น้ำจิ้มแค่นิดเดียว…แต่ส่วนผสมข้างในพาโซเดียมมาแบบไม่รู้ตัว มาดูกันชัด ๆ ว่า…อะไรในน้ำจิ้มที่ทำให้โซเดียมพุ่งภายใต้ความจัดจ้าน และความอร่อยที่หลายคนติดใจ

1 #เกลือ (Sodium Chloride)

ตัวเพิ่มรสพื้นฐานของน้ำจิ้มแทบทุกสูตร

เกลือคือรากของรสเค็ม และเป็นส่วนผสมดั้งเดิมในน้ำจิ้มหลายชนิด
ทั้งแบบใส่ตรง ๆ หรือแฝงอยู่ในวัตถุดิบอย่างเต้าเจี้ยว หรือน้ำปลาร้า

  • ช่วยให้รสกลมกล่อม
  • แต่เกลือป่น 1 ช้อนชา = โซเดียมประมาณ 2,000 มิลลิกรัม
  • เทียบเท่ากับโควตาโซเดียมที่ WHO แนะนำทั้งวัน

แม้จะใส่แค่เล็กน้อย แต่พอรวมกับส่วนผสมอื่นที่มีโซเดียมอยู่แล้ว ก็สะสมแบบไม่รู้ตัวได้ง่าย


2 #น้ำปลา

กลิ่นเฉพาะตัวที่ขาดไม่ได้ในน้ำจิ้มไทย

ไม่ว่าจะเป็นน้ำปลาพริก   น้ำจิ้มซีฟู้ด  หรือน้ำจิ้มแจ่ว 
น้ำปลาคือส่วนผสมที่ “ห้ามขาด” เพราะช่วยเสริมรสไทยแท้ให้ชัด

  • หอม เค็มแบบเข้มข้นเฉพาะตัว
  • โซเดียมเฉลี่ย 400 มก./ช้อนชา

บางสูตรใส่น้ำปลาแบบ “จัดหนัก” โดยเฉพาะเวลาอยากให้แซ่บ
เท่ากับเพิ่มโซเดียมแบบไม่ได้ตั้งใจ


3 #ซีอิ๊ว / #ซอสถั่วเหลือง

 ของคู่ครัวที่แฝงโซเดียมไว้แน่น

ซีอิ๊วขาวมักใช้ในน้ำจิ้มสุกี้ น้ำจิ้มข้าวมันไก่ และน้ำจิ้มเต้าเจี้ยว
ช่วยเสริมรสให้เข้มข้น และกลิ่นหอมจากการหมักถั่วเหลือง

  • รสกลม ลื่น ละมุน
  • แต่มีโซเดียมเฉลี่ย 350 มก./ช้อนชา

แม้สีดูอ่อน รสไม่เค็มจัด แต่โซเดียมไม่แพ้น้ำปลาเลย!


4 #ซอสปรุงรสต่าง ๆ

ไม่เค็ม แต่แฝงโซเดียมไว้เพียบ 

เพราะต้องใช้ถนอมอาหาร + ปรุงรสให้กลมกล่อม เสริมรส เปรี้ยว หวาน เค็ม ครบในตัว เช่น:

  • ซอสหอยนางรม โซเดียมเฉลี่ย 165 มก./ช้อนชา → ใช้ในน้ำจิ้มสุกี้ / ปิ้งย่าง 
  • ซอสพริก โซเดียมเฉลี่ย 70 มก./ช้อนชา → ใช้ในน้ำจิ้มลูกชิ้น ไก่ทอด   
  • ซอสมะเขือเทศ โซเดียมเฉลี่ย  85 มก./ช้อนชา → อยู่ในน้ำจิ้มแบบเด็ก ๆ หรือสายหวาน  

แม้รสไม่เค็ม แต่ใส่เยอะเพราะ “ไม่รู้สึกว่าเค็ม” → ยิ่งสะสมหนัก


5 #ผงชูรส และ #ผงปรุงรสต่าง ๆ

ความอร่อยแบบ “วาบลิ้น” ที่มาพร้อมโซเดียมแฝง

ใช้ใส่เพิ่มในน้ำจิ้มแบบ “สูตรพิเศษ” เช่น:

  • น้ำจิ้มเต้าเจี้ยวสูตรจัดจ้าน
  • น้ำยำที่ต้องการรส “โดน”
  • น้ำจิ้มปิ้งย่างรสเข้ม

ให้รสอูมามิ เข้มข้น กลมกล่อม
ผงชูรส โซเดียมเฉลี่ย  500 มก./ช้อนชา
ผงปรุงรสทั่วไปในท้องตลาด มีปริมาณโซเดียมโดยเฉลี่ยประมาณ 1,000 มก./ช้อนขา

แม้ผงชูรสจะมีโซเดียมน้อยกว่าผงปรุงรสทั่วไป
แต่หลายร้านมักใส่ “ผงปรุงรสในรูปซอง” เพิ่มเข้ามาอีกโดยไม่แจ้งไว้


เห็นมั้ยว่าน้ำจิ้มในถ้วยเล็ก ๆ นี่แหละ
คือตัวแปรสำคัญที่แอบพาโซเดียมเข้าสู่ร่างกายแบบเงียบ ๆ
ไม่ว่าจะเป็นเกลือ น้ำปลา ซีอิ๊ว ซอส หรือผงปรุงรส


ถ้าคุณไม่อยากให้ไตต้องแบกรับงานหนักทุกมื้อ ลองเริ่มง่าย ๆ แบบนี้:

  • ใช้ถ้วยน้ำจิ้มขนาดไม่เกิน 3 นิ้ว
  • จำกัดไม่เกิน 1 ช้อนโต๊ะต่อมื้อ
  • แตะเบา ๆ พออร่อย ไม่ต้องราดให้ชุ่ม
  • ลองทำน้ำจิ้มสูตรลดโซเดียมหรือใช้สมุนไพรแทน

แค่ลดจิ้มลงหน่อย ก็ช่วยลดโซเดียม และลดความเสี่ยงโรคได้มากขึ้น

( ข้อมูลอ้างอิงจาก โปรแกรม INMUCAL V 4.0 สถาบันโภชนาการ ม.มหิดล)

#ยิ่งจิ้มโซเดียมยิ่งทำร้ายสุขภาพ #จิ้มน้อยๆปลอดภัยกว่า #ลดจิ้ม #มื้อละไม่เกิน1ช้อนโต๊ะ
#ลดโซเดียม #ลดเค็มลดโรค #สสส

กดติดตามข้อมูลข่าวสาร แคมเปญที่น่าสนใจ และกิจกรรมดีๆ จาก สสส  เพิ่มเติมได้ที่ :
Facebook : Social Marketing Thaihealth by สสส.
Line : @thaihealththailand
Tiktok: @thaihealth
Youtube: SocialMarketingTH
Website : Social Marketing Thaihealth