยมีโอกาสทำบุญกับครูบาศรีวิชัย พระสงฆ์ที่รู้จักกันทั้งประเทศ ในช่วงนั้นครูบาศรีวิชัย มาบูรณะวัดดอยก้อม ใน อ.บ้านโฮ่ง และอุ้ยหม่อนมูล ก็ได้ใส่บาตรครูบาศรีวิชัย เป็นเรื่องที่อุ้ยหม่อนมูลประทับใจ จดจำได้มาถึงทุกวันนี้ เพราะในครั้งนั้น ครูบาศรีวิชัย จะรับการใส่บาตรเฉพาะคนที่นึ่งข้าวด้วยการใช้ผ้าหุ้มหม้อดิน ที่ยังไม่ผ่านการใช้ในชีวิตประจำวัน ตามวิธีการหุงข้าวในสมัยก่อน โดยเป็นการพิจารณาจากตัวครูบาศรีวิชัยเอง และอุ้ยหม่อนมูล เป็นหนึ่งในจำนวนหลายคนที่ครูบาศรีวิชัยรับการใส่บาตร

ด้านนางบัวคำ ที่ปรนนิบัตินางมูล เปิดเผยว่า แม่มีลูกทั้งหมด 7 คน เสียชีวิตไปแล้ว 3 คน ทุกวันนี้ยังเหลืออยู่ 4 คน คนโตสุดที่ยังมีชีวิตอยู่ ปัจจุบันอายุ 76 ปีแล้ว คนเล็กสุดอายุ 64 ปี ส่วนตนเป็นลูกคนที่ 3 อายุ 67 ปี มีหลาน 3 คน และมีเหลน 2 คน เหลนอายุน้อยสุด อายุ 2 ขวบแล้ว สำหรับแม่ ยังแข็งแรงดี ร่างกายไม่มีโรคร้ายอะไร นอกจากเจ็บป่วยเล็ก ๆ น้อย ๆ ปวดเมื่อยเหมือนไม่ค่อยสบายเท่านั้น ที่สำคัญที่สุด แม่เป็นคนอารมณ์ดี ไม่เครียด ไม่โกรธ ทั้งนี้ก่อนที่แม่จะอายุมาก ในช่วงที่ยังทำงานได้ แม่ทำสวนเช่นเดียวกันกับชาวบ้านทั่วไป จนกระทั่งอายุมาก จึงหยุดทำงานไป

“ตอนที่แม่ยังมองเห็น แม่ชอบดูทีวี ดูข่าว ดูหนัง ดูหมด” นางบัวคำ กล่าว พร้อมกับเปิดเผยต่อไปว่า ทุกวันนี้สายตาแม่มองไม่เห็นแล้ว แต่หูยังได้ยินเสียง ใครคุยด้วยก็รู้เรื่อง

นางบัวคำ เปิดเผยในที่สุดว่า สำหรับพ่อตน หรือสามีของอุ้ยหม่อนมูล เสียชีวิตไปตั้งแต่ตนมีอายุได้ 7 ปี หรือกว่า 60 ปีที่ผ่านมาแล้ว โดยแม่ไม่แต่งงานใหม่ ทำงานหรือเงินเลี้ยงลูกๆ ทุกคนด้วยตัวของตัวเอง จนลูกกลายเป็นผู้ใหญ่ อายุเท่าทุกวันนี้กันไปหมดแล้ว.