ทั้งนี้ นับวัน ไทยมีประชากรสูงวัยอายุ 60 ปีขึ้นไปเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ส่งผลให้ เผชิญความท้าทายหลายมิติ และยังคงมีคำถาม “ไทยพร้อมแค่ไหน?” กับการ “รับมือสังคมสูงวัย” โดยปัจจุบันสถานะคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในสังคมไทยโดยรวมก็ยังอยู่ในระดับไม่ดี รวมถึงด้าน ’รายได้-เงินออม“ หลังเกษียณ ซึ่ง…
ยัง ’มีแนวโน้มของความไม่ยั่งยืน“…
เรื่องนี้ ’ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตผู้สูงวัย“
เกี่ยวกับปัญหานี้…ที่ทาง “ทีมสกู๊ปเดลินิวส์” จะสะท้อนต่อข้อมูลรับ “วันผู้สูงอายุแห่งชาติ”… มีที่มาจากการที่ทาง แพรวพรรณ ศิริเลิศ ฝ่ายสื่อสารองค์ความรู้ ศูนย์วิจัยและสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDG Move) คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้ฉายภาพกรณีนี้ไว้ในบทความ’ขจัดปัญหาแก่ก่อนรวย หลังเข้าสู่สังคมสูงวัย ประเทศไทยพร้อมแค่ไหน?“ โดยได้นำเสนอผลสำรวจแนวโน้มการสูงอายุของประชากรไทยในทศวรรษนี้? อะไรคือความท้าทายของสังคมผู้สูงอายุไทย? ตลอดจนได้ตั้งคำถามเกี่ยวกับ ’รายได้ที่ไม่ยั่งยืนที่ผู้สูงอายุไทยกำลังเผชิญ“ กันอยู่??…
’เป้าหมาย“ จะสร้าง ’สังคมผู้สูงอายุ“
สูงวัย ’มีคุณภาพ ทำได้จริงหรือไม่??“
ทั้งนี้ ในบทความดังกล่าวได้ระบุไว้ว่า…ไทยมีแนวโน้มโครงสร้างประชากรมนุษย์ในลักษณะ “พีระมิดทรงกรวยปากแคบ” หรือ “พีระมิดแบบคงที่ (stationary pyramid)” โดยพีระมิดรูปแบบนี้ สะท้อนอัตราเพิ่มขึ้นของแต่ละช่วงอายุอย่างช้า ๆ ที่มีรูปแบบอัตราการเกิดและอัตราการตายของประชากรที่ค่อนข้างต่ำ ทำให้ไทยปรับเปลี่ยนโครงสร้างประชากรกลายเป็นสังคมสูงวัยอย่างสมบูรณ์ และคาดว่า อีก 10 ปีข้างหน้าไทยจะเข้าสู่ ’สังคมสูงวัยระดับสุดยอด (super-aged society)“ ซึ่งเมื่อถึงภาวะนี้ ไทยยิ่งสูญเสียแรงงาน พร้อมมีจำนวนผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นอีก จะ’เป็นปัญหาใหญ่ของสังคมไทย!!“
กรณี “ความท้าทาย” หาก ’ผู้สูงอายุส่วนใหญ่อยู่ในภาวะพึ่งพิง“ ก็คือ “ไทยจะยกระดับคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุได้อย่างไร?”
