ตามที่ พระเทพมงคลวชิรมุนี (หา สุภโร) หรือ “หลวงปู่หา” ที่ปรึกษาเจ้าคณะจังหวัดกาฬสินธุ์ (ธรรมยุต) เจ้าอาวาสวัดสักกะวัน จ.กาฬสินธุ์ ได้ละสังขารด้วยอาการอันสงบ เมื่อวันที่ 24 พ.ย. เวลา 17.52น. ที่โรงพยาบาลวิชัยยุทธ กรุงเทพฯ สิริอายุ 98 ปีนั้น
สำหรับประวัติของ “หลวงปู่หา” เป็นพระมหาเถระในสายวิปัสสนากรรมฐาน ที่มีลูกศิษย์เลื่อมใสศรัทธาจำนวนมาก ท่านมีนามเดิมว่า หา ภูบุตตะ เกิดวันที่ 2 ก.ค. 2468 ที่บ้านนาเชือก ต.นาเชือก อ.เมือง จ.กาฬสินธุ์ บรรพชาเมื่ออายุ 19 ปี ที่วัดสุวรรณชัยศรี โดยมีหลวงปู่ลือ เป็นพระอุปัชฌาย์ เมื่ออายุครบ 20 ปี ท่านได้อุปสมบทที่อุโบสถหลังเดิม และพระอุปัชฌาย์รูปเดิม แต่เนื่องจากสมัยนั้นคณะธรรมยุตกับคณะมหานิกายยังไม่แยกจากกันอย่างเป็นทางการ และคณะสงฆ์ยังทําสังฆกรรมร่วมกันอยู่ การอุปสมบทของท่านจึงเป็นการรวมทั้งสองนิกาย คือ พระอุปัชฌาย์เป็นคณะมหานิกาย ส่วนพระกรรมวาจาจารย์ พระอนุสาวนาจารย์เป็นธรรมยุติกนิกาย เมื่อท่านอุปสมบทแล้ว จึงมีคําสั่งให้แยกคณะกันชัดเจน และแยกกันทําสังฆกรรม ท่านจึงต้องญัตติ (การประกาศให้สงฆ์ทราบเพื่อทํากิจร่วมกัน) เป็นคณะธรรมยุต
“หลวงปู่หา” ญัตติเป็นคณะธรรมยุตที่พัทธสีมาวัดสุวรรณชัยศรี จ.กาฬสินธุ์ เมื่อวันที่ 21 ก.พ. 2490 โดยมีพระครูประสิทธิ์สมณญาณ เป็นพระอุปัชฌาย์ หลวงปู่อ่อน จักกธมฺโม เป็นพระกรรมวาจาจารย์ หลวงปู่สุข เป็นพระอนุสาวนาจารย์ “หลวงปู่หา” ได้เข้ามาเรียนบาลีที่วัดนรนาถสุนทริการาม เมื่อเว้นว่างจากการเรียนบาลีแล้ว ท่านก็จะเดินทางด้วยเท้าเปล่า เพื่อไปเรียนกรรมฐานจาก พระครูญาณวิริยะ สมณศักดิ์ในขณะนั้นของสมเด็จพระญาณวชิโรดม (หลวงปู่วิริยังค์ สิรินธโร) วัดธรรมมงคล วัดป่าสะแก เขตพระโขนง และ พระสุทธิธรรมรังสี (ท่านพ่อลี ธมฺมธโร) วัดอโศการาม จ.สมุทรปราการ
ท่านออกธุดงค์กรรมฐานไปทั่วประเทศ และได้ไปฝากตัวเป็นศิษย์ของพ่อแม่ครูบาอาจารย์ ดังนี้ หลวงปู่พระครูประสิทธิสมณญาณ เจ้าอาวาสวัดสุวรรณชัยศรี จ.กาฬสินธุ์ ศิษย์อุปัฏฐากหลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต พระสุธรรมคณาจารย์ (หลวงปู่แดง ธมฺมรกฺขิโต) ผู้ก่อตั้งวัดประชานิยม จังหวัดกาฬสินธุ์ ศิษย์หลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต พระสุทธิธรรมรังสี (ท่านพ่อลี ธมฺมธโร) วัดอโศการาม จ.สมุทรปราการ หลวงปู่วิริยังค์ สิรินธโร วัดธรรมมงคล หลวงปู่ขาว อนาลโย วัดถ้ำกลองเพล จ.หนองบัวลําภู หลวงปู่ฝั้น อาจาโร วัดถ้ำขาม จ.สกลนคร หลวงปู่ทองมา ถาวโร วัดสว่างท่าสี จ.ร้อยเอ็ด พระอริยเวที (หลวงปู่มหาเขียน ฐิตสีโล) วัดรังสีปาลิวัน จ.กาฬสินธุ์
ก่อนจะมาตั้งวัดสักกะวัน บริเวณภูกุ้มข้าว ต.โนนบุรี อ.สหัสขันธ์ ในปัจจุบันนั้น “หลวงปู่หา” ท่านเคยตั้งวัดชื่อ “วัดป่าสักกะวัน” ที่บ้านคำคา อ.สหัสขันธ์ แต่ในปี 2501 รัฐบาลได้สร้างเขื่อนลำปาว และวัดดังกล่าวอยู่ในเขตน้ำท่วม นายอำเภอสหัสขันธ์จึงนิมนต์ท่านนั่งรถตระเวนไปเลือกพื้นที่สร้างวัดใหม่ กระทั่งมาถึงภูกุ้มข้าว ท่านจึงลงมาสำรวจและเลือกเอาบริเวณนี้เป็นที่ตั้งวัดใหม่ในนามเดิม นอกจากนี้ ท่านยังเป็นผู้ที่พบซากไดโนเสาร์ในพื้นที่ดังกล่าว จึงทำให้ชาวบ้านเรียกท่านอีกชื่อว่า “หลวงปู่ไดโนเสาร์”
สำหรับลำดับสมณศักดิ์ พ.ศ. 2524 เป็น พระครูสัญญาบัตร เจ้าคณะอำเภอ ชั้นพิเศษ ที่ พระครูวิจิตรสหัสคุณ พ.ศ. 2539 เป็น พระครูสัญญาบัตร รองเจ้าคณะจังหวัด ในราชทินนามเดิม พ.ศ. 2541 เป็น พระราชาคณะชั้นสามัญยก ฝ่ายวิปัสสนาธุระ ที่ พระญาณวิสาลเถร พ.ศ. 2564 เป็น พระราชาคณะชั้นเทพ ฝ่ายวิปัสสนาธุระ ที่ พระเทพมงคลวชิรมุนี
ทั้งนี้ จะมีการเปิดให้สรงน้ำสรีระ “หลวงปู่หา” เวลา 07.00-09.00 น. วันที่ 26 พ.ย. ห้องพิธีชั้น 1 รพ.วิชัยยุทธ ตึกเหนือ จากนั้นเวลา 10.00 น. จะเคลื่อนย้ายสรีระ “หลวงปู่หา” กลับวัดสักกะวัน อ.สหัสขันธ์ จ.กาฬสินธุ์