โดยเฉพาะประเด็น “ปัญหารายได้ที่ไม่ยั่งยืน” เพราะแม้ผู้สูงอายุจะมีรายได้ที่ถูกจัดการโดยภาครัฐอยู่หลายระบบ ทั้งระบบประกันสังคม ระบบบัญชีเงินออมเพื่อเกษียณอายุ และระบบเงินช่วยเหลือ แต่ความเป็นจริงก็ยังพบว่า ส่วนใหญ่ยังประสบปัญหารายได้ไม่เพียงพอ ’ขาดเงินในการยังชีพ“ ในช่วงบั้นปลายชีวิต!! ต้องหวังพึ่งพาเงินช่วยเหลือจากลูกหลาน
ที่สำคัญ…ในบทความดังกล่าวข้างต้นยังได้ชี้ให้เห็นถึง “ปัญหาใหญ่ที่น่ากังวล” นั่นก็คือ…บางกรณีลูกอายุ 60 ปีแล้ว แต่ก็ต้องดูแลพ่อแม่ที่อายุ 80 ปี ซึ่งกรณีนี้ทำให้ไทยต้องเผชิญกับ ’สภาวะผู้สูงอายุต้องดูแลผู้สูงอายุ“ ซึ่งถือว่า…
’เป็นภาระที่หนักมากในการแบกรับ!!“
นอกจากนั้น จากการสำรวจภาวะสังคมและภาวะเศรษฐกิจก็ยังพบข้อมูลที่บ่งชี้ว่า… คนไทยมีค่าเฉลี่ยรายได้อยู่ที่ประมาณ 8,400 บาทต่อคนต่อเดือน ที่สะท้อนว่า… คนไทยส่วนใหญ่มักจะมีเงินออมไม่เพียงพอในวัยเกษียณ จึงทำให้ผู้สูงอายุ รวมถึงคนที่กำลังจะเป็นวัยผู้สูงอายุ ต้องพึ่งพาสวัสดิการรัฐในการดูแลรักษาสุขภาพและดำรงชีวิต ในวัยเกษียณ
อย่างไรก็ดี ในบทความโดยเจ้าหน้าที่ ศูนย์ SDG Move คณะเศรษฐศาสตร์ ม.ธรรมศาสตร์ ได้มี “ข้อเสนอแนะ” แนวทาง ’สร้างสังคมผู้สูงอายุอย่างมีคุณภาพ“ เอาไว้ว่า… 1.ต้องสร้างความมั่นคงให้สังคมผู้สูงอายุ และ 2.ต้องสร้างสังคมผู้สูงอายุให้มีทิศทางอย่างยั่งยืน เพื่อคุ้มครองสิทธิประโยชน์ ส่งเสริมสนับสนุนให้เป็นผู้สูงอายุอย่างมีความเหมาะสม
และเพื่อให้เกิดการดำเนินการทางนโยบายที่เป็นรูปธรรมมากขึ้น การ “ขับเคลื่อนสู่การเป็นสังคมผู้สูงอายุอย่างมีคุณภาพ” อาจทำได้ผ่าน “4 มาตรการ” ดังต่อไปนี้คือ… ’มาตรการเศรษฐกิจ“ ควรบูรณาการระบบบำนาญ และระบบการออมของผู้สูงอายุ ไปพร้อม ๆ กับการปฏิรูประบบการเงินและการคลังให้เหมาะสม เพื่อรองรับสังคมสูงวัย อีกทั้งควรส่งเสริมให้ประชากรวัยทำงาน ทั้งกลุ่มที่เป็นลูกจ้างและไม่ใช่ลูกจ้าง ได้เตรียมความพร้อมในการเพิ่มพูนทักษะสู่การขยายอายุงานเมื่อมีอายุมากขึ้น พร้อมกระจายแหล่งจ้างงานออกไปให้กว้างมากขึ้นกว่าปัจจุบัน, ’มาตรการสุขภาพ“ ควรบูรณาการศูนย์พัฒนาคุณภาพชีวิตในระดับพื้นที่ เพื่อให้ผู้สูงอายุเข้าถึงได้ในราคาไม่แพง รวมถึงควรมีข้อมูลการดูแลสุขภาพและบริการที่จำเป็น เพื่อป้องกันและดูแลในระยะยาว ซึ่งการมีสุขภาพที่ดีจะส่งผลช่วยเพิ่มโอกาส ช่วยลดค่าใช้จ่ายของผู้สูงอายุ ครอบครัว และสังคม
ถัดมา… ’มาตรการสังคม“ ควรให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีบทบาทมากขึ้น เพื่อเชื่อมโยงการขับเคลื่อนส่วนกลางเข้ากับระดับพื้นที่ เพื่อให้เกิดสภาพแวดล้อมและโครงสร้างพื้นฐานที่เอื้อต่อการดำรงชีวิตของผู้สูงอายุ และอีกมาตรการคือ… ’มาตรการสภาพแวดล้อม“ ควรจะมีการสร้างสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่เป็นมิตรต่อผู้สูงอายุ รวมถึงส่งเสริมให้เกิดการพัฒนาและการใช้เทคโนโลยี
ใหม่ ๆ อย่างเหมาะสม พร้อม ๆ กับพัฒนาให้มีระบบขนส่งสาธารณะที่มีสิ่งอำนวยความสะดวก ให้ผู้สูงอายุใช้ประโยชน์และเข้าถึงได้จริง …ทั้งนี้ เหล่านี้เป็นข้อเสนอ “ทางออกประเทศไทย” เพื่อ “ก้าวข้ามความท้าทาย”…
เพื่อลด ’ปัญหาผู้สูงวัยขาดเงินยังชีพ“
ที่ ’เป็นปัญหาทั้งต่อผู้สูงวัย-ประเทศ“
ใน ’ยุคพีระมิดทรงกรวยปากแคบ!!“.
